H4 17 Februari 2021 Hoofdstuk 3 paragraaf 3

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Deze week paragraaf 3 van H3. Leerdoelen:

o    Ik kan de kenmerken van de 6 landschapszones op aarde benoemen en de relatie met het klimaat leggen

Welke geofactor hoort niet tot de belangrijkste drie voor de vorming van natuurlijke landschappen

1. Klimaat
2. Gesteenten
3. Lucht
4. Reliëf

Natuurlijke landschapszones

• Niet allen door klimaat gevormd.
• Ingewikkeld samenspel geofactoren: plant, dier, bodem, lucht, water, klimaat, mens, gesteente, reliëf & tijd.
• Belangrijkste geofactoren: klimaat, gesteenten & reliëf
• geofactoren  verfijning  van litho-, bio-, atmos-& hydrosfeer
• wederzijdse beïnvloeding: afhankelijk van plaats, schaal en tijdbestek van het plaatsvinden.

Benoem de kenmerken van de tropische zone en leg de relatie met het klimaat.

Tropische zone

Warm & vochtigs --> vochtigheidsgraad > 80%

Bomen groeien het hele jaar, bos = groen, bladeren vallen het hele jaar, wanneer afhankelijk van soort.

3 etages = bovenste laag boomtoppen, >  40 m (kan), oud, veel dier leven

middelste = bomen en struiken

Tropische zone

onderste laag = bosvloer --> behoorlijk duister --> beperkte plantengroei

Bodem niet erg vruchtbaar  (arm aan vroedingsstoffen)

Voeding vegetatie <== afbraak materiaal dode planten en dieren <= schimmels en bacterieën onmiddelijke afbraak --> 1 humus erg dun, 2 snel opname door bomen en planten dus voedingsstoffen zitten in planten (& dieren) : niet in de bodem

Tropische zone

Bodem = roodachtig <-- veel neerslag en hoge temperaturen --> dunne humuslaag door uitspoeling beperkt aan mineralen blijven over (Fe Al & Mangaan)

Savannes = hete natte zomers & hete droge winters

Graslanden hoog (geel in de winter) & groepen bladverliezende bomen & struiken

Benoem de kenmerken van de gematigde zone en leg de relatie met het klimaat.

Gematigde zone

--> loofbomengordel alleen op het noordelijk halfrond. Op het zuidelijk halfrond is geen land op de juiste breedtegraden.

T gemiddeld hoger dan 15 graden

Veel variaties.

Bodem redelijk vruchtbaar door bladeren -->humuslaag. Geen scherpe grens tussen loof en naaldbomen.

Benoem de kenmerken van de polaire zone en leg de relatie met het klimaat.

Polaire zone

Gemiddelde temperatuur onder 10 graden --> geen bomen.

Toendra overgangsgebied boreale bossen en ijsvlakten.

Permafrost (kan heel diep zijn)

Zomer --> smelten bovenlaag (kan niet zakken door bevroren bodem) --> Nat --> Moerassen

Benoem de kenmerken van de subtropisch zone en leg de relatie met het klimaat.

Subtropische zone

Vegetatie : 3 soorten

loofbomen --> geen bladverlies & lange wortels & kleine leerachtige bladeren

bladverliezende struiken -->  bloeien lente & ruststand zomer

Maquis --> dicht manshoog doorachtig struikgewas met harde groen bladeren (ertussen lavendel/rozemarijn). Ontstaan door verbranding/kappen oorspronkelijk bos & afgrazen geiten

Subtropische zone

--> Tussen gematigde zone & tropen

koeler dan in de tropen

hoeveelheid & verdeling neerslag --> grote invloed op de bodemgebruik ==> 1 regen hele jaar = subtropische zeeklimaat

2  igv droogseizoen = MZ klimaat

Vegetatie aangepast aan klimaatomstandigheden => groei & bloei in natte voorjaar, droge zomer --> droog & verdord

Benoem de kenmerken van de boreale zone en leg de relatie met het klimaat.

Boreale zone

overgangsgebied tussen gematigde en polaire zone

lange koude winter en korte koele zomers

Als temperatuur tussen 10-15 C te koud voor loofbomen --> naaldbomen --> taigagordel--> zure humus (podzol bodems)  & neerslag > groter verdamping --> uitspoeling (gunstig door poreuze zandbodem) --> voedingsstoffen mee --> Fe & Al dieper samenklitten --> harde oerbank --> slecht voor waterhuishouding

Benoem de kenmerken van aride zone en leg de relatie met het klimaat.

Aride zone

hoeveelheid neerslag bepaalt de begrenzing.

1/3 landoppervlak is woestijn (zand klein gedeelte)

Woestijnen minder 250 mm/jaar, korte stort buien--> bodems snelverzadigd --> wadi's snel vol

Ook koude woestijnen , midden op continenten vaak in regenschaduw

Aride zone

Steppe --> Grens aride en gematigde gebieden Neerslag >250 < 500 mm per jaar

hoge vruchtbaarheid --> oorspronkelijke vegetatie verdwenen --> graan schuren van de wereld

Moeder materiaal is löss --> dikte zwarte bovenlaag met goede humus en hoog Ca gehalte

Neerslag <  verdamping --> geen uitspoeling (als droger is, humus minder)

Alvast een prettige vakantie!