1. Het Romeinse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.1 Het Romeinse rijk

Lesdoel

Je kunt uitleggen hoe Rome uitgroeide van stadstaat tot wereldrijk

Je kunt uitleggen hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd

Tijd van grieken en Romeinen

Romeinen

Mythe: ontstaan van Rome

• Romulus en Remus waren kinderen van Rhea Silvia en de god Mars
• Rhea Silvia overtreedt de wet en wordt ter dood veroordeeld
• Romulus en Remus werden gevonden door een wolvin
• Later hoorden ze wie ze werkelijk waren en stichtten ze een stad bij de Tiber
• Ze kregen ruzie, Romulus doodde Remus en werd de heerser van de nieuwe stad: Rome.

Ontstaan Rome

• 8e eeuw v. Chr. : de rivier de Tiber belangrijk voor handel, veel wegen kwamen samen die Griekse kolonies in Zuid-Italië met Noord-Italië verbonden.

• Rome had zout. Zó belangrijk dat soldaten en ambtenaren een zout-rantsoen meekrijgen. (zout = sal in Latijn, SALaris!)
• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest, hoewel daar erg weinig over bekend is.

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• 509 v. Chr.: De laatste koning wordt verdreven
  
• Nooit meer een koning!
• De Romeinen besluiten om Rome zélf te gaan besturen.

De Romeinse Republiek 

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is de republiek een democratie

• maar in de praktijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: aristocratie
• De senatoren besturen de Republiek, samen met twee consuls

Griekse kolonies in Zuid-Italië

• Goed ontwikkeld in vergelijking met Rome
  
• Door het veroveren van deze kolonies komen de Romeinen in aanraking met de Griekse cultuur
• Leerden Romeinen: Olijfolie, wijn, havengebruik, munten, schrift en het godensysteem. 

Je ziet hier een Griekse tempel in de Griekse kolonie Paestum, Campania. De tempel was bedoeld voor de aanbidding van de Griekse godin Hera (Juno voor de Romeinen). 

Hoe noemen we de verspreiding van de Griekse cultuur?

1. Hellenisme
2. Romanisering
3. Tirannie
4. Filosofie

Het Romeinse Rijk groeit!

• 4e-3e eeuw v.Chr > meer macht Italië!  De Romeinen veroveren Griekse kolonies in Zuid-Italië máár krijgen Carthago in Noord-Afrika als concurrent.
• 2x Punische oorlog (tegen Carthago) en veel veroveringen in het Midden-Oosten, Spanje en Noord-Afrika zorgen voor een flinke uitbreiding van het Romeinse Rijk

In veel boeken over de Romeinen wordt
regelmatig gesproken over: Imperium Romanum.

Wat zou dit betekenen?

1. Romeinse Leiders
2. Romeinse Tijd
3. Romeinse Vrede
4. Romeinse Rijk

Imperium Romanum

• Vanaf de eerste eeuw voor Chr. komt Julius Caesar aan de macht (consul)
• Hij breidt het Romeinse Rijk uit tot Noordwest-Europa
• Caesar wordt vermoord omdat hij te machtig wordt
• Na de moord op Julius Caesar wordt de Romeinse Republiek een Keizerrijk
  => Imperator
• Vanaf nu: Imperium Romanum

Ontwikkeling Romeinse Rijk

BC = voor het jaar O

AD =  na het jaar 0

Vanaf 476 AD gaat het om het Oost-Romeinse Rijk (Byzantium) waar in 1453 een eind aan komt

Kenmerken Romeinse cultuur

De Romeinen spraken en schreven in het Latijn

De Romeinen namen de meeste Griekse goden over 

en de manier van geloven met offers en priesters.

De Romeinen namen de Griekse architectuur over

( eigen manier: bogenstructuur)

Door het Romeinse rijk werden wegen aangelegd 

Wat is de juiste volgorde over het
bestuur van het Romeinse Rijk?

1. koninkrijk-republiek-keizerrijk
2. republiek-keizerrijk-koninkrijk
3. keizerrijk-koninkrijk-republiek
4. koninkrijk-keizerrijk-republiek