Module 3 - keuze onderwerp 'Geld (uit)lenen. Wat kost het?'

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Geld (uit)lenen  

Wat kost het?

Vorm: Plenair met verschillende soorten vragen (start met lijnopstelling, daarna vragen via LessonUp) 

Duur: 20 minuten

Leerdoelen:

• De jongeren kennen de verschillende kosten van lenen.

• De jongeren kennen de (financiële) consequenties van rood staan, kopen op afbetaling, een lening afsluiten en een creditcard hebben.

Wat vind jij?

Als vrienden geld van me willen lenen, 

dan kan dat altijd.

Ga in het lokaal op de plaats van jouw antwoord staan.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

1. Stel de vraag.
2. Ga de dialoog met de deelnemers aan.

Wat vind jij? Rood staan? 

Verschrikkelijk, dat moet je voorkomen!

Ga in het lokaal op de plaats van jouw antwoord staan.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

1. Stel de vraag.
2. Vraag een aantal deelnemers om hun keuze uit te leggen.

Wat vind jij?

Kopen op afbetaling? Geen probleem!

Ga in het lokaal op de plaats van jouw antwoord staan.

Helemaal mee oneens

Helemaal mee eens

1. Stel de vraag.
2. Vraag een aantal deelnemers om hun keuze uit te leggen.
3. Licht toe:
   Op de vraag of het verstandig is om te kopen op afbetaling oftewel te betalen in termijnen, kan niet een eenduidig antwoord gegeven worden. Echter enkele aandachtspunten in dit kader zijn wel de moeite van het overwegen waard, namelijk:

• Het motto: ‘Let op! Geld lenen kost geld’ geldt ook voor koop op afbetaling.
• Ga niet meteen op de aanbieding om te kopen op afbetaling in, want dit is deels ook een lokkertje om mensen die iets eigenlijk niet kunnen betalen, toch tot aankoop over te halen. Wanneer het aanbod van betalen in termijnen er niet zou zijn, dan zou je waarschijnlijk ook niet serieus overwegen om het betreffende product op dit moment te kopen. Slaap er rustig een nachtje over!
• Wanneer de aankoop die je wilt doen toch onvermijdelijk of noodzakelijk is, dan is het bijna altijd goedkoper om het geld te lenen bij een reguliere geldverstrekker. Een consumptieve lening of doorlopend krediet bij een geldverstrekker kun je namelijk meestal afsluiten tegen een rente die beduidend lager ligt. Laat je in de winkel dus ook in dit kader niet te snel verleiden om nu te kopen en nu te financieren.

Lenen

- Afterpay/Klarna
- Mobiele telefoon in abonnement
- Private Lease
- Huur
- Studielening via DUO
- Doorlopend krediet/ persoonlijke lening
- Klarna
- Creditcard
- Flitskrediet/ minileningen
- Rood staan

1. Benoem de verschillende vormen van lenen.
2. Vertel dat je een extra toelichting geeft op de eerste vijf onderwerpen:

• Afterpay/Kopen op afbetaling
• Mobiele telefoon in abonnement (vorm van kopen op afbetaling)
• Private Lease
• Huur
• Studielening via DUO

Kopen
op afbetaling

1. Leg uit wat de nadelen van kopen op afbetaling zijn:
   Een nadeel van koop op afbetaling is de vaak hoge rente die je over het bedrag moet betalen. Daarnaast kan het voorkomen dat je nog aan het betalen bent voor een product waarvan de levensduur al voorbij is. Je moet vaak lange tijd rekening houden met steeds terugkerende betalingen.
   Het gevaarlijke hier is dat mensen dingen gaan kopen waar ze eigenlijk helemaal geen geld voor hebben. Er zijn zelfs mensen die hier echt verslaafd aan raken. Dit zijn vaker mensen die depressief zijn en voor wie het enige lichtpuntje van de dag de pakketbezorger is. Vaak kopen mensen dingen die ze ook echt niet nodig hebben.
2. Vraag de deelnemers of ze voorbeelden kunnen geven van kopen op afbetaling en vraag of ze hier zelf ook ervaring mee hebben.

