This lesson contains 90 slides, with interactive quizzes and text slides.
Lesson duration is: 180 min
Items in this lesson
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Welkom
Slide 1 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hoofdstuk 1
Oriënteren
Slide 2 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Ieder huis heeft een dak. Je bent timmerman. Je moet dus weten hoe je een dak maakt. Dit keuzevak gaat over dakconstructies. Hoe is een dak opgebouwd? Hoe maak je een dakconstructie? Welk gereedschap en materiaal heb je nodig? Hoe zit het met de dakbedekking? De constructie van een plat dak is anders dan de constructie van een hellend dak. Je leert hier de constructies en werkwijze per daksoort. Eerst gaan we in op de platte daken, daarna op hellende daken. Eerst leer je de functie en opbouw van een dak. Veel succes en plezier met dit keuzevak!
Slide 3 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 4 - Slide
De constructie van een plat dak is anders dan een schuin dak.
A
Waar
B
niet waar
Slide 5 - Quiz
Een dak is alleen voor het buiten houden van insecten.
A
waar
B
niet waar
Slide 6 - Quiz
Dakpannen gebruik je alleen voor platte daken.
A
waar
B
niet waar
Slide 7 - Quiz
Je hebt schuine daken om het inbrekers lastiger te maken.
A
waar
B
niet waar
Slide 8 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een huis biedt bescherming tegen neerslag, wind en extreme temperaturen. Maar ook tegen mogelijke indringers. Dan moet er wel een dak op het huis zitten! Een dak is een overdekking van een gebouw. Het kan ook een overdekking van een onderdeel van het gebouw zijn, zoals een carport.
De vorm van het dak bepaalt voor een deel de uitstraling van een gebouw. Dus hoe een gebouw eruit ziet. Een dak kan plat zijn. Het kan ook hellend zijn. Zoals een punt. De functie is altijd hetzelfde: bescherming bieden.
Slide 9 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 10 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 11 - Slide
Op welke plaatjes zie je een hellend dak?
A
Plaatje 1
B
Plaatje 2
C
Plaatje 3
Slide 12 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 13 - Slide
Slide 14 - Slide
Uit hoeveel lagen is een dak opgebouwd?
A
Drie lagen: balken, platen en dakbedekking.
B
Een laag: de dakbedekking.
C
Meerdere lagen bij een plat dak en twee lagen bij een hellend dak.
D
Meerdere lagen, de hoeveelheid verschilt per soort dak.
Slide 15 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Je bent timmerman. Het komt niet vaak voor dat je het hele dak maakt. Vooral niet bij een plat dak. Meestal maak je de dakconstructie. Een dakdekker brengt de dakbedekking op een plat dak aan. Pannen worden meestal gelegd door andere vakmensen. Zoals de pannendekker. Zonnepanelen worden door installateurs aangebracht op het dak.
Het kan natuurlijk voorkomen dat je wel alles zelf gaat doen. Misschien ga je ooit wel je eigen huis bouwen! Daarom leren we je zoveel mogelijk.
Slide 16 - Slide
Een timmerman maakt nooit het hele dak.
A
waar
B
niet waar
Slide 17 - Quiz
Een timmerman maakt meestal niet het hele dak.
A
waar
B
niet waar
Slide 18 - Quiz
Een dakdekker maakt de dakconstructie.
A
waar
B
niet waar
Slide 19 - Quiz
Een timmerman maakt de dakconstructie.
A
waar
B
niet waar
Slide 20 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een dakdekker plaatst de dakbedekking.
Slide 21 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Einde hoofdstuk 1
Slide 22 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hoofdstuk 2
Werk voorbereiden
Slide 23 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Je gaat werken aan dakconstructies. Eerst lees je het bestek. Ook lees je de bouwvoorbereidingstekening. Daarvoor moet je weten hoe een technische tekening is opgebouwd. Het is handig als je zelf een beetje kunt tekenen. Heb je de tekeningen en het bestek gelezen? Dan weet je hoe het dak eruit komt te zien. Verzamel materiaal, gereedschappen en materieel. Maak ook een planning. Zodat je het werk op tijd klaar krijgt. Een goede planning is heel belangrijk. Stel, je komt er te laat achter dat je materiaal mist. Dan kan de bouw niet verder. Je werk goed voorbereiden is belangrijk. In deze deeltaak leer je er meer over. Sommige dingen weet je misschien al. Andere onderdelen zijn nieuw.
Slide 24 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Tekening lezen
Het werk moet op tijd af
Planning maken
Slide 25 - Slide
Je wilt een dakconstructie maken. Wat doe je als eerste?
A
De tekeningen en het bestek lezen.
B
Een materiaalstaat maken.
