Examentraining 4K deel 2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Examentraining deel 2

Import en Export

Wederuitvoer 

Redenen om te importeren

• Klimaat is niet goed genoeg.
• Grondstoffen komen niet of beperkt voor in Nederland.
• Buitenlandse producten goedkoper en/of betere kwaliteit
• Nederlandse klanten willen een ruimere keuze aan producten.

Redenen om te exporteren

• Exportinkomsten
• Werkgelegenheid

Open- of gesloten economie

Open economie: Een land met een hoge import- en exportquote.

Gesloten economie: Een land met een lage import- en exportquote.

Reken met importquote en exportquote

Nationaal inkomen = totaal verdiende inkomen van een land in één jaar

Betalingsbalans

Betalingsbalans

Betalingsbalans:

Een overzicht van alle betalingen aan het buitenland en alle ontvangsten uit het buitenland

Uitvoerwaarde

Uitvoerwaarde:

Wat we in totaal met export verdienen

Invoerwaarde

Invoerwaarde:

Wat we in totaal betalen voor de import van goederen en diensten

Overschot

Overschot op de betalingsbalans:

export > import

(er komt meer geld binnen door export dan dat er via de import uit gaat)

O

Tekort

Tekort op de betalingsbalans:

import > export

(er gaat meer geld uit door import, dan er binnenkomt door export)

T

Wisselkoers

De wisselkoers is de ‘prijs’ van een valuta --> munteenheden 

www.wisselkoers.nl

Internationale concurrentie

Nederlandse bedrijven moeten concurreren​

met bedrijven uit andere landen buiten de EU, zoals China of de VS.​​

Protectiemaatregelen

Wat zijn protectiemaatregelen (of protectionisme of handelsbelemmeringen) ?

​

Het tegenovergestelde van protectiemaatregelen is vrijhandel.

Protectiemaatregelen

Voorbeeld protectiemaatregelen:

Internationale arbeidsverdeling

EU handel

Europa:

• Vrij verkeer van goederen en diensten 
• Vrij verkeer van personen
• Vrij verkeer van kapitaal

--> Vrijhandel

Bedrijven kunnen zonder moeite handelen met andere landen uit de EU. 

Wat doet de Europese Unie? 

Vrij verkeer van:

Goederen en diensten

= vrijhandel. EU-landen kunnen zonder belemmeringen goederen en diensten exporteren naar en importern uit andere landen

Personen

Inwoners van een EU-land mogen in ieder ander EU-land wonen, werken of studeren

Kapitaal

Je kunt eenvoudig geld sparen, beleggen of investeren in een ander EU-land

Wat doet de Europese Unie nog meer?

Gemeenschappelijke regels (harmonisatie  -->  eerlijke concurrentie)

• Dezelfde consumentenrechten voor alle EU-burgers
• Dezelfde milieu- en veiligheidseisen aan producten
• Dezelfde accijns- en btw-tarieven in iedere EU-lidstaat

EMU = Europese Monetaire Unie

De Europese Monetaire Unie (eurozone) bestaat uit de landen binnen de EU die de euro hebben ingevoerd.

Voordelen zijn:

1. Geen risico op wisselkoers.
2. Prijzen makkelijk vergelijken.
3. Geen kosten omwisselen euro's voor vreemde valuta.

EMU = Europese Monetaire Unie

De Europese Centrale Bank let op waarde euro.

Taken ECB :

1. In omloop brengen van nieuwe bankbiljetten
2. Bewaken waarde euro = prijsstabiliteit. 

ECB --> Rentepeil. De rente van banken (ING en Rabobank).

Harmonisatie

• Tarieven van belastingen
• Milieu- en veiligheidseisen
• Consumentenrechten

Veel samenwerking, maar ook verschillen...

EMU

• Wat is de EMU? 

• Voordelen EMU?

• Taken van ECB?

Internationale concurrentiepositie

De internationale concurrentiepositie laat zien hoe een land beter en/of goedkoper kan produceren dan andere landen. 

Eisen voor goede positie:

• Goed onderwijs
• Goede gezondheidszorg
• Goede infrastructuur
• Innovaties

Keerzijde globalisering

Globalisering is goed voor een land, maar kan ook nadelig zijn!

Globalisering nadelen:

• Grote bedrijven -->  lagelonenlanden
• Ongelijke welvaartsverdeling
• Toenemende productie --> slecht voor milieu. 

De verdeling van welvaart in de VS

Vraag: Welke conclusie kun je hieruit trekken?

Welvaart

Inkomen per hoofd van de bevolking berekenen

Formule:

Inkomen per hoofd van de bevolking =

Nationaal inkomen : aantal inwoners

Nederland heeft een nationaal inkomen van ​
€ 680 miljard en 16,9 miljoen inwoners.