Voorbeelden:

• Mobiele telefoon bij een telefoon abonnement.
• Maar ook steeds vaker allerlei opties om later te betalen: Klarna, Afterpay (geen rente)
• Bij grote online shops zoals Wehkamp, Otto en de MediaMarkt kunnen klanten kiezen voor de betaaloptie ‘gespreid betalen’ tegen hoge rentes.

Kan een koop op afbetaling je hypotheek in de weg staan?

1. Ja
2. Nee

Het goede antwoord is ja. 

Toelichting: Als je betalingsachterstanden krijgt, wordt dit geregistreerd bij het BKR. Dit wordt ook wel een negatief BKR of negatieve BKR registratie genoemd, die nog lang problemen op kan leveren als je ooit nog eens een krediet of een hypotheek wilt nemen.

Extra uitleg:

BKR toetsing en kopen op afbetaling

Bij het kopen op afbetaling zijn de verstrekkers van deze kredietvorm in veel gevallen deelnemers van het BKR. Dit betekent dat ze voordat ze je deze kredietvorm aanbieden, eerst een BKR toetsing moeten doen. Wanneer je een negatieve BKR registratie hebt, kan dit betekenen dat men je geen krediet verleent. Dit is zo omdat het risico dat er financiële problemen ontstaan door het afsluiten van een nieuwe kredietvorm, te groot is. Uiteraard is deze beslissing afhankelijk van het beleid van de individuele kredietverstrekker en de achtergrond van je negatieve BKR registratie.

BKR registratie van koop op afbetaling

Wanneer je een overeenkomst betreffende een koop op afbetaling aangaat met een instelling die BKR deelnemer is, zal deze kredietovereenkomst bij het BKR geregistreerd worden. Overigens geldt dit niet in alle gevallen, want wanneer het bedrag lager is dan 500 euro of de periode waarbinnen alles afbetaald wordt korter is dan 3 maanden, dan is registratie bij het BKR niet verplicht. Een BKR registratie is op zich geen probleem zolang je aan je betalingsverplichtingen voldoet. Ontstaan er echter betalingsachterstanden die conform de voorwaarden door de kredietverstrekker aan het BKR worden gemeld, dan komt er een codering bij je naam. Dit wordt ook wel een negatief BKR of negatieve BKR registratie genoemd, die nog lang problemen op kan leveren als je ooit nog eens een krediet of een hypotheek wilt nemen. Ga dus geen overeenkomst inzake koop op afbetaling aan, wanneer je kunt verwachten dat het voldoen aan je betalingsverplichtingen een probleem wordt!

Wat is Private Lease?

1. Stel de deelnemers de open vraag: Wat is Private Lease?
2. Bespreek de antwoorden en vul eventueel aan vanuit de uitleg hieronder.
3. Vraag ook naar voorbeelden: wat kun je tegenwoordig allemaal leasen? (van auto tot koelkast: zie https://www.productenleasen.nl/)

Extra uitleg:

Private Lease is een vorm van verhuur gericht op particulieren. Met Private Lease kan de afnemer tegen een vaststaand maandelijks tarief gedurende een vooraf afgesproken periode over het geleasete goed beschikken, maar het blijft gedurende en na de leaseperiode eigendom van de leasemaatschappij.

Private Lease is te vergelijken met het huren van een product. Voor een 'vast' bedrag per maand rijd je in een gloednieuwe auto of kun je een nieuwe tv, laptop of wasmachine in gebruik nemen. Je wordt geen eigenaar van het product en meestal geef je na afloop van het contract het product terug aan het leasebedrijf.

Het is interessant voor mensen die van tevoren willen weten wat zij maandelijks kwijt zijn aan hun auto. Voor senioren kan het interessant zijn – bijvoorbeeld ook omdat zij soms minder gemakkelijk bij een geldverstrekker een groot bedrag kunnen lenen in verband met hun leeftijd.

Wat zijn de voordelen en nadelen van Private Lease? 

