NOVA H4 samenvatting SE2

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Zouten

NOVA Hoofdstuk 4 

Wat leer je in deze les?

• Je leert hoe een zout is opgebouwd 
• Je leert de (verhoudings)formule van een zout opstellen
• Je leert dat een zoutoplossing stroom kan geleiden
• Je leert hoe je weet of zouten oplossen
• Je leert wat er gebeurt bij oplossen en indampen 
• Je kunt vergelijkingen noteren met hydraten
• je oefent examenopgaven

We delen stoffen in in drie verschillende groepen (zie H3). 

Je herkent de formule van een zout aan de metaalatomen én niet-metaalatomen.

Sleep de formules van zouten naar de afbeelding van zoutwinning. Gebruik het Periodiek Systeem

NaCl

HCl

H₂S

P₂O₅

CaO

CO₂

Fe₂O₃

SO₃

BaF₂

ZnS

SnCl₂

K₂O

Zouten op microniveau

naam deeltjes: ionen

naam binding: ionbinding

1. stroomgeleiding wordt verklaard door vrij bewegende ionen:

in een vast zout kunnen de ionen niet vrij bewegen, ze zitten in het ionrooster op een vaste plaats. In een gesmolten zout kunnen de ionen wel vrij bewegen.

2. hoog smeltpunt wordt verklaard door sterke ionbinding

Zouten ontstaan door een reactie tussen metaalatomen en niet-metaalatomen

Beide atomen willen edelgasconfiguratie

M-atoom staat elektron af aan NM-atoom

Metaalatoom          Niet-Metaalatoom 

Zouten zijn opgebouwd uit ionen

e- minder dan p+ 

in de kern =

positief ion

e- meer dan p+ 

in de kern =

negatief ion

Hoofdstuk 4 Zouten

Leer de namen, formules en ladingen van ionen uit je hoofd en leer verhoudingsformule van een zout opstellen

uitlegfilmpje opstellen verhoudingsformule op volgende dia

Samengestelde ionen

Een samengesteld ion is een groepje atomen met een lading

het totale aantal protonen van het hele groepje is niet gelijk aan het totale aantal elektronen

Aantal p en e berekenen

Bereken het aantal protonen en elektronen van een ammoniumion (NH₄⁺)

stap 1: hoeveel protonen heeft een N-atoom? en een H-atoom?

stap 2: hoeveel N- en H-atomen heeft ammonium? Dus hoeveel protonen zijn er in totaal?

stap 3: wat is de lading van een ammoniumion? Hoeveel elektronen zijn er dus in een ammoniumion?

uitwerking

stap 1:  N = 7 protonen en H = 1 proton

stap 2: 1x N en 4xH, dus 1x7 + 4x1 = 11 protonen in totaal

stap 3: lading = +1, dus er is 1 elektron minder dan protonen. Er zijn dus 10 elektronen in een ammoniumion aanwezig

Wat gebeurt er bij het oplossen van een zout?

vast keukenzout NaCl(s)

0

bij opLOSsen laten de ionen elkaar LOS

de watermoleculen omringen de ionen = hydratatie

de O-atomen wijzen naar het positieve ion

De H-atomen wijzen naar het negatieve ion

Oplosvergelijkingen

Het oplossen van calciumchloride  

                        (s)  -->  Ca²⁺ (aq) + 2 Cl^- (aq)

Schrijf in je schrift de oplosvergelijking van natriumchloride, NaCl(s)

CaCl​2​​

CaCl​2​​

Oplosvergelijkingen

Het oplossen van calciumnitraat 

                        (s)  -->  Ca²⁺ (aq) + 2 NO₃^- (aq)

Schrijf in je schrift de oplosvergelijking van natriumsulfaat, Na2SO4

Ca(NO​3​​)​2​​

Ca(NO​3​​)​2​​

antwoord

NaCl(s) --> Na⁺(aq) + Cl^-(aq)

Na₂SO₄(s) --> 2 Na⁺(aq) + SO₄^2-(aq)

Oplosbaarheidsregel

Alle 

kaliumzouten

natriumzouten

ammoniumzouten

zouten met nitraat

zijn ALTIJD GOED OPLOSBAAR

NOTEER EN LEER

UIT JE HOOFD!!

