SET B

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

In de proefwerkweek 

SET B=

• geheel thema 2
• geheel thema 6
•  van thema 4: 4.2 + 4.6

Planning laatste lessen

1. vandaag herhalen 4.2 + 4.6 EN thema 2
2. volgende week  thema 6 herhalen 

4 Rijken

4.2;

De 4 rijken

4 Rijken in je onderbouwboek

4 Rijken; welke celkenmerken per rijk moet je (her)kennen?

Kenmerken 4 rijken

Kenmerken van de rijken:

eencelligen

in 4 rijken

Bacteriën zijn eencellig. Ze bestaan uit maar één cel. 

Ook schimmels, planten en dieren kunnen eencellig zijn. 

Bij de meeste meercellige organismen zien niet alle cellen er hetzelfde uit. De cellen verschillen in bouw en functie. 

Denk hierbij aan je eigen lichaam. 

Denk hierbij aan je eigen lichaam. 

4.6 Organismen determineren

determineren met determineertabel

• Vaak staat er in de bijgevoegde tekst en/of het bijgevoegde plaatje informatie die je nodig hebt om te determineren.

• Soms moet je ook even nadenken met die gegevens om zelf na te denken hoe de cel van het te determineren organisme eruit moet zien. 

Determineertabel

                                                    een stuifmeelkorrel (1000x)

Determineertabel

Noteer alle stappen + de benamingen!

1B-2B-5A-6A

dieren -neteldieren

Determineertabel

Noteer alle stappen + 

de benamingen!

1A-2A-3B

Zoetwaterpissebed

(grote grijpers is meer zoals een krab of kreeft, dus niet bij dit dier)

Start met het maken van:

• 4.2:  1 t/m 7

• 4.6:  1 t/m 4

• Heb je dit (al) af:
• start alvast met het herhalen van thema 2 voor jezelf met opdrachten/test jezelf/afsluiting maken

Herhalen thema 2:

Veel stampwerk wat je kunt leren!

Voortplantingsorgaan man

Voortplanting vrouw

Menstruatiecyclus

De menstruatiecyclus is bedoeld om een vrouw zwanger te kunnen laten worden.

De menstruatiecyclus duurt ongeveer 28 dagen.

Er zijn maar weinig vrouwen die precies elke 4 weken ongesteld worden. Vaak is de cyclus onregelmatig, vooral de eerste jaren.

Menstruatiecyclus

Ontwikkeling van een follikel in een eierstok

Menstruatiecyclus met follikelrijping 

(als er geen bevruchting plaatsvindt)

Verband tussen processen als er bevruchting plaatsvindt;

gele lichaam blijft in stand en blijft hormonen produceren om het baarmoederslijmvlies dik en goed doorbloed te houden.

Als 1 kop van een zaadcel binnen is, wordt het celmembraan van de eicel ondoordringbaar. 

Kernen versmelten = bevruchting

Daarna deelt bevruchte eicel zich aantal keren.

Klompje cellen is gevuld met vocht. 

Deze zaadcel bevat 23 chromosomen.
Bij welke deling is deze zaadcel ontstaan?

1. Mitose
2. Meiose
3. Reductiedeling
4. Gewone celdeling

bevat geen reservevoedsel

Krijgen energie uit het vocht van de

zaadblaasje en de prostaat

veel reservevoedsel,

dat is nodig voor de eerste ontwikkeling van de bevruchte eicel

Bevalling

De geboorte gaat in vijf stappen:

• indaling
  
• ontsluiting
  
• breken van de vruchtvliezen
  
• uitdrijving
  
• nageboorte

 indaling

Begint een paar weken voor de bevalling.

Hierbij zakt het hoofdje van de foetus naar beneden. 

De ontsluiting & 

breken van de vruchtvliezen

De bevalling begint vaak met weeën.  Hierbij trekken spieren in de baarmoederwand steeds vaker en krachtiger samen. 

Tijdens de weeën worden de baarmoederhals en baarmoedermond wijder, dit heet ontsluiting.

Hierbij breken meestal de vruchtvliezen, waardoor het vruchtwater voor een deel naar buiten komt. 

Volledige ontsluiting

De opening die bij de ontsluiting ontstaat, moet groot genoeg zijn voor het hoofdje van de foetus. Bij volledige ontsluiting is de diameter van de opening 10 centimeter. 

De uitdrijving

Na volledige ontsluiting vindt de uitdrijving plaats. De weeën worden dat steeds krachtiger en de spieren in de buikwand gaan ook samentrekken. Met deze persweeën wordt de baby naar buiten geperst. 

Nageboorte;

placenta, deel van vruchtvliezen en deel van navelstreng

Nageboorte

Direct na de bevalling begint de baby meestal te huilen. 

Dat is een goed teken; de baby haalt adem.

 

Na een tijdje wordt de navelstreng afgeklemd en doorgeknipt. 

Het stukje van de navelstreng van de baby droogt uit en valt na ongeveer een week af.

Hierbij ontstaat bij het kind een litteken; de navel. 

Welke van de besproken voorbehoedsmiddelen bescherm ook tegen Soa's?

