Les 8: 1-1.2 Ergonomisch werken

• Basiszorg
• MBO
• Studiejaar 1

Ergonomisch werken

Kwaliteitsbevorderaar

1-1.2

Lesinhoud

Lesdoelen:

•  Ergonomisch werken
  
•  Ergonomische normen
  
•  De praktijk
  
•  Psychische belasting
  
•  Arbeidsveiligheid  

Waar denk je aan bij ergonomisch werken?

Ergonomie​

Hoe pas jij als verzorgende ergonomie toe binnen jouw beroep?​

​

​

 Ergonomisch werken

- Ergonomie is de wetenschap die de aanpassingen van de werkomstandigheden aan de mens bestudeert.

- Er wordt gezocht naar de beste hulpmiddelen en omstandigheden

 Ergonomisch werken

Fysieke belasting = het belasten van je lichaam

Op 2 manieren:

1. Mechanische belasting --> de manier waarop en hoe zwaar je je lichaam belast

2.Energetische belasting --> hoe vaak of hoe lang je lichaam belast.

 

Arbeidsomstandighedenwet ​

De Arbowet sinds 1 oktober 1990​

Geen gedetailleerde richtlijnen, om te zorgen dat in een instelling aandacht is voor: ​

- veiligheid, ​

- gezondheid en ​

- welzijn​

Werkgever = verantwoordelijk voor een gezond en veilig werkklimaat​

Werknemer = zelf ook verantwoordelijk 

                              levert een bijdrage aan het omgaan met gezondheidsrisico’s in het werk​

Ergonomie en Arbowet​

Werkgever moet het werk zo organiseren dat de veiligheid en de gezondheid van de werknemer niet in gevaar komen​

Inrichting van de arbeidsplaatsen, 

de werkmethoden en de hulpmiddelen zoveel mogelijk ergonomisch verantwoord aangepast​

Onveilige situaties zoveel mogelijk te worden vermeden/indien niet mogelijk geminimaliseerd ​

​

Risicofactoren in de zorg​

• chemische factoren (vloeistoffen, gassen, dampen, stof)​
  
• microbiologische factoren (virussen, bacteriën, schimmels, gisten)​
  
• fysieke belasting (werkhouding, tillen, reiken, duwen, trekken, repeterende bewegingen)​
  
• psychische belasting (agressie/intimidatie)​
  
• zintuiglijke belasting (kijken, zien, verlichting, uitzicht, horen, luisteren, ruiken, voelen)​
  
• werktijden en rusttijden die niet in balans zijn​
  

Een voorbeeld van mechanische belasting kan zijn...

1. Hele dag lopen op een afdeling
2. Trekken aan een cliënt om deze hoger in bed te krijgen

Een voorbeeld van energetische belasting kan zijn...

1. Cliënten naar dagbesteding halen en brengen
2. De cliënt een steunkous aantrekken

Waar let je op bij ergonomisch werken?

1. Hygiene
2. Persoonlijke verzorging
3. Juiste werkvolgorde
4. Juiste lichaamshouding

Ergonomisch werken voorkomt lichamelijke klachten.

1. Juist
2. Onjuist

Wat zijn de richtlijnen?​

Zitten en staan​

Gebogen rug​

Duwen en trekken​

Tillen​

Verplaatsen van zorgvragers​

​

Maak een groepje van 5 personen en zoek uit wat de richtlijnen zijn hieromtrent​

 Ergonomische normen

Een goede werkhouding kan overbelasting voorkomen!