Voordelen

Nadelen

Vast maandbedrag

Je komt er niet gemakkelijk onderuit

Vooraf km bepalen, extra km zijn duur

Zonder spaargeld een nieuwe auto

Geen aanbetaling nodig

Uitlenen is lastig

Je bouwt geen schadevrije jaren op

Geen gedoe met inruilwaarde en verkopen

1. Nodig de deelnemers uit om de antwoorden naar het juiste vak te slepen.
2. Bespreek de antwoorden en licht eventueel extra toe.

Extra toelichting:

De voordelen

• Een vast maandbedrag waar alles in zit, dus geen hogere kosten als er reparaties of onderhoudswerkzaamheden moeten plaatsvinden. Alleen de brandstof en eventuele verkeersboetes moeten betaald worden. Zo weet je elke maand waar je aan toe bent.
• Zonder spaargeld in een nieuwe auto rijden. Je hebt alleen een vast inkomen nodig. Ook ben je niet in één keer een groot bedrag kwijt.
• Geen aanbetaling of slotsom nodig.
• Na afloop van de leaseperiode kan je de auto gewoon inleveren. Dus geen gedoe met inruilwaarde en verkopen.

De nadelen

• Je gaat een financiële verplichting aan voor meerdere jaren waar je niet makkelijk onderuit komt, zelfs niet bij ontslag of overlijden. Het maandbedrag moet meestal over de gehele periode betaald worden en als je daar niet meer toe in staat bent, moet er een afkoopsom betaald worden. Dit verschilt per contract.
• Je moet van te voren bepalen hoeveel kilometers je denkt te gaan rijden. Als je er teveel overheen gaat, vindt er een correctie plaats. Meestal moet er dan per kilometer betaald worden en die kosten kunnen aardig oplopen.
• Je bent nooit eigenaar van de auto, dus uitlenen is lastig. De auto door andere gezinsleden laten besturen, is wel toegestaan.
• Je bouwt geen schadevrije jaren op bij de autoverzekering. Voordelig als je veel brokken maakt, jammer als je weinig schade rijdt.

Wat zijn de verschillen tussen huur
en Private Lease?

Reviewers, is dit relevant genoeg? 

1. Stel de deelnemers de open vraag: Wat zijn de verschillen tussen huur en Private Lease?
2. Bespreek de antwoorden en vul eventueel aan vanuit de uitleg hieronder.

Extra uitleg:

Het huren van een auto kan interessant zijn als je over een korte periode een auto nodig hebt, bijvoorbeeld voor een vakantie.

• Het huurtarief is afhankelijk van de gebruiksduur, de voertuigklasse en het aantal gereden kilometers.
• In sommige gevallen kent het verhuurbedrijf een haal- en brengservice van de auto.
• Vaak is een creditcard op naam van de bestuurder voldoende voor het betalen van de waarborgsom. Dit bedrag is bedoeld als zekerheid voor de verhuurder als hij kosten moet maken als u de auto met schade inlevert.
• Voordat je het huurcontract ondertekent, doe je er verstandig aan de auto te controleren op beschadigingen en deze in het huurcontract te laten aantekenen. Ook bij terugkeer moet je op het huurcontract laten aantekenen of er schade is aangebracht. Zo voorkom je dat je voor schade opdraait die je niet zelf veroorzaakt hebt.

Een dienst als Snappcar - waarbij je je auto tegen een vergoeding deelt met de buurt – is ook een vorm van autohuur.

Dus huur is meestal voor kortere duur. Is duurder maar je zit er niet lange tijd aan vast. Je betaalt meestal een borg. 

 Private Lease is een vorm van verhuur gericht op particulieren. Met Private Lease kan de afnemer tegen een vaststaand maandelijks tarief gedurende een vooraf afgesproken periode over het geleasete goed beschikken, maar het blijft gedurende en na de leaseperiode eigendom van de leasemaatschappij.

Private Lease is te vergelijken met het huren van een product. Voor een 'vast' bedrag per maand rijd je in een gloednieuwe auto of kun je een nieuwe tv, laptop of wasmachine in gebruik nemen. Je wordt geen eigenaar van het product en meestal geef je na afloop van het contract het product terug aan het leasebedrijf.

Het is interessant voor mensen die van tevoren willen weten wat zij maandelijks kwijt zijn aan hun auto. Voor senioren kan het interessant zijn – bijvoorbeeld ook omdat zij soms minder gemakkelijk bij een geldverstrekker een groot bedrag kunnen lenen in verband met hun leeftijd.