Indampen

• Tegenovergestelde van oplossen
• Oplossing wordt verwarmd 
• Water verdampt (en gaat dus weg)
• Vast zout blijft over

Indampvergelijkingen

Omgekeerde van oplosvergelijkingen

2 NO₃^- (aq) + Ca²⁺ (aq) -->                      (s)

Schrijf in je schrift de indampvergelijking van een oplossing van calciumchloride 

Ca(NO​3​​)​2​​

antwoord

Ca²⁺(aq) + 2 Cl^-(aq) --> CaCl₂(s)

leerdoelencheck (1)

reproductie en eenvoudige toepassing om te controleren of je de stof hebt geleerd

Geleidt deze stof stroom?

C​6​​H​12​​O​6​​(aq)

1. ja, het is een zout
2. nee, het is een zout
3. ja, het is een moleculaire stof
4. nee, het is een moleculaire stof

Welke deeltjes zorgen voor stroomgeleiding in een zoutoplossing?

1. atomen
2. moleculen
3. ionen
4. elektronen

Wat is de verhoudingsformule van aluminiumchloride?

1. AlCl (s)
2. AlCl2
3. AlCl3 (s)
4. Al2Cl3 (s)

Wat is de verhoudingsformule van magnesiumfosfaat?

1. MgPO4 (s)
2. Mg(PO4)2 (s)
3. Mg3(PO4)2 (s)
4. Mg2(PO4)3 (s)

Wat betekent (III) in ijzer(III)oxide?

1. er zijn 3 ijzerionen
2. er zijn 3 oxide-ionen
3. de lading van Fe is 3+
4. de lading van oxide is 3-

Wat is de juiste naam van het zout FeO?

Tip: kijk naar de lading van oxide om te weten wat de lading van het ijzerion moet zijn

1. ijzeroxide
2. ijzer(II)oxide
3. ijzerdioxide
4. di-ijzeroxide

Wat is de juiste verhoudingsformule van tin(II)jodide ?

1. Sn​2​​I​2​​
2. Sn​2​​I
3. SnI​2​​
4. SnI

Wat is de juiste verhoudingsformule van lood (IV) oxide ?

1. Pb​2​​O​2​​
2. Pb​2​​O
3. PbO​2​​
4. PbO

Geef de verhoudingsformule van:
1. magnesiumoxide
2. aluminiumoxide
3. uraan(VI)fluoride
4. koper(I)sulfide

Geef de juiste naam van de volgende zouten:

Hg​2​​O

Fe​2​​S​3​​

Ag​2​​S

PbBr​4​​

Welke lading krijgt een atoom als hij 2 elektronen afstaat?

1. 2+
2. 2-

Welke lading krijgt een atoom als hij 2 elektronen opneemt?

1. 2+
2. 2-

Bereken het aantal protonen en elektronen in een carbonaation

Wat gebeurt er op microniveau bij het oplossen van een zout?

1. de ionen gaan harder trillen
2. de ionen laten elkaar los en gaan vrij bewegen
3. de ionen gaan in een rooster zitten
4. de zoutkorrels verdwijnen

Vast 

zout

Zout-

oplossing

vast zout = verhoudingsformule

Opgelost zout = losse ionen

Alleen bij losse ionen de fase  (aq)

Bij de verhoudings-formule de fase (s)

Hydratatie van ionen

Stroomgeleiding bij vrij bewegende ionen

Wat wordt bedoeld met een "verzadigde" oplossing?

Wat is de oplosbaarheid van
in water?

AgI

1. s
2. m
3. g
4. -

Welke 3 positieve ionen geven altijd een goed oplosbaar zout? Gebruik Binas 45A

Welk negatief ion geeft altijd een goed oplosbaar zout? Gebruik Binas 45A

Geef de systematische (=rationele) naam van bitterzout. Gebruik Binas 66

Geef de vergelijking voor het indampen (drogen) van bitterzout. Geef ook de fase-aanduidingen

leerdoelencheck(2)

heb je de stof begrepen en kun je deze ook in nieuwe situaties toepassen?

Maak de volgende twee examenopgaven.

de antwoorden staan aan het eind van elke opgave.

uitwerking