VZB33A

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2-4

VZB33A

INHOUD

Werking, bijwerkingen en contra-indicaties van.....

- Haldol                                   - Ascal cardio

- Risperidon                          - Furosemide

- Metoprolol                           - Metformine

- Spironolacton                    - Tramadol

- Apixaban (Eliquis)             - Depakine

Welke twee medicijnen zijn antipsychotica?

1. Tramadol en Spironolacton
2. Metoprolol en Depakine
3. Haldol en Risperidon
4. Apixaban en Metformine

Noem een verschil (of meerdere) tussen klassieke antipsychotica en atypische antipsychotica.

Haldol; werking

Butyrofenonderivaat met antipsychotische en geringe sederende werking. Blokkeert zowel dopaminerge (D2) als α1-adrenerge receptoren en vermoedelijk ook de dopaminereceptoren in de chemoreceptor trigger-zone. Heeft een sterke centraal antidopaminerge en een zwakke centraal anticholinerge werking. 

Haldol; indicaties

Volwassenen:

- Schizofrenie en schizoaffectieve stoornis; a

- Matig tot ernstig manische episoden geassocieerd met bipolaire stoornis type I;

- Acute psychomotorische agitatie bij psychotische stoornis / bipolaire stoornis type I;

- Aanhoudende agressie en psychotische symptomen bij  ziekte van Alzheimer of vasculaire dementie

- Acute behandeling van delirium

- Profylactische  therapie bij kans op postoperatieve misselijkheid en braken / behandeling van postoperatieve misselijkheid en braken

- Ticstoornissen, zoals Gilles-de-la-Tourettesyndroom, bij patiënten met een ernstige beperking

- Milde tot matige chorea bij de ziekte van Huntington

matig tot ernstige dementie, , indien niet-farmacologische behandelingen hebben gefaald en de kans bestaat dat patiënt een gevaar voor zichzelf of een ander vormt;

delirium, indien niet-farmacologische behandelingen hebben gefaald;

POVM, , indien andere geneesmiddelen niet werkzaam zijn of niet worden verdragen.

Tic: , nadat educatieve, psychologische en andere farmacologische behandelingen hebben gefaald;

Haldol; indicaties

Kinderen tot 18 jaar:

- Schizofrenie bij kinderen vanaf 13 jaar, indien andere farmacologische behandelingen hebben gefaald of niet worden verdragen;

- Ticstoornissen, zoals Gilles de la Tourette-syndroom, bij kinderen vanaf 10 jaar met een ernstige beperking

- Aanhoudende ernstige agressie bij kinderen vanaf 6 jaar met autisme of een pervasieve ontwikkelingsstoornis

Haldol; bijwerking

Zeer vaak (> 10%): agitatie, slapeloosheid, extrapiramidale verschijnselen, hyperkinesie, hoofdpijn.

Vaak (1-10%): depressie, psychotische stoornis, stoornis in spierspanning en beweging (dyskinesie, dystonie, acathisie, bradykinesie, hypokinesie, hypertonie, spierrigiditeit) slaperigheid, maskergelaat, tremor, duizeligheid, visusstoornissen, oogbewegingsstoornis (oculogyrische crisis), (orthostatische) hypotensie, obstipatie, droge mond, overmatige speekselproductie, misselijkheid, braken, abnormale leverfunctietest, huiduitslag, urineretentie,  erectiestoornis, gewichtsverandering, reactie op de injectieplaats.

Antipsychotica: klassiek vs atypisch

Vergelijk o.a. de effecten, bijwerkingen en de kosten: 

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/groepsteksten/antipsychotica__klassieke

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/groepsteksten/antipsychotica__atypische

Metoprolol is een.....

1. Laxantium
2. analgeticum
3. antihypertensivum
4. anticoagulantium

Metoprolol is een.....

1. diureticum
2. bètablokker
3. ACE-remmer
4. Calciumantagonist

Bèta-blokkers; werking

Blokkade van β1 en/of β2-receptoren; hierdoor neemt de gevoeligheid van het weefsel voor adrenerge prikkeling (door endogene of exogene catecholaminen) af.

De werking van de β-blokkers metoprolol en propranolol bij migraine wordt toegeschreven aan een vergroting van de perifere vaatweerstand.

Bèta-blokkers; werking

Bij atriumfibrilleren

vertraging van de AV-geleiding;

verlenging van de refractaire periode;

verlaging van de hartfrequentie.

Bij hartfalen

afname van hartfrequentie en hartminuutvolume;

toename van ejectiefractie;

afname van hypertrofie in myocard.