C
Een terrein bouwrijp maken.
D
Een planning maken.
Slide 26 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Bouwvoorbereidingstekening
Bereid je werk goed voor. Dat is belangrijk. Je hebt een goede bouwvoorbereidingstekening nodig. Hierop staan plattegronden en aanzichten. Zo zie je hoe een gebouw eruit komt te zien.
.
Slide 27 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Op de bouwvoorbereidingstekening zie je ook een kapplan of een vloerplan. Het kapplan laat de dakconstructie zien van een hellend dak. Je ziet hoe de spanten en gordingen worden geplaatst. In een vloerplan zie je de constructie van de balklaag.
Slide 28 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Plattegrond
Tekeningen laten verschillende aanzichten zien.
Stel, je hebt een tekening van iedere verdieping die je van bovenaf ziet. Dit is een plattegrond. In de plattegrond staan alle maten aangegeven. Een andere naam voor plattegrond is bovenaanzicht.
Slide 29 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Projectie
De voorkant, zijkanten en achterkant noem je een aanzichten. Je kunt een gebouw ook anders tekenen. Zodat je het van drie kanten tegelijk ziet: voorkant, zijkant en bovenkant. Je ziet dan twee aanzichten en de bovenkant.
De maten op de tekening kloppen niet helemaal. Het lijkt wel meer op een gebouw. Zo’n tekening heet een isometrische projectie. Ook wel scheve projectie.
Slide 30 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 31 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Details
Er zijn ook detailtekeningen. Hierop zie je details. Dus stukjes van het dak.
De details op tekeningen zijn vaak doorsneden van een onderdeel. Weet jij nog wat een doorsnede is? Hier zie je een appel én de doorsnede van een appel. Dus hoe een appel er van binnen uitziet.
Kijk je naar de buitenkant van de appel? Dan zie je niet dat er een klokhuis in zit. Dat zie je pas als je de appel doorsnijdt. Dat kun je ook doen met een gebouw, dak of dakgoot.
Slide 32 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Dwarsdoorsnede
Slide 33 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 34 - Slide
Je ziet hier een voorbeeld van een kapplan. Wat voor soort aanzicht zie je?
A
Bovenaanzicht
B
Doorsnede
C
Projectie
D
Zijaanzicht
Slide 35 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Weet je al hoe je een tekening moet lezen? Toch nog even een korte opfriscursus. Wat staat er ook alweer op een bouwtekening?
Slide 36 - Slide
Aan ______________ zie je van welk materiaal iets is gemaakt.
A
de arcering
B
de schaal
C
het renvooi
Slide 37 - Quiz
In ______________ staat onder andere de uitleg van afkortingen en symbolen.
A
de arcering
B
de schaal
C
het renvooi
Slide 38 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een schaal van 1 op 100 betekent dat ______________ op de tekening in het echt 100 mm is.
Slide 39 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Computerprogramma’s om mee te tekenen heten CAD-programma’s. Dit staat voor Computer-Aided Design. Tekenen met behulp van de computer.
Er zijn veel soorten CAD-programma’s. Een van de meest bekende programma’s is AutoCAD. Andere voorbeelden zijn SolidWorks, Vectorworks en SketchUp. Weet je al waar jullie op school mee werken?
Slide 40 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Op welk plaatje zie je een 3D-tekening van een woning?
Slide 41 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Materiaalstaat
Je gaat een dak bouwen. Daarvoor maak je een materiaalstaat. Gebruik hiervoor het kapplan of vloerplan.
Een materiaalstaat is een boodschappenlijst voor de bouw. Hierop zet je de materialen die je nodig hebt. Plus hoeveel je van alles nodig hebt.
Je maakt je materiaalstaat voordat je begint met bouwen.
Slide 42 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Beschrijf zo precies mogelijk wat je moet hebben. ‘Pur’ zegt niet zoveel. Bedoel je pur-platen of een bus pur-schuim?
Zorg dat je niet het verkeerde materiaal op de bouwplaats laat bezorgen!
Zorg ook dat je het materiaal op tijd haalt of bestelt. Ruim van tevoren. Dan heb je het materiaal als je het nodig hebt.
Slide 43 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Vergeet de Persoonlijke BeschermingsMiddelen (PBM) niet. Daarmee bescherm je jezelf. Tegen ongezonde situaties en risico’s op de bouwplaats. PBM zijn bijvoorbeeld stofkapjes, handschoenen en bouwhelmen.
Denk ook aan veiligheidsmaatregelen. Zoals netten langs de steigers. Dit is tegen vallend materiaal. Ook ladderopgangen zijn nodig om veilig te werken.