Ja

Nee

De Pil

Pessarium

Condoom

NuvaRing

Sterilisatie

Spiraaltje

Prikpil

 Virale SOA

Bacteriële soa

Chlamydia

Hiv

herpes genitalis

Hepatitis B

Gonorroe 

Syfilis

SOA's die bestreden kunnen worden met antibiotica

Chlamydia

Herpes genitalis

Gonorroe

Hepatitis B

HIV (AIDS)

Syfilis

Onbetrouwbare Methoden;

Periodieke onthouding;

Hierbij hebben de man en de vrouw geen geslachtsgemeenschap ronde de vruchtbare periode. 

Deze methode is onbetrouwbaar, 

omdat je nooit precies kunt bepalen 

wanneer de ovulatie plaatsvindt. 

Onbetrouwbare Methoden;

coïtus interruptus

Hierbij trekt de man zijn penis terug uit de vagina als hij zijn organisme voelt aankomen.  De zaadlozing vindt dan buiten de vagina plaats. 

Deze methode is onbetrouwbaar, 

omdat in voorvocht ook al 

zaadcellen kunnen zitten. 

 Betrouwbare methoden

Er zijn voorbehoedsmiddelen met en zonder hormonen. 

• De hormonen zorgen ervoor dat er geen eicel gaat rijpen en vrijkomt. 
• Ook zorgen ze ervoor dat het slijm in de baarmoederhals moeilijker doorlaatbaar is voor zaadcellen. 
• Verder zorgen hormonen ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet wordt opgebouwd, waardoor er geen innesteling mogelijk is. 

Betrouwbare Methoden

Condooms, koperspiraaltje, pessarium, sterilisatie, anticonceptiepil, hormoonpleister, hormoonstaafje, hormoonspiraaltje, Nuvaring en prikpil zijn betrouwbare methoden van anticonceptie.

Welke SOA's

Chlamydia, gonorroe, hepatitis B, herpes genitalis, HIV/aids, HPV en genitale wratten en syfilis zijn veelvoorkomende SOA's.

Chlamydia komt in Nederland het meest voor. 

Chlamydia en gonorroe kunnen tot onvruchtbaarheid leiden.

HIV/aids en syfilis kunnen tot de dood leiden.

Seksueel Gedrag

Onder seksueel gedrag vallen alle vormen van seksueel contact, alleen of met een partner.

Voorbeelden van seksueel gedrag met een partner zijn knuffelen, zoenen en geslachtsgemeenschap. 

Intimiteit

Mensen hebben verschillende redenen om met iemand te vrijen. 

In een relatie hebben mensen vaak seks, omdat ze het fijn vinden en graag intimiteit willen.

Tijdens het hebben van seks komen er hormonen 

vrij in je lichaam die zorgen voor een ontspannen 

en fijn gevoel. 

Voortplanting

Voortplanting is het proces waarbij nieuwe individuen van dezelfde soort worden geproduceerd;

oftewel; een reden als je graag een kind samen wilt. 

Lustbeleving

Seksualiteit geeft mensen ook plezier, het windt mensen op. 

Je spreek dan van lustbeleving.

Genetisch advies

• Een erfelijkheidsonderzoeker onderzoekt de chromosomen van iemand.
• Daaraan kan hij zien of deze persoon in het DNA de informatie heeft voor een erfelijke ziekte.
• Sommige mensen zijn zelf niet ziek, maar kunnen wel een ziekte doorgeven. ----------------------->>

Prenataal onderzoek

Hiermee kun je al voor de geboorte van een kind ziekten en/of afwijkingen vinden. Prenataal  betekent voor de geboorte. Dus een onderzoek voordat het kind is geboren. 

Prenataal onderzoek kan gebeuren met behulp van;

• Echoscopie
• NIPT
• Vlokkentest
• Vruchtwaterpunctie

Bij een echoscopie controleert een arts of echografist de groei en de ligging van het ongeboren kind met behulp van een echoscoop.

NIPT

NIPT (Niet-Invasieve Prenatale Test) is een bloedtest die het risico op bepaalde genetische aandoeningen bij de foetus kan beoordelen.

1. Er wordt bloed van de moeder afgenomen. 
2. In het bloed van de moeder zit een beetje DNA van de placenta. 
3. Een groot deel van dit DNA is afkomstig van de moeder, een klein deel van de baby.
4. Het DNA van de baby wordt onderzocht op chromosoomafwijkingen. 

Vlokkentest

Vlokkentest

Vanaf de 8ste week van de zwangerschap kan deze test worden gedaan. 

Bij een vlokkentest wordt een beetje weefsel van de placenta genomen om genetische chromosoomafwijkingen,

bijvoorbeeld taaislijmziekte.

Je kunt hiermee ook het geslacht vaststellen.

Vlokkentest

Vruchtwaterpunctie

Vruchtwaterpunctie

Bij een vruchtwaterpunctie wordt een beetje van het vruchtwater weggezogen om genetische chromosoomafwijkingen bij de foetus te diagnosticeren.

Dit kan vanaf de 16de week van de zwangerschap.

Niet zonder gevaar

Een vlokkentest en een vruchtwaterpunctie zijn niet zonder gevaar. De kans op een miskraam wordt hierdoor iets groter.

 

Daarom worden deze onderzoeken alleen uitgevoerd als daarvoor een reden voor is. Bijvoorbeeld: 

• als uit de NIPT blijkt dat er een verhoogde kans is op een erfelijke ziekte
• als een vrouw al enkele malen een miskraam heeft gehad
• als er een erfelijke ziekte in de familie voorkomt

Ga verder met leren voor:

thema 2 - 2.1 t/m 2.8