Bèta-blokkers; werking

Bij hypertensie

afname hartfrequentie en hartminuutvolume. Hierdoor daalt de bloeddruk;

remming van de renineafgifte. Hierdoor neemt het angiotensine II-gehalte af, waardoor de bloeddruk daalt.

Bij hyperthyroïdie

minder symptomen van hyperthyroïdie zoals tremor, tachycardie.

Bij migraine

afname van het aantal migraine-aanvallen.

Bèta-blokkers; bijwerkingen

Relatief frequent

- Op het cardiovasculaire systeem (door blokkade van β1-receptoren): bradycardie, (orthostatische) hypotensie, koude handen en voeten;

- Centrale bijwerkingen: vermoeidheid, slaapstoornissen (incl. slapeloosheid en nachtmerries), depressie, duizeligheid.

Bèta-blokkers; bijwerkingen

Minder frequent

- Op het cardiovasculaire systeem (door blokkade van β1-receptoren): prikkelgeleidingsstoornissen (bv. verlenging van AV-geleidingstijd) , verergering hartfalen;

- Op het pulmonale systeem (door blokkade van β2-receptoren): bronchoconstrictie, dyspneu (met name bij astma of COPD);

- Overig: hypoglykemie (door blokkade van β2-receptoren), droge ogen, erectiestoornis.

Welke twee medicijnen zijn diuretica?

1. Furosemide en Spironolacton
2. Metoprolol en Depakine
3. Haldol en Risperidon
4. Apixaban en Metformine

Welke van de twee diuretica is het goedkoopst?

1. Furosemide
2. Spironolacton

Wat is een voordeel van Spironolacton?

1. Het werkt sterker bloeddrukverlagend
2. Er zijn meer verschillende doseringen mogelijk
3. Het geeft minder verstoring van de hoeveelheid kalium in het bloed
4. Het heeft eigenlijk geen voordeel, maar artsen zijn er meer aan gewend,

Ascal-cardio

Ascal-cardio

Calciumureumzout van acetylsalicylzuur (aspirine)

Dosering: meestal 100 mg/dag (na oplaaddosis van 200 mg/dg)

Indicaties: o.a. (in)stabiel angina pectoris; secundaire preventie na myocardinfarct / TIA / ischemisch CVA, preventie bij hoog-risico op eerste cardiovasculaire gebeurtenis.

Ascal-cardio

Bijwerkingen:

Zeer vaak (> 10%): maagklachten (bv. zuurbranden, misselijkheid).

Vaak (1-10%): verlenging bloedingstijd, braken, gastritis, diarree, bloedverlies in maag-darmkanaal (--> anemie).

Contra-indicaties

Hemorragisch herseninfarct (in de anamnese); maagklachten bij eerder gebruik, ulcus pepticum, maag–darmbloeding; stollingsstoornissen; ernstig hartfalen; ernstige leverinsufficiëntie; ernstige nierinsufficiëntie; overgevoeligheid voor bestanddelen.

Overgevoeligheid voor salicylzuurverbindingen of NSAID's

Apixaban (Eliquis) is een DOAC. Wat voor soort medicijn is een DOAC?

direct-werkend oraal anticoagulantium

DOAC's; werking

De DOACs apixaban, edoxaban en rivaroxaban: remmen reversibel, krachtig, direct en selectief, de geactiveerde stollingsfactor Xa. Hierdoor wordt zowel de intrinsieke als de extrinsieke route van de bloedstollingscascade onderbroken.

Het DOAC dabigatran: remt direct, krachtig, competitief en reversibel, de geactiveerde stollingsfactor IIa (trombine). Hierdoor neemt de omzetting van fibrinogeen in fibrine af. Hierdoor remt het de door trombine teweeggebrachte plaatjesaggregatie.

Overgevoeligheid voor salicylzuurverbindingen of NSAID's

Vit. K-antagonisten

Acenocoumarol, fenprocoumon (marcoumar).

Werking: remmen het enzym vitamine K-epoxide-reductase. Dit leidt tot remming van de productie van vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren (II, VII, IX en X) en proteïne-C en -S in de lever.

Medicijnen hebben geen invloed op de reeds gevormde stollingsfactoren II, VII, IX en X. Daarom duurt het na starten van de behandeling 2–3 dagen voordat het niveau van de stollingsfactoren voldoende is gedaald om het gewenste antistollingsniveau te bereiken.

Overgevoeligheid voor salicylzuurverbindingen of NSAID's