LEs 3 ruis en actief luisteren

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 1

Les 3 sociale communicatieve vaardigheden

Voordat we starten, de afspraken tijdens de les

- Telefoon op stil en tijdens uitleg van theorie door de docent, leg je jouw telefoon weg. Verwacht je een telefoontje, geef dit vooraf de les aan.

- We luisteren naar elkaar en gaan niet door elkaar heen praten. Wanneer er uitleg wordt gegeven houd je je mond.

- We eten niet in het lokaal, iets te drinken mag wel.

- Heb je een vraag of weet je het antwoord op een vraag, steek je hand op.

- Je hebt een open houding naar anderen en de lesonderwerpen.

- Je leermiddelen zijn geactiveerd en je kunt opdrachten maken uit Boom en Teams.

Wat gaan we doen?

terugblik vorige les

Theorie + oefening Ruis ( intern + extern)

Casus opdracht 

Theorie actief luisteren

Video oefening, wat zie en hoor je en wat kan er beter?

Afsluiten en evalueren

vooruitblik les 4

Je kan na deze les

- Het onderscheid tussen interne en externe ruis omschrijven

- Benoemen wanneer jij ruis ervaart

- Hoe kun je ruis voorkomen

- Kenmerken van Actief luisteren

- Herkennen van juiste manier van luisteren in je toekomstige beroep.

Welk begrip van de vorige les zit nog goed in je hoofd?

INTONATIE

Verbaal en non verbaal

Lichaamshoudign

Waarnemen vs interpreteren

het communicatie schema

wat is het non verbale gedrag?

terugblik les 2

Onbewuste zaken, waar je op let bij clienten/collega's/anderen

. Denk bijvoorbeeld aan geuren en kleuren. Onbewust hebben deze dingen invloed op de manier waarop je communiceert met de cliënt of zijn sociaal netwerk. Zo kan een bepaalde kleur bij een cliënt onbewust heel veel bij jou naar boven halen. De kleur zorgt op dat moment voor een bepaalde stemming/emotie.

Maar ook je algemene voorkomen, persoonlijke verzorging, kledingkeuze, hieruit kun je een boodschap verkrijgen

interpreteren ( subjectief waarnemen)

Interpreteren is het datgene dat je vaak automatisch na observeren doet. 

Je geeft betekenis aan wat jij ziet en dat is subjectief. 

Op het moment dat jij iemand zijn ogen tranig ziet worden, 

interpreteer jij dit door in te schatten dat iemand emotioneel is.

Wanneer je hier een oordeel aangeeft ( wat een aansteller) maak je een vooroordeel over iemand.

Wat heeft Ilse gedaan met haar waarneming?

Waarneming= mevrouw voelt warm aan.
Interpretatie= mevrouw heeft koorts
Actie= ik ga de temperatuur van mevrouw meten om te kijken of mevrouw koorts heeft & mijn interpretatie klopt

1. Juiste manier van handelen
2. onjuiste manier van handelen

Ruis?

Het komt vaak voor dat de communicatie wordt verstoord door ruis. Ruis is een probleem dat ontstaat tijdens de communicatie. Het ontstaat als de boodschap die je zendt aan de ontvanger wordt vervormd en daardoor anders aankomt bedoeld was.

Geef een Voorbeeld
externe ruis

Opdracht externe ruis

Maak twee rijen

alsof je in de rij van de kassa staat 

Groep 1 en groep 2 met je gezicht richting het bord

natekenen wat je voelt op je rug

zonnetje,

bloem

Bijtje

Voorbeeldje laten zien aan de groep en kijken welke het beter heeft gedaan

laat voorbeeld zien aan de achterste twee.

Voorste twee krijgen een stift en tekenen dit op het bord.

Welke groep heeft het goed?

Voorbeelden
interne ruis

Opdracht

Straks krijgen jullie een heleboel cliënten op je stage plek. Je moet een overdracht geven over meneer  Tahiri,

Succes!

Bedenk een casus 

Bijvoorbeeld: Meneer tahiri moet bloed laten prikken om 13:00 in het LUMC ziekenhuis.

Je moet hier wel bij blijven want hij kan soms uithalen naar de verpleger die bloedt prikt. zo kun jij hierbij ondersteunen waar nodig

Om 14:15 komt zijn dochter hem ophalen dus tot die tijd ben jij bij hem.

Interne ruis

Interne ruis is ruis die in de boodschap zelf zit. De zender kan bijvoorbeeld niet goed uit zijn woorden komen of de ontvanger denkt net even aan iets anders en is daardoor afgeleid.

Twee soorten: Semantische ruis en Psychologische ruis

psychologische ruis:

Ieder mens hoort een boodschap op zijn eigen manier aan. We hebben namelijk allemaal onze eigen verwachtingen en ideeen. We zijn allemaal op onze eigen manier gevormd, en hebben verschillende waarden en normen. 