Je beurs kan een lening worden!

• Voor mbo 1 en 2 geen prestatiebeurs.
• Basisbeurs, aanvullende beurs en reisproduct zijn altijd een gift.
• Voor mbo 3 of 4 is de basisbeurs, aanvullende beurs en reisproduct een prestatiebeurs. Ze worden pas een gift als je een diploma binnen 10 jaar haalt voor minstens niveau 3.
  
  
• Aflossen in maximaal 35 jaar. Afhankelijk van jouw inkomen in de toekomst.
  
  
• Rentepercentage wordt voor 5 jaar bepaald.

1. Bespreek de punten.
2. Vertel dat in het onderdeel 'Bijna 18, wat nu?' verdere uitleg gegeven wordt over studiefinanciering.
3. Licht eventueel extra toe.

Bron: https://duo.nl/particulier/studiefinanciering/gift-of-terugbetalen.jsp

De 'diplomatermijn’: De 10 jaar gaan in vanaf de 1e maand dat je studiefinanciering krijgt voor mbo 3 of 4.

Haal je geen diploma voor minstens niveau 3? Dan moet je de prestatiebeurs terugbetalen. Hierop is 1 uitzondering: heb je tijdens de eerste 12 maanden studiefinanciering een aanvullende beurs gekregen? Deze maanden aanvullende beurs vallen niet onder de prestatiebeurs en is ook een gift.

De aflosfase is maximaal 35 jaar.

Je betaalt pas terug als je draagkracht hoger is dan € 5,- per maand. Is het lager, dan hoef je niet te betalen.

Je hoeft nooit meer dan 4% van het inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Alleenstaand zonder kinderen, dan is de draagkrachtvrije voet 100% van het minimumloon. In alle andere gevallen is het 143%.

Lening	Rente
Rood staan op een gewone bankrekening
Rood staan op je credit kaart na 21 dagen
Op afbetaling kopen bij Wehkamp
Rood staan op een studentenrekening
Flitskrediet tot € 1.500 zonder BKR
Een persoonlijke lening
Per maand betalen bij de Mediamarkt

Wat kost extra lenen?

6,5 %

8,1 %

9,8 %

9,9 %

10 %

13,5 %

14 %

Lenen is sparen achteraf dus…

wie niet kan sparen kan beter ook niet lenen!

Riba
(Ar: ربا)

1. Vraag de deelnemers of ze weten wat Riba betekent.
2. Leg uit: Riba (Ar: ربا)is het Arabische woord voor rente of woeker. De uitdrukking is bekend van het zogenaamde renteverbod, dat moslims verbiedt geld te lenen of uit te lenen tegen rente.

Meer informatie over Riba: https://nl.wikipedia.org/wiki/Riba#Achtergrond

Alternatieven voor moslims

• Een renteloze spaarrekening
• De belegger krijgt in plaats van rente een winstaandeel van de onderliggende onderneming
• Lease, waarbij de betalingen als huur in plaats van rente kwalificeren
• Het verstrekken van "vrijwillige giften" in plaats van rente.

1. Bespreek de punten.
2. Vertel ook dat voor moslims nog steeds geen halal hypotheek is waardoor het voor moslims moeilijk is om huis te kopen.
3. En vertel: Minister Dijkgraaf wil DUO lening rente verhogen. Dit wordt ook probleem voor moslim jongeren.

Criminaliteit

Crypto’s, 

gokken en sparen

Geld (uit)lenen:
Wat kost het?

Contracten lezen: 

Wat zijn jouw rechten?

Belastingen, loonheffingen en heffingskorting

Bijna 18: 

Wat nu?

Zelfstandig ondernemen

Keuze onderwerpen

Door naar 'Gouden tips en afsluiting'

1. Klik op het keuze onderwerp dat tijdens de vorige les veel stemmen kreeg.
2. Hebben jullie inmiddels 2 of 3 onderwerpen gehad en heb je nog ongeveer 10 minuten de tijd tot het einde van de les? Klik dan op 'Door naar 'Gouden tips en afsluiting'.