Wat is het inkomen per hoofd van Nederland?

Welvaart vergelijken

• Gelijke of ongelijke inkomensverdeling
• Hoogte van de prijzen
• Zelfvoorziening en zwart werk
• Kwaliteit en aanwezigheid van
  collectieve voorzieningen.  

Lorenzcurve

De Lorenzcurve geeft inkomensongelijkheid aan.

Vicieuze cirkel 

Kenmerken ontwikkelingslanden

Kenmerk = waaraan je iets herkent

• veel werkloosheid
  
• ondervoeding
  
• snelle bevolkingsgroei
  
• veel analfabetisme (niet kunnen lezen en schrijven)
• weinig technische ontwikkeling
  
• vooral landbouw en kleine fabriekjes

• Monocultuur 
• een land heeft maar een of twee producten die het kan verbouwen. Wanneer de vraag hierna wegvalt, of de prijs daalt heb je een probleem
  

Monocultuur

MONOCULTUUR

Risico’s monocultuur:

• Prijsdaling op de wereldmarkt
  
• Mislukte oogst  → groot deel van de inkomsten vallen weg.
• toegevoegde waarde van deze landbouwproducten is laag
• waardoor lage exportinkomsten
  

Oorzaken armoede

• Slechts onderwijs
• Slechte infrastructuur (wegen, internet, luchthavens)
• Te veel mensen (bevolkingsgroei)
• Overheid  veel schulden (lenen, lenen, lenen, geld bijdrukken, drukken)
• Protectiemaatregelen rijke westerse landen 
• Natuurrampen, burgeroorlogen, corruptie, hebberige leiders

Gevolgen voor ontwikkelingslanden

Gevolgen ontwikkelingslanden:

• veel armoede
  
• hoge werkloosheid
  
• lage levensverwachting
  

Ruilvoet

De ruilvoet = de verhouding tussen de prijs van exportproducten en de prijs van importproducten.  Voorbeeld: Nederland (fiets) Bangladesh (rijst).

De ruilvoet van Bangladesh is verslechterd: voor één fiets moet in 2022 meer rijst worden geëxporteerd dan in 2018.

Voor één fiets, wil ik drie zakken rijst

Voor één fiets, wil ik zeven zakken rijst.

Noodhulp 

Hulp bij natuurrampen of oorlogen door het leveren van;

• voedsel
  
• drinkwater
  
• medicijnen
  
• dekens
  
• tenten

Noodhulp geven is soms lastig door

•  conflicten tussen bevolkingsgroepen
• een slechte infrastructuur
  

Hulp voor economische groei

Met ontwikkelingssamenwerking proberen rijke landen samen met ontwikkelingslanden de welvaart daar blijvend te vergroten.

Structurele hulp is gericht op het economisch zelfstandig worden van een ontwikkelingsland. Dit kan met:

• Gebonden hulp: aan de hulp zijn voorwaarden verbonden. 
• Ongebonden hulp: het ontvangende land mag zelf bepalen waaraan het geld besteedt wordt

Geld lenen

• In de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) werken veel landen wereldwijd samen. 
• Voorwaarden bank:
  

1. lage rente
2. langere aflossingsperiode.

Geld lenen

• Kenmerken microkedieten: 
  

1. kleine leningen --> bedrijf starten
2. hoge rente
3. hoog risico uitlener

Samen zijn we sterker

• Wat is ontwikkelingssamenwerking?

• Nederland steunt ontwikkelingslanden met onder andere:
  

1. materialen, zoals landbouwmachines/waterinstallaties
2. opleidingen gezondheidzorg
3. hulp aan bedrijven

Zekerheid over exportinkomsten 

• Ontwikkelingslanden zijn afhankelijk van de export van landbouwproducten. 
• Zekerheid -> grondstoffenovereenkomst.
  
• Doel -> de prijzen stabiel houden.
  

Zekerheid over exportinkomsten 

• Buffervoorraden

• Inkomsten kunnen ook verbeteren door:

1. minimumprijzen voor een grondstof 
2. afspraken over vrijhandel .

Wat doet NL aan ontwikkelingshulp?

• De Nederlandse overheid -> geld-> ontwikkelingssamenwerking.
  

• Geld gereserveerd ->noodhulp 

Wat doet NL aan ontwikkelingshulp?

• Doelstelling Verenigde Naties (VN) -> ten minste 0,7% van hun nationaal inkomen aan ontwikkelingssamenwerking besteden.

• Subsidies -> Nederlandse bedrijven investeren ontwikkelingslanden.