Dit noem je: REFERENTIEKADER!

Anna loopt voor het eerst stage. Tijdens het inwerken wordt ze begeleid door Franklynn. Hij vraagt haar om bij de cliënt na te gaan welke appèlwaarde de groepsactiviteit in de woonkamer heeft voor deze client. Anna heeft hier nog nooit van gehoord. Ze begrijpt niet wat er van haar verwacht wordt. De boodschap van Franklynn is daardoor niet goed overgekomen.

1. Sprake van Externe Ruis
2. Sprake van Semantische ruis
3. Sprake van Psychologische ruis

Alma is niet tevreden over de ondersteuning die ze krijgt. Ze wil dit bespreken met haar begeleider maar vindt dit erg eng. Door de zenuwen komt ze niet goed uit haar woorden en lukt het haar niet om haar punt duidelijk over te brengen.

1. Externe Ruis
2. Interne ruis
3. Psychologische ruis
4. Semantische Ruis

Ruis voorkomen?

Om ruis zo veel mogelijk te voorkomen is het belangrijk dat je steeds controleert of de ander echt heeft begrepen wat jij bedoelde te zeggen. 

Je doet dit door controle vragen te stellen.  

1. Bedenk een vraag die je zou kunnen stellen.

Meta communicatie kun je ook toepassen om ruis te voorkomen of te beperken.( benoemen wat je ziet)

bijvoorbeeld “Is het duidelijk wat ik bedoel? Of "Heeft u nog iets van mij nodig?”. Op die manier kom je erachter of jouw boodschap wel of niet duidelijk was. Dit verbetert het communicatieproces tussen jou en de cliënt of het netwerk van de cliënt. Helaas gebeurt dit aak te weinig waardoor onnodig communicatiestoornissen ontstaan. Je kunt ook metacommuniceren over de ruis die je ervaart. "Ik heb het gevoel dat je er niet helemaal bij bent met je gedachten omdat je wordt afgeleid door je telefoon. Klopt dat?"

Geef een voorbeeld vraag hoe je ruis kunt beperken of voorkomen tijdens een gesprek met een collega of client. ( controle vraag)

Casus Chicco

maak de casus in duo's. pak een pen

je mag zachtjes met elkaar overleggen.

ben je klaar? lees je antwoorden goed door, we gaan het zo met elkaar bespreken.

Goed luisteren?

Maar wat is nu goed luisteren? Als je echt luistert, doe je je uiterste best de daadwerkelijke boodschap van de zorgvrager te begrijpen. Het gaat dan niet alleen om de feiten die de zorgvrager vertelt, maar ook om de gevoelens die vaak achter een boodschap liggen. Vervolgens neem je de tijd om de boodschap die de zorgvrager je geeft te verwerken en erover na te denken. Je bent geneigd meteen te reageren als een zorgvrager is uitgepraat. Dat doe je vooral omdat je bang bent voor stiltes in een gesprek. Maar er is niets mis mee om te zeggen: 'Ik hoor wat u zegt, ik moet het even verwerken.'

Actief luisteren

Actief luisteren vraagt om inlevingsvermogen. Pas als je echt interesse toont, ontstaat er contact.

 

Je geeft aandacht aan de cliënt.

Je laat de cliënt zien dat je luistert.

Je reageert gepast.

Je let op non-verbale communicatie.

Het is niet alleen van belang dat je de ander hoort, maar ook dat je de boodschap van de ander begrijpt

OKe, even samenvatten..

Wat hebben we tot nu toe geoefend en besproken?

Wie durft de les tot nu toe samen te vatten?

Voor de volgende opdracht 

Heb je oortjes nodig, ja echt pak je oortjes :)

opdracht staat in Teams.

kun jij de luisterfouten herkennen?

Zorg voor Beter video's

https://www.zorgvoorbeter.nl/communiceren-in-de-zorg/videos-goed-in-gesprek

https://www.zorgvoorbeter.nl/thema-s/communiceren-in-de-zorg/scholing/videos 

opdracht boek : Oriëntatie Communicatie in de zorg

Boek: communicatie & begeleiden VP

Module 1 communicatie in de zorg

orientatie communicatie in de zorg

Lees de casus in de theorie rustig door 

en maak hierna de 

4 bijbehorende vragen.

extra bij tijd over.

Evaluatie

We hebben het gehad over verschillende soorten ruis

we hebben geoefend met actief luisteren en hoe je dit kunt laten zien door de video opdracht te analyseren met elkaar.

welke nieuwe begrippen heb je geleerd vandaag?

Vooruitblik

Volgende week

Gaan we oefenen met verschillende soorten vragen & met de gesprekstechniek: LSD 

bedankt en tot volgende week!