ТЖБ 2

Тыңдалым. 5 балл

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Спорт – бақытқа бастар жол

«Шынықсаң – шымыр боласың» демекші, дене жаттығуы адам баласына қашан да пайдалы. Күні бойы өзіңді сергек сезініп жүрудің де бір тәсілі – спорт. Ғалымдар зерттеуіне сүйенер болсақ, спорт адамды шат-шадыман өмір сүруге де жетелейді екен. Олимпиадалық қозғалыстың белсендi қайраткерi Пьер де Кубертен: «О, спорт! Сен – түгел ғаламсың» деп бекер тұжырым жасамағаны анық. Күніне кем дегенде 20 минут дене жаттығуымен шұғылданған адам өзін сергек, көңілді әрі өзіне сенімділігін арттыратыны анықталғаны белгілі. Ғалымдар АҚШ-тың Пенсильвания университетінің 200-ге жуық студентіне зерттеу жүргізген. Олар күніне 20 минуттан астам уақытын түрлі дене жаттығуларына арнаған. Ал сегіз күннен кейін қатысушылар өздерінің басынан өткеріп жүрген күйлерін жазып тапсырған. Нәтижесінде көбісі ұйқысыздықтан, әлсіздіктен құтылғанын мәлімдеген. Сонымен қатар, дәрігерлер қатысушылардың психикасында оң өзгерістер барын анықтаған. Студенттер болса, жаттығу жұмыстарынан кейін көңіл-күйлерінің көтеріліп, өздерін бақытты сезініп жүргендерін жеткізген.

Оқылым. 5 балл

Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

Өзгенің киімі

Бір адам жария түрде Омар Хайямды балағаттайды.

— Сен, опасыз! Ұрлықшы! Мұндай сөздерге жауабын Омар Хайям тек күлімсіреп кетті.Мұндай көріністі байқаған бархыт киген белгісіз адам одан сұрады: Мұндай дөрекілікті қалайша көтересіз? Сіз мұндай қорлыққа қалайша төзесіз?

Омар Хайям жауапқа тек күлді. Жүр менімен, — деп жауап қатты.

Белгісіз оның шаң басқан үйіне еріп барды. Хайям шамды жағып, сандықты ақтара бастады, оның ішінен түкке тұрғысыз жыртық халат алып шықты. Оны жаңағы барқыт киген белгісізге киюді ұсынды.

Белгісіз халаты алып, оны қарап, таңданды: — Маған мұндай кір киілген киім неге қажет? Мен тәуір киінгенмін, сіздің мұныңы зне? – деп, киімді өзіне лақтырып жіберді.

— Көрдіңбе, деді Хайям, — сен алба-жұлба киімді кимедің. Дәл солай мен, әлгі адамның лас сөздерін кимедім.Біреуге ренжу, әрекетін сөгу – ол дәл осындай киімді киюмен тең.

Жазылым. 10 балл

 «Менің туған өлкем» тақырыбында эссе жаз (90-100сөз)

Айтылым. 10 балл

«Қазақстанның белгілі бір спортшысы» немесе олимпиада чемпионы туралы баяндап бер! 

Әңгімеңде сан есімнің түрлерін қолдан.

Эссе 80-90 сөз

Бөлімдері: кіріспе, негізгі, қорытынды. 

Тірек сөздер: бірлігі жарасқан, тәуелсіз ел, ұлан-байтақ, ұлт өкілдері, ауыр жылдарда, бауырына басты,  ұлы мекен, ынтымақ,  тату-тәтті өмір 

 Тірек сөздер бойынша мәтін жазыңыз. (90-100 сөз)

 Тірек сөздер бойынша мәтін жазыңыз. (90-100 сөз)

Денсаулық, тамақ ішу, тамақ арқылы, тәулік сайын күніне, пайдалы тағамдар, зиянды тағамдар. Тірек сөздер бойынша мәтін жазыңыз. (90-100)

Тірек сөздер бойынша мәтін жазыңыз. (90-100 сөз)

Бөлімдері: кіріспе, негізгі, қорытынды.  

Тірек сөздер: 

кең-байтақ,  табиғаты таңғажайып,  алуан түрлі,  «қызыл кітап»,  өсімдіктер,  жануарлар әлемі,  саяхатшылар,   сирек кездесетін, ұлттық саябақ  қорықтар, көлдердің бірі,  табиғатты қорғау,  «Әнші құм».   

wordwall.net

Берілген сөздерді септе.

1	Атау	кім? не?	табиғат	әке	тамақ
2	Ілік	кімнің? ненің?
3	Барыс	кімге? неге? қайда?
4	Табыс	кімді? нені?
5	Жатыс	кімде? неде? қайда?
6	Шығыс	кімнен? неден? қайдан?
7	Көмектес	кіммен? немен?

wordwall.net

wordwall.net

Қандай ? сұрағына жауап беретін сөздерді теріп жаз.

Мәтін бойынша диалог құрастыр. 6 сұрақ

Отбасы — әр адамның алтын ұясы. Отбасы ұлттық дәстүрлерді қалыптастыруда маңызды орын алады. Қазақ отбасында ұл баланы, қыз баланы тәрбиелеуге үлкен мән беріледі. «Әке көрген оқ жонар, шеше көрген тон пішер». Отбасында ұлға үйдің күрделі, ірі мұмыстарын үйретеді. Қызға тамақ істеу, үй ұстау дағдыларын қалыптастырады.

Отбасында белгілі дәстүрлер қалыптасуы керек. Ол отбасы үшін өте маңызды. Мына кісінің есімі — Қуанышбек. Оның отбасы үлкен. Оның әкесі, шешесі бар. Қуанышбектің әйелінің аты - Загира. Олардың бір ұлы және екі қызы бар. Қуанышбек пен Загира үш баласына қамқор болып, жақсы шаңырақта тәрбиелеуге күш салады. Ол үшін ұлттық дәстүрлерді бұзбай ұстауға тырысады. Үйге қонақ шақырып, қазақ дастарқанын даярлауды балаларына үйретеді. Өздері де сыйластық сақтауды дәстүр қылған. Қуанышбек отбасымен демалыс күндерін бірге өткізіп, саяжайда бақша егуге, саяхатка шығуға, машинамен қыдыруға құмар. Загира отбасымен бірге ұлттық тағамдар әзірлеуді, шет тілдерін үйренуді жақсы көреді. Бұл отбасында жексенбі сайын қонақ шақыру, оларды күту дәстүрі қалыптасқан. Сенбі күні кешке балаларымен отбасылық сұхбат қүрып, кітап оқиды. Теледидар, радио арқылы жаңалықтармен танысады. Жақсы дәстүр - отбасының берік шаңыраққа айналуының тірегі.