Basisbegrippen 1 en 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Basisbegrippen par 1 & 2

B97

Aarde

Bol van gloeiend heet gesteente

Aardkorst (afgekoeld vast gesteente)

   Onder oceanen (7/10 km)

   Onder continenten (35/50 km)

   Onder gebergte 70 km

B97 (2)

Aardkorst verandert van vorm

    exogene krachten (buiten)

        weer en plantengroet

    endogene krachten (binnen)

        Hitte

        Aardkern / Aardmantel / Aardkorst

        Hoe dieper, hoe warmer (Magma)

        Convectiestromen

B100

Aardkost bestaat uit verschillende platen en schollen

         Continentale

         Oceanische

Barsten of scheuren (barsten)

7 grote 10 kleine platen

Grootste is pacifische plaat (grote oceaan)

Platen en breuken --> endogene krachten

Mantel onder aardkorst stroperig

Convectiestromen

Losse platen ' drijven'  op het vloeibare gesteente

B101 - Divergentie

Platen bewegen uit elkaar

Magma komt naar boven en lava vult gat op

mid-oceanische rug

B101 - Convergentie

Platen drijven naar elkaar toe

Zwaardere oceanische plaat duikt (subductie) onder lichtere continentale plaat.

Diepe kloof (trog)

Botsing van 2 oceanische platen duikt oudere plaat onder jongere plaat

Oudste is afgekoeld en dus zwaarder

Trog

2 continentale platen botsen en vormen gebergte.

B101 - Transforme

Schuiven platen langs elkaar

Hoe noem je de rand van afgekoeld gesteente om de bol van gloeiend heet gesteente?

1. Aardkern
2. Aardkorst
3. Aardmantel
4. Convectiestromen

Natuurkrachten van buitenaf:

Natuurkrachten van binnenuit:

Endogene krachten

Exogene krachten

Waardoor ontstaan convectiestromen?

1. Hitte
2. Afkoelen
3. Vulkaanuitbarsting
4. Zeebeving

Platen bewegen uit elkaar:

Platen drijven naar elkaar toe:

Platen schuiven langs elkaar:

Divergentie

Convergentie

Transforme beweging

B106 - Aardbeving

Aardkorst langs en over elkaar

Schokkerig, spanning opbouwen

Energie, aardbeving

Begint diep in de aardkorst (bijv 20 km)

Hypocentrum

Epicentrum (punt aan aardoppervlak loodrecht boven hypocentrum)

    zwaarste schokken

B107 - Schaal van richter

Wetenschappers (seismologen)

Meten trillingen in aardkorst

Seismograaf

Richter

allerlichte = 0

10x zo zwaar = 1

10x zo zwaar = 2

etc

Kracht 3 is waarneembaar door mensen

zwaarste ooit is 9.5 (chili, 1960)

B107 - Nederland

5.8 op schaal van Richter

1992, epicentrum Roermond

In Groningen (gaswinning)

B109 - Tsunami

Zeebeving

Stuk zeebodem omhoog

Vloedgolf

Tsunami

Tsunami ontstaat 8 op schaal van Richter

tot 1000 km per uur

Kust, ondieper, voorkant afgeremd en achterkant haalt voorkant in

Een aardbeving beging ergens diep in de aardkorst. Hoe heet het diepste punt?

1. Breuk
2. Convergentie
3. Epicentrum
4. Hypocentrum

Hoe heet het punt aan het aardoppervlak loodrecht boven het hypocentrum?

1. Breuk
2. Convergentie
3. Epicentrum
4. Hypocentrum

Waarmee worden de trillingen in de aardkorst gemeten?

1. Seismograaf
2. Seismologen
3. Schaal van Richter
4. Satellietfoto's

Bij welke kracht op de schaal van Richter ontstaat meestel een tsunami (bij een zeebeving)?

1. 6
2. 8
3. 7
4. 9