Laatste tips voor het examen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Laatste tips voor het examen

Vandaag:

• wat neem je mee naar het examen
• tips om te slagen voor je examen
• examenvragen oefenen
• nog wat uitleg
• SUCCES!!

 

Wat meenemen?

• Pen (blauw of zwart)
• Rekenmachine
• BINAS (krijg je van school)                                           

• Potlood en geodriehoek                               
• Markeerstiften                                              
• Woordenboek Nederlands
• Iets kleins te eten en fles water (let op krakende verpakkingen)

NIET meenemen:

• Tipp-ex
• Telefoon/horloge

Een paar tips

• Je hoeft de vragen niet op volgorde te maken.
• Begin met de vragen die je weet, dat geeft zelfvertrouwen.
• De lastigste vragen staan altijd in het midden van het examen.
• Berekeningen altijd afronden op 1 decimaal. Vergeet de EENHEID niet!
  Noteer ook altijd de GROOTHEID die je berekent!
• Antwoorden op meerkeuzevragen met een HOOFDLETTER
• Probeer bij vragen die je niet direct weet te bedenken bij welk onderwerp deze vraag hoort (bijv Krachten, Energie, Geluid of Elektriciteit). 
  Schrijf de gegevens op die je hebt en probeer er een formule bij te vinden.
• Lees goed wat je antwoord moet zijn (bijv naam, formule, voorbeeld, uitleg, berekening).

Uitleg

Effecten van krachten

• De vorm van een voorwerp kan veranderen (plastisch of elastisch)
• De richting van een voorwerp kan veranderen.
• De snelheid van een voorwerp kan veranderen.

Tennisbal

Kracht meten

• Krachtmeter (veerunster)
• Eenheid van kracht = Newton (N)
• Elke krachtmeter ander meetbereik
• Hoe groter de kracht hoe meer de veer uitrekt

Krachten tekenen

Teken een kracht als een vector (pijl) met een:

• A: aangrijpingspunt
• B: richting
• C: grootte

A

B

C

Krachtenschaal

≙

Komt overeen met

Nettokracht

- krachten die in dezelfde richting wijzen, tel je bij elkaar op.

- krachten die in tegengestelde richting wijzen, haal je van elkaar af.

Zwaartekracht en gewicht

Het gewicht is de kracht van een voorwerp op zijn ondersteuning en wordt uitgedrukt in Newton.

Als het voorwerp ondersteund wordt geldt:

zwaartekracht = gewicht        (F_z = m . g    =    G)

Let op: massa is in kg, gewicht en zwaartekracht in N

Zwaartepunt

Het punt ten opzichte waarvan de massa van dat object in evenwicht is

Vaste katrol

• Een vaste katrol draait de kracht om. 
• Je herkent een vaste katrol aan het feit dat hij 'VAST' zit.

Losse katrol

• Een losse katrol maakt ons sterker.
• De last wordt verdeeld over het aantal touwen waaraan de last hangt.
  
  

Takel

Vaste katrol met losse katrol: 

er is minder kracht nodig om de last op te tillen en je oefent de kracht in tegengestelde richting uit. 

Hefbomen

De arm

'De arm van de kracht is de kortste afstand van het draaipunt tot de 'werklijn' van de kracht'

werklijn

Het moment van een kracht

moment = kracht   x   arm

M=F ⋅ l

​F ⋅ l​​M​​

Rekenen aan hefbomen in evenwicht

Astrid knipt en spijker door met een kracht van (tweemaal) 10 N

Bereken de kracht op de spijker.

Rekenen aan een hefboom in evenwicht

De kracht op de spijker

is 100 N. (tweemaal 50N)

F ⋅ l=F ⋅ l

F ⋅ 2,5=20 ⋅ 12,5

F=​2,5​​20 ⋅ 12,5​​=100

M​linksom​​=M​rechtsom​​

Transformeren

De spanning wordt omhoog of omlaag gebracht door een transformator.

De transformator maakt van normale spanning                             hoogspanning. 

(230 V wordt 380 000 V  of andersom)

De ideale transformator

U_p = primaire spanning

U_s = secundaire spanning

N_p = primaire aantal windingen

N_s = secundaire aantal windingen

​U​s​​​​U​p​​​​=​N​s​​​​N​p​​​​

primair

secundair

even oefenen!

Bereken N_p als je weet:

U_p= 230 V

N_p= ?

U_s= 23 V

N_s= 500

even oefenen!

G: U_p = 230V,            U_s = 23V,            N_s = 500

G: N_p

F: 

B:

A: N_p = 5000 windingen

​U​s​​​​U​p​​​​=​N​s​​​​N​p​​​​

N​P​​=​23​​230⋅500​​=5000

N​p​​=​U​s​​​​U​p​​ ⋅ N​s​​​​

Spanningsbronnen

gelijkspanning vs wisselspanning 

Condensator

Een condensator moet je aansluiten op een gelijkstroom. 

