leren onderzoeken: een experiment

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Onderzoek doen bij Biologie

leren onderzoeken

Literatuur

Informatie lezen/opzoeken

Beschrijvend

observeren en beschrijven

Experimenteel

Experiment uitvoeren

Soorten Onderzoek

1. Wat eten kinderen in verschillende landen als ontbijt?

1. Hoe vaak eet een hond per dag?
   

1. Nemen planten water op als het nacht is?
2. Worden mensen sneller wakker van rood licht?
3. Groeit een plant sneller door muziek?

experimenteel onderzoek

Kennen/Kunnen

• Je kunt de 6 stappen benoemen die je zet tijdens een onderzoek.
• Je kunt zelf een klein onderzoekje opzetten.
• Je weet hoe je een verslag moet schrijven.

De  onderzoeksstappen

0. Een waarneming en/of idee
1. De onderzoeksvraag bedenken

2 Een hypothese stellen
3. Het werkplan en lijst met benodigdheden opstellen

4  uitvoering
5. Resultaten verzamelen en verwerken
6. Een conclusie trekken

1. Wat wil ik onderzoeken?

Onderzoeksvraag

• Vraag die beschrijft wat je wil weten/ontdekken

Voorbeeld:

• Wat gebeurt er als ik bladeren van een jonge plant afknip?

2. Wat is mijn hypothese?

Hypothese

• Wat is het verwachte antwoord op de onderzoeksvraag?
• Waarom, onderbouw eventueel met achtergrondinformatie

Voorbeeld

• Ik verwacht dat de plant na het afknippen van de bladeren dood zal gaan. Aangezien ik weet dat hij deze nodig heeft om zijn eigen voedsel te maken.

3. Werkplan

• Wat wil je precies gaan onderzoeken en wat heb je daarvoor nodig?
• Lijst van alles dat nodig is om het experiment uit te voeren

Voorbeeld: Ik wil een plant waar ik bladeren vanaf knip, vergelijken met een plant waarbij ik dat niet doe.

benodigdheden:

1. 2 bekertjes gevuld met aarde
2. 10 bonen
3. Water
4. Schaar

4. uitvoering

Werkwijze

• Stap voor stap uitvoering van het experiment
• Waarom op deze manier?

Voorbeeld:

1. Ik pak 2 bekers en doe in elke beker 5 bonen, aarde en water
2. Als de bonen zijn ontkiemd knip ik van de plant in beker 1 de bladeren af. Bij 2 laat ik de bladeren zitten zodat ik kan vergelijken.
3. De komende dagen bekijk ik goed wat er met de planten gebeurt.

5. resultaten

Resultaten

• Wat is er gebeurd tijdens het experiment?
• Alleen feiten!
• Gegevens in een tabel en/of grafiek
• Foto's/filmpjes van het experiment 

Voorbeeld:

• De stengels van de planten in beker 1 worden steeds slapper.
• De plantjes in beker 1 zijn doodgegaan na 4 dagen.
• De plantjes in beker 2 groeien goed en krijgen nieuwe bladeren.

6. Welke conclusie kan ik trekken?

Conclusie

• Antwoord op onderzoeksvraag
• Verwijs naar resultaten en hypothese

Voorbeeld:

• Een jonge plant kan niet leven zonder bladeren. 4 dagen na het afknippen ging de plant dood. Mijn hypothese klopte.

zelf een experiment bedenken

jullie krijgen tuinkerszaadjes

vraag: ontkiemen tuinkerszaadjes beter/minder goed wanneer ik..............

Alle omstandigheden zijn gelijk op één ding na!

controlegroep

Een experiment verzinnen

• Wat wil je precies onderzoeken?​
• Welke organismen ga je gebruiken?​
• Hoeveel organismen gebruik je om betrouwbare resultaten te krijgen?
• Aan welke omstandigheden stel je de proefgroep en controlegroep bloot?​
• Hoe zorg je er voor dat andere factoren niet van invloed zijn?​
• Wat heb je nodig om het experiment uit te kunnen voeren?​
• Hoe en wanneer ga je resultaten meten?​
• Op welke manier ga je de resultaten weergeven?

Opdracht

Bedenk zelf een (simpel) experimentje dat je zou kunnen uitvoeren met behulp van tuinkerszaadjes (ontkiemen binnen een paar dagen)

noteer de volgende dingen:

• Wat is de onderzoeksvraag?
• Wat is jouw hypothese en waarom?
• Welke benodigdheden heb je nodig
• Welke werkwijze kies je (beschrijf dit heel nauwkeurig, zodat iemand anders je proef ook goed zou kunnen uitvoeren)

verslag

Van je onderzoek schrijf je een verslag

hierin komen de volgende dingen te staan:

voorblad met:

• titel
• naam + klas 
• datum waarop de proef is uitgevoerd

verslag

• Inleiding (waarom ga je dit onderzoek doen)
• alle 6 de stappen van het onderzoek

       (let op: bij stap 5 zet je de resultaten in een grafiek/tabel)

• foutendiscussie: misschien zijn er dingen fout gegaan in je experiment. Geef hier duidelijk aan of/welke fouten je mogelijk gemaakt hebt

Let op bij stap 4!

Noteer alles stap voor stap.

Een ander moet aan de hand van jouw instructies de proef goed kunnen uitvoeren!

opdracht

Bespreek in je groepje de resultaten en daarna schrijf je je verslag. 

Je verslag lever je in via SOM.