Doelgroepen, semester 2, periode 4, les 1: Dementie

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Dementie

Leerdoelen:

Aan het eind van deze les:

• Kan je uitleggen wat dementie is
• Heb je inzicht in de fasen van dementie en de begeleiding die daar bij past. 

Probeer binnen één minuut de volgende zestien woorden te onthouden. Na deze minuut mogen jullie de woorden voor jezelf opschrijven. Hoeveel woorden heb jij goed?

De woorden:
Banaan, dromedaris, basgitaar, aannemer, bizon, drumstel, appel, docent,citroen, viool, concierge, cavia, cello, druif, bakker, aap.

Energizer- geheugen

Wijs de studenten op het hoofdstuk Methodiek 2.8- Mijn studenten hebben dit ook gemaakt qua opdrachten. Dus hebben de voorkennis al.

Welke woorden weet jij nog?

Waar denk je aan bij het woord dementie?

Cijfers dementie (Nederland)

• >270.000 mensen met dementie. Ongeveer 12.000 mensen jonger <65 jaar. 
• Ieder uur krijgen vijf mensen dementie.
  
•  Toename door vergrijzing. Geschat wordt half miljoen in 2040.
• 65 procent krijgt de diagnose: ziekte van Alzheimer. 
• Treft ruim 8 procent van de mensen > 65 jaar.
• Treft ruim 25 procent van de mensen >80 jaar.
  
• Treft ruim 40 procent van de mensen >90 jaar.
  
• De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt. 
• Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Hiervan zijn ongeveer 12.000 mensen jonger zijn dan 65 jaar. Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie.

 Het aantal mensen met dementie zal door vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Van de mensen met de diagnose dementie heeft ongeveer 65 procent de ziekte van Alzheimer.

Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.

Ruim 25 procent van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.

Ruim 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.

De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt.

Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Fronto-temporaal
2. Lewy-Body
3. Alzheimer
4. Vasculair

Ziekteverloop en symptomen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financiën, 'verdwaaldgevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- orientatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementie
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

stadium 1 

stadium 2

stadium 3

stadium 4

Beginnende dementie

bedreigde ik

Matig ernstige dementie

verdwaalde ik

Ernstige dementie: deels afhankelijk

verborgen ik

Ernstige dementie: helemaal afhankelijk

verzonken ik

Bespreek:

- Per stadium wat de zorgvrager nog wel kan en wat niet.

- Welke begeleiding heeft de zorgvrager per stadium nodig?

Symptomen dementie?

Mensen met dementie hebben een combinatie van symptomen

Geheugenstoornissen 

Met één of meer cognitieve stoornissen:

• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
  
• Apraxie: verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
  
• Agnosie: onvermogen om objecten te herkennen
  
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Vormen van dementie

• Alzheimer
• Vasculaire dementie 
• Frontaalkwab dementie
  
• Korzakov
• Lewy-Body

Verloop dementie

• Leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. 
• Diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen duurt dit > vier jaar. 
• Aantal klachten en de ernst ervan neemt toe. 
• Progressieve ziekte.

Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte.

De diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen is dit meer dan vier jaar.

Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal klachten als de ernst ervan toe.

Progressieve ziekte: Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie.  

Vraag 1: Hoelang kunnen mensen met de ziekte, alzheimer, leven?

Vraag 2: wat is een voorbeeld van apraxie?

1. Niet meer weten hoe je moet lopen
2. Verlies van zindelijkheid
3. Vergeten hoe de koffie gezet moet worden
4. Het constante gebruik van scheldwoorden tijdens het communiceren

Vraag 3: wat is een voorbeeld een afasie?

1. Hakkelen tijdens het vertellen van een verhaal
2. Agressief taalgebruik tijdens het communiceren
3. Termen uit andere, vroeger geleerde talen door de zinnen verwerken

Vraag 4: Wat is een voorbeeld van agnosie?

1. Het niet meer herkennen van eigen kinderen
2. Niet meer goed kunnen lopen
3. Het proces van de ogen, waardoor je langzaam blind wordt

Vraag 5: Dementie is geneesbaar .

1. Juist
2. Onjuist

Hoe kun je iemand met dementie het beste begeleiden?

Alzheimer en muziek

Vaak komen naar aanleiding van de muziek allerlei herinneringen, verhalen en emoties los. Verder lijkt muziektherapie bij mensen met de ziekte van Alzheimer effectief in het verbeteren van sociale vaardigheden en de emotionele toestand. Het vermindert ook gedragsproblemen.

Zijn de leerdoelen behaald?

• Kan je uitleggen wat dementie is
• Heb je inzicht in de fasen van dementie en de begeleiding die daar bij past. 

Geef een cijfer voor de les van 1-10

0100