Slide 44 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Wat past allemaal in een materiaalstaat voor een plat dak? Meerdere antwoorden zijn goed.
Balken
Dakbedekking
Dakpannen
Steigers
Slide 45 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Je gaat een plat dak of een hellend dak maken. Je moet altijd eerst een werkplanning maken. Schat in hoeveel tijd elke handeling kost. Doe dit heel zorgvuldig. Anders klopt jouw planning niet. Dit kan vervelende gevolgen hebben.
Laat wel wat ruimte in je planning. Houd rekening met onverwachte dingen. Zoals het weer. Vorst of storm kunnen je werk op het dak vertragen. Heb je teveel vertraging? Dan haal je de deadline niet. Een deadline is de datum dat alles klaar moet zijn.
Slide 46 - Slide
Het is januari. Je maakt een planning voor deze maand, voor het maken van een dakconstructie. Je rekent uit dat het werk drie weken zal duren. Je begint op 3 januari. Wat is dan een haalbare deadline voor je werk?
A
20 januari
B
24 januari
C
28 januari
D
22 januari
Slide 47 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Einde hoofdstuk 2
Slide 48 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hoofdstuk 3
Gereedschap en materiaal
Slide 49 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Daken maak je niet zomaar. Je hebt gereedschap en materiaal nodig. Balken om een balklaag en gordingen te maken. Plaatmateriaal om dakplaten te maken. Ankers om de balken te bevestigen. Deze komen aan de muren. Dakpannen of bitumen sluiten het dak waterdicht af. Ook heb je steigers nodig. Want je werkt op hoogte. In deze deeltaak leer je meer over het gereedschap en materiaal.
Slide 50 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Huis met zadeldak
Steiger
Gordingen
Slide 51 - Slide
Waarvan maak je een balklaag?
A
Balken
B
Plaatmateriaal
C
Kunststof
D
Panlatten
Slide 52 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Balkhout
Een dakconstructie wordt vaak gemaakt van houten balken. Meestal van Europees of Canadees naaldhout.
Balkhout heeft een bepaalde maat. Ook wel houtzwaarte genoemd. Deze maat geeft aan hoe dik en hoe breed het hout is. De houtzwaarte kan dus verschillen. Dit is afhankelijk van het gebruik.
Sla je balkhout op? Zorg dan voor een goede opslagplaats. Deze moet goed droog zijn.
Slide 53 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Wat is de houtzwaarte?
Slide 54 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Gripankers
Een gripanker is een verbindingsmiddel. Het is van metaal. Je kunt er lichte balken mee aan elkaar bevestigen. Gripankers maak je vast met ankernagels.
Slide 55 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Balkdragers
Ga je zwaardere balken gebruiken? Dan gebruik je balkdragers. Dit is een metalen verbindingsmiddel. Het is een stalen steun. Die kun je aan een balk vastzetten. In de balkdrager hangen de uiteinden van de balk.
Slide 56 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Gordingsteun
De gordingen staan haaks op de spanten. De gordingen staan schuin. Je moet voorkomen dat ze kantelen. Verbind de gordingen en de spantbenen. Dit doe je met gordingsteunen. Voor de nokgording gebruik je een nokgordingsteun.
Slide 57 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Haakankers
Een haakanker is een stalen anker. Het heeft een haakse kromming. Hiermee verbind je de balken van het dak aan de gevel. Ook verbind je zo de verdiepingsvloer aan de spouwmuur.
Slide 58 - Slide
Je moet de balken van de balklaag aan de muur verbinden. Welk bevestigingsmiddel gebruik je hiervoor?
A
balkdrager
B
gripanker
C
haakanker
D
gordingsteun
Slide 59 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Steigerbouwbedrijf
Een steiger moet opgebouwd worden. Ook afgebroken. Dit mag niet iedereen doen. Alleen mensen die hier speciaal voor zijn opgeleid. Dat kunnen mensen zijn in jouw team. Maar vaak huurt de aannemer een bedrijf in. Een gecertificeerd steigerbouwbedrijf.
Slide 60 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hoogtegrens
Werken op hoogte kan gevaarlijk zijn. Vallen is riskant. Vooral bij werkzaamheden op 2,50 meter of hoger. Werk je op deze hoogte? Dan is het verplicht om gebruik te maken van valbeveiligingsmiddelen.
Slide 61 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Valbeveiliging
Valbeveiliging moet uit drie onderdelen bestaan:
1. een vast en stevig bevestigingspunt; voor de beveiligingskabel
2. een harnas; de gebruiker is via een kabel verbonden met het bevestigingspunt
3. een valstopapparaat of valdemper
Op hellende daken werk je altijd met steunmiddelen. Zoals panlatten, een dakstoel, een daksteiger of een dakladder.
Slide 62 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 63 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
2,50 meter is de grens voor het verplicht gebruik van valbeveiligingsmiddelen.
Waar/ Niet waar
Slide 64 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Als je op de bouw werkt, moet je een steiger kunnen opzetten.
Waar/ Niet waar
Slide 65 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Valbeveiliging is alleen nodig op hellende daken.
Waar/ Niet waar
Slide 66 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een steiger moet hekken of een leuning hebben.
Waar/ Niet waar
Slide 67 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hellend dak
Werk je aan een hellend dak? Dan kun je dezelfde dakplaten gebruiken. Maar je kunt ook dakelementen gebruiken. Een dakelement wordt compleet aangeleverd. Met isolatie, een dekplaat, een onderplaat en soms ook tengels en panlatten.
Dakelementen zijn er bijvoorbeeld van de merken Unidek en Isobouw.
Slide 68 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Slide 69 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Scharnier dak
Makkelijker kan het niet: een scharnierdak is een prefab dak. Aan de bovenkant zit het dak vast. Met een scharnier. Je klapt het dak uit. Je bevestigt het. Klaar is Kees! De beplating zit er dus ook al op.
Zelfdragende kapconstructie
Een scharnier dak is een zelfdragende kapconstructie. Je hebt dus geen gordingen nodig.
Slide 70 - Slide
Wat is het verschil tussen een dakplaat en een dakelement?
A
Een dakplaat bevat geen isolatie en een dakelement wel.
B
Een dakplaat is duurzamer dan een dakelelement.
C
Een dakplaat is gemaakt van underlayment, een dakelement van osb.
D
Een dakplaat moet je zelf bevestigen, een dakelement komt prefab.
Slide 71 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een bouwcirkelzaag gebruik je voor zaagwerkzaamheden. Bijvoorbeeld om plaatmateriaal te zagen. Soms zitten er wielen aan de onderkant. Daardoor is de machine gemakkelijk te verplaatsen.
Slide 72 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
De handcirkelzaag gebruik je voor hetzelfde als de bouwcirkelzaag.
De handcirkelzaag is mee te nemen. De bouwcirkelzaag staat meestal op een vaste plek.
Slide 73 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een tacker is een nietpistool. Hiermee kun je snel spijkeren of nieten. Denk aan iets wat je vastmaakt. Bijvoorbeeld dakplaten.
Slide 74 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Je wilt een stuk plaatmateriaal afzagen. Dit doe je op het dak.
Welk gereedschap gebruik je?
Slide 75 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Hellende daken worden vrijwel altijd bekleed met dakpannen. Deze zijn keramisch (gebakken klei) of van beton.
Er zijn verschillende soorten dakpannen. Op de nok van het dak komen nekvorsten. Dit zijn halfronde pannen. In het midden komen gewone dakpannen. Aan de uiteinden komen gevelpannen.
Slide 76 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Soms worden hellende daken bedekt met riet.
Slide 77 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Op platte daken moet je ook isolatie aanbrengen. Zo houd je warmte, kou en geluid tegen.
Slide 78 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Op platte daken komt bitumen, PVC of EPDM als dakbedekking. Daarna kun je een groen dak maken. Breng aarde aan op je dakbedekking. Met bijvoorbeeld vetplantjes.
Slide 79 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Aansluitingen op daken worden bedekt. Met daklood of loodvervangers. Bijvoorbeeld de aansluiting van metselwerk met het platte dak. Ook de aansluiting van dakpannen met een schoorsteen. Het vormt een beschermende laag.
Slide 80 - Slide
Op aansluitingen brengt men vaak _____________ aan.
A
Bitumen
B
Lood
C
EPDM
Slide 81 - Quiz
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Je maakt een dakrandbeëindiging. Dit doe je met een boeiboord of windveer. Je kunt kiezen uit verschillende materialen. Materialen zijn hout, exterieur verlijmd triplex, of kunststof.
Slide 82 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Wat is de functie van een boeiboord?
Slide 83 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Met panhaken worden dakpannen op de daken bevestigd. Zo waaien de dakpannen er niet af.
Slide 84 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Een pannenlift is een soort ladder. Daarmee kun je snel en veilig de dakpannen het dak op vervoeren.
Slide 85 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Dakdekkers gebruiken een brander. Daarmee verwarmen ze bitumen.
Slide 86 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Met een haakmes snijd je bitumen, PVC en EPDM.
Met een föhn verkleven dakdekkers materialen op het dak. Zoals EPDM of PVC.
Slide 87 - Slide
K07-Daken en Kapconstructies
K07- Daken en kapconstructies
Welke naam hoort bij welk gereedschap of hulpmiddel?