Deze laadt dan op tot deze vol is en is dan gedurende korte tijd bruikbaar als spanningsbron.

Symbool; 

Elke condensator heeft een bepaalde capaciteit. 

Condensator

Een schakeling met condensator

Wat gebeurt er als de schakelaar wordt gesloten?

Condensator

Als je de spanning inschakelt, laadt de

condensator op. Na een poosje is hij 

helemaal vol. De laadstroom is dan 0 A 

geworden. 

Condensator

Als je de spanning uitschakelt, ontlaadt

de condensator weer. De ontlaadstroom

loopt via weerstand 2, de basis en de 

emitter. Dit stroompje is groot genoeg om

de transistor in de AAN-stand te zetten,

zodat de ventilator nog een poosje blijft 

werken. 

Vervangingsweerstand Serieschakeling

Vervangingsweerstand is de totale weerstand

in een schakeling.

De vervangingsweerstand van twee weerstanden in serie is gelijk aan:
 
                                                              
waarin:
R_v = vervangingsweerstand (Ω)
R₁  = weerstand van onderdeel 1 (Ω)
R₂ = weerstand van onderdeel 2 (Ω)

R​v​​=R​1​​+R​2​​

Serieschakeling

Bereken de vervangingsweerstand.

Serieschakeling

Gegeven: R1 = 20 Ω,        R2 = 70 Ω

Gevraagd: Rv

Formule:

Berekening:

Antwoord: de vervangingsweerstand is 90 Ω

R​v​​=R​1​​+R​2​​

R​v​​=20+70=90

Vervangingsweerstand parallelschakeling

Vervangingsweerstand is de totale weerstand

in een schakeling.

Vervangingsweerstand parallelschakeling

Vervangingsweerstand is de totale weerstand

in een schakeling.

De vervangingsweerstand van twee weerstanden parallel is gelijk aan:

 
                                                             

waarin:
R_v = vervangingsweerstand (Ω)
R₁  = weerstand van onderdeel 1 (Ω)
R₂ = weerstand van onderdeel 2 (Ω)

​R​​1​​​v​​=​R​​1​​​1​​+​R​​1​​​2​​

Parallelschakeling

Bereken de vervangingsweerstand.

18 V

Parallelschakeling

Gegeven: R1 = 30 Ω,      R2 = 60 Ω

Gevraagd: Rv

Formule:

Berekening:

Antwoord:  de vervangingsweerstand is 20  Ω

​R​​1​​​v​​=​R​1​​​​1​​+​R​2​​​​1​​

​R​​1​​​v​​=​30​​1​​+​60​​1​​=0,05

R​v​​=​0,05​​1​​=20 Ω

18 V

Geluid is een trilling!

Bron => veroorzaakt trilling 

• Luidspreker, stem, muziekinstrument

Tussenstof => waar geluid doorheen gaat

• Lucht, vaste stoffen, vloeistoffen

Ontvanger => vangt de trilling op en "vertaalt" de trilling

• Gehoor, microfoon, radio-ontvanger

GELUIDSSNELHEID (tussenstof)

Wat gaat sneller?

Trillingen

Wat is de trillingstijd (T)?

• De trillingstijd is de tijd die nodig is voor 1 trilling

Wat is frequentie (f)?

• De frequentie is hoeveel trillingen er zijn in 1 seconde

Wat is Amplitude (A)?

• De amplitude zegt iets over de geluidsterkte (hard/zacht)

Toonhoogte verhogen/verlagen

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verhogen / verlagen:

De snaar strakker / losser spannen.

De snaar korter / langer maken.

De snaar dunner / dikker maken.

Geluidssnelheid

Geluidssnelheid: snelheid waarmee het geluid zich door een medium verplaatst.

Geluidssnelheid is 343 m/s (20 graden Celsius)

Afhankelijk van temperatuur en medium 

De decibelschaal

De sterkte van geluid kun je meten in decibel (dB). 

Je meet geluidsterkte met een decibelmeter (figuur 3). 

Heeft een A-filter: geeft geluidsterkte weer zoals het menselijk gehoor => dB (A)

Festival of concert app telefoon

Rekenen met Decibel

Als geluidsenergie verdubbelt, neemt het geluidsniveau toe met       3 dB

• regel geldt alleen voor geluidsbronnen die ongeveer evenveel geluid maken!

Maatregelen tegen geluidshinder

Tabel 28 Gehoorgevoeligheid

Tabel 30 Maximale blootstellingsduur

Veel succes met het natuurkunde examen..