MH2A 6.1 Na de koude oorlog

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerroute VT
• Leerjaar 2

5.3 koude oorlog

Conferentie van Jalta

februari 1945

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

De zgn. percentages agreement vond plaats in Moskou 1944, en niet in Jalta. Het is vooral een mooi voorbeeld van hoe de Grote Drie een verdeling voor Europa bedachten.

Conferentie van Jalta (februari 1945)

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
  

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken) (1)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische regeringen in Europa

• Stalin wordt bondgenoot in de oorlog tegen Japan

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Conferentie van Jalta (afspraken) (2)

• Denazificatie en democratiseren

• Invloedssferen

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

Conferentie Potsdam

•     Vervolg van conferentie van Jalta​
•     Geen herhaling vrede van Versailles.​
•     Geen groot leger :gedemilitariseerd​
•     Wederopbouw​
•     Nazi vervolgingen​
•     Nieuwe Duits- Poolse grens​

Beloftes worden niet waar gemaakt ..... bondgenoten worden vijanden.......

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

• Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de Sovjet-Unie en Amerika bondgenoten geweest
• Ze besloten om Duitsland én Berlijn te verdelen onder de geallieerden
• Na de verdeling worden Amerika en de Sovjet-Unie vijanden van elkaar.. dit zorgt voor veel spanning in de wereld

§

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

De wereld raakt verdeeld in twee vijandige blokken:

• Het Oostblok; onder leiding van de Sovjet-Unie
  
  
• Het Westen (Westblok); onder leiding van Amerika

• Dit noem je blokvorming

§

'IJzeren Gordijn'

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Een oorzaak voor de vijandschap is de verschillende manier van denken:

• Amerika was voor kapitalisme en democratie
• De Sovjet-Unie was voor communisme en dictatuur

Beide landen wilden hun ideeën over de wereld verspreiden

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• De bevolking moet voor zichzelf zorgen. 
• Wie geen geld heeft, kan geen scholen en ziekenhuizen betalen.
• Bedrijven maken producten die ze zelf willen maken.  
• Mensen hebben meer vrijheid: ze mogen kritiek geven op de leiders. 
• Iedereen heeft een ander salaris: er is een groot verschil tussen arm en rijk.

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Amerika is kapitalistisch 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• De regering zorgt voor de bevolking.
  
• Naar school gaan en ziekenhuizen zijn gratis.
  
• Bedrijven zijn verplicht om bepaalde producten te maken.
  
• Mensen mogen geen kritiek hebben op de leiders.
  
• De regering verdeeld alles gelijk onder alle inwoners dus iedereen is gelijk voor de wet ( allemaal hetzelfde salaris,...)
  

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Sovjet-Unie is communistisch 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

• De bevolking moet voor zichzelf zorgen. 
• Wie geen geld heeft, kan geen scholen en ziekenhuizen betalen.
• Bedrijven maken producten die ze zelf willen maken.  
• Mensen hebben meer vrijheid: ze mogen kritiek geven op de leiders. 
• Iedereen heeft een ander salaris: er is een groot verschil tussen arm en rijk.

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Amerika is kapitalistisch 

• De regering zorgt voor de bevolking.
  
• Naar school gaan en ziekenhuizen zijn gratis.
  
• Bedrijven zijn verplicht om bepaalde producten te maken.
  
• Mensen mogen geen kritiek hebben op de leiders.
  
• De regering verdeeld alles gelijk onder alle inwoners dus iedereen is gelijk voor de wet ( allemaal hetzelfde salaris,...)
  

Uitleg §5.3: Koude Oorlog

Sovjet-Unie is communistisch 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

Kapitalisme

Communisme

West Duitsland / West Berlijn 

Oost Duitsland / Oost Berlijn

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Tijdens de Koude Oorlog groeide de tegenstellingen  (verschillen) tussen het  Oosten en Westen:

• Er was na de Tweede Wereldoorlog veel armoede in de wereld. Amerika was bang dat veel mensen de kant van de communisten (Sovjet-Unie) ging kiezen

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Amerika ging buitenlandse politiek voeren om dit tegen te gaan;

• Vanaf 1948 geeft de VS miljarden dollars aan westerse landen.
• Deze landen kunnen hierdoor hun land weer opbouwen
• Marshallhulp

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Door de Marshallhulp na de welvaart (het geld dat je kunt besteden) toe:

• Landen en mensen kozen nu minder snel voor de kant van de communisten.
• Steeds meer mensen voelde zich aangetrokken tot het kapitalisme 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

§5.3: De Koude Oorlog

Vanaf 1949 geeft Amerika ook militaire steun aan westerse landen:

• Oprichting van het bondgenootschap: De NAVO
• Het Oostblok reageerde meteen en richt hun bondgenootschap op: 
  Het Warshaupact 

Hoofdstuk 5: De Wereld na 1945

5.3: De Koude Oorlog - Klas 2 - vmbo

De spanningen tussen Oost en West blijven toenemen; er dreigt een oorlog!

MH2A 6.1 Na de koude oorlog

Leerdoel

Aan het einde van deze les ken en kun je benoemen:

• hoe de verhoudingen tussen landen in Europa veranderden
• welke spanningen er in het Midden-Oosten ontstonden

Begrippen: 

• burgeroorlogen 
• etnisch
• Sharia
• terrorist
• Rusland en Poetin
• Srebrenica

§6.1 Na de Koude oorlog

Europa 

Europa 1991

Europa nu

Noem twee verschillen tussen
de kaart van 1991 en die van nu

Joegoslavië 

van 1918