- Trekkende bewegingen: niet meer dan 15 kg (gunstige houding)

en niet meer dan 5 kg (ongunstige houding)

- Meer dan 12 kg tillen? niet vaker dan twaalf keer per dienst

Verplaatsen van een cliënt:

- Niet meer dan 23 kg in ideale omstandigheden

- 15 kilo per hand of 25 kilo per twee handen trekken en duwen 

- 5 kilo wanneer de kracht uit eigen vingers moet komen

• (af en toe) tillen: niet meer dan 23 kg, anders niet meer dan 12-15 kg​
  

• duwen en trekken: niet meer dan 25 kg met twee handen (maximaal 15 kg per hand), zie de ‘karvragen’​
  

• hurken en knielen: niet langer dan 30 seconden aaneengesloten, niet langer dan in totaal 15 minuten per dag​
  

• statische belasting: niet langer dan 4 seconden met gedraaide en/of voorovergebogen of zijwaarts gebogen romp (één minuut is de officiële norm, maar na vier seconden begint de fysieke overbelasting al een rol te spelen)​
  

• armheffing: niet langer dan 1 minuut per keer boven schouderhoogte​
  

• reiken: niet meer dan 12 keer per uur, niet meer dan 50 centimeter horizontale afstand tussen hand en schouder​
  

• zitten: niet langer dan 2 uur aaneengesloten, maximaal 5 à 6 uur per dag​
  

• staan: niet langer dan 1 uur aaneengesloten, maximaal 4 uur per dag.​
  
• 
  
• Bij tillen, duwen en trekken is de uitvoering (werkhouding) belangrijker dan het exacte aantal kilogrammen.​
  

Een zorgvrager dien je altijd met 2 personen te draaien. Eens of oneens?

Ergonomisch verantwoord werken​

Manier van werken die ondersteunend is voor jou en de cliënt en zo min mogelijk fysiek belastend is​

voorkomt veel lichamelijke problemen​

Welke lichaamsdelen worden veel belast:​

 De praktijk

Zou het in de praktijk altijd mogelijk zijn, om volgende richtlijnen te werken?

Wat vinden jullie?

 De praktijk

- Hulpmiddelen genoeg!

Tillift, hoog laagbedden veel gebruikt.

 Pyschische belasting

Je krijgt vroeg of laat in je werk te maken met psychische belasting. Bijvoorbeeld een hoge werkdruk.

Emotionele belasting: wanneer je iets heftigs meemaakt, waardoor emoties meespelen

 Arbeidsveiligheid

- Arbowet

Geeft aan welke bescherming nodig is voor de werknemers op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn.

Per sector staan de voorschriften

 Arbeidsveiligheid

- Risico-inventarisatie

Werkgevers moeten ook de gezondheidsrisico's en veiligheidsrisico's voor de werknemers vastleggen. 

Er is een instrument (vragenlijst) waarmee ze de situatie in kaart brengen. Bijvoorbeeld over het gebouw, de veiligheid enz.
 

- Stress, belasting en overbelasting

Draagkracht en draaglast

Werksituatie 

Werkplek: 

Werktaken: 

Werktijden: 

Werkdruk: 

Werkhouding:

Wat is draaglast en draagkracht?

Door welke wet wordt ergonomisch werken geregeld in Nederland?

1. De WMO
2. Arbo Wet
3. De Wet BIG
4. De Zw

Tips

Denk bij tillen altijd aan volgende principes:

-Vermijd tillen indien mogelijk

-Dichtbij het lichaam tillen

-Niet draaien of zijwaarts buigen

-Niet explosief tillen

-Weet wat je tilt

-Zorg voor een goede conditie

-Zorg voor sterke been,- buik,- en rugspieren

Opdracht​

• Stel een groepje samen van vier personen.​
• Ga naast elkaar aan de lange kant van een tafel staan, de voeten in een smalle spreidstand.​
• Geef een voorwerp aan elkaar door.​
• Zet het voorwerp allemaal een keer in het midden op tafel.​
• Wat belast je bij het doorgeven van het voorwerp en bij het op tafel zetten van het voorwerp?​
• Hoe had je deze belasting kunnen voorkomen?​
• Ben je je voldoende bewust geworden van het verschil tussen een wachthouding en een werkhouding?

Rugklachten ​

Ontstaan als de belasting van de rug hoger is dan de belastbaarheid​

Hoe kunnen jullie in je werk rugklachten zo veel mogelijk voorkomen?​