Les over Middeleeuws wereldbeeld

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Van Jacob van Maerlant tot Jamie Oliver

De middeleeuwen

Kennis is macht

Wat doe je als je bijvoorbeeld iets over de culturele gebruiken van de mensen in India wil weten?

Googlen in de middeleeuwen?

Googlen in de middeleeuwen?

Der naturen bloeme (ca. 1350)

Jacob van Maerlant

• Koster uit Brugge
• Diende Nicolaas Cats, adellijkeheer in Zeeland

Der naturen bloeme

• Het beste uit de natuur
• Middeleeuws handschrift
  
• Voor het eerst in het Nederlands (Dietsch)
• Opvoeding latere graaf Floris V van Holland
• Geschreven in 16.500 verzen
• Sandwichformule

Feit of fictie?

Het wereldbeeld

'Of u het gelooft interesseert mij niet.

Wat mijzelf betreft, ik twijfel er niet aan

dat wat ik zeg de zuivere waarheid is, precies zoals ik die beschreven vond.'

Middeleeuws koken

Middeleeuws koken

Gezondheidsleer

Recepten voor zieken: geen specerijen, maar veel suiker

Suiker als medicijn

Schadelijke effect zuur geneutraliseerd door zoet

Dubbele bereidingswijze: koude en natte vis eerst heet en droog geroosterd en daarna in de saus gestoofd. Veilig!

Middeleeuws koken

Geloof

Vasten- en onthoudingsdagen

Grote vasten

Geen vlees en zuivelproducten

Middeleeuws koken

Tafelmanieren

Ridders die een hele kip vastgrijpen en druipend opeten?

Handen wassen

Drie vingers of lepel

Mond afvegen

Hygiëne belangrijk

Burgerij en lagere standen minder bekend --> imiteren

Middeleeuws koken

Koken

Open vuur

Grote ketels, ijzeren pannen, aardewerken potten

Normale maaltijd: twee of drie gangen

Recepten

Handschrift Gent, KA, 15 --> consoluut

Hattemse handschrift

Wat valt je op?

Vergelijk de middeleeuwse en de moderne recepten:

• Hoe verschillen de recepten in vorm?
• Is er een verschil in thema’s?
• Voor wie zijn de recepten geschreven denk je?
•  Wat is de functie van het middeleeuwse en het hedendaagse recept?
• Zie je kenmerken van middeleeuwen terug?

Verschil in vorm?

Verschil in thema's?

Verschil in doelgroep?

Verschil in functie?

Welke kenmerken van
de tijd zie je terug?

Visie middeleeuwer

 'Er is geen schepsel zó nietig, of het is wel ergens goed voor, want het is absoluut ondenkbaar dat God iets zou maken dat geen betekenis heeft.' - Jacob van Maerlant

--> Zinnigheid en samenhang van al het geschapene

--> balans in lichaamssappen

Wat is er aan je
beeld van de middeleeuwen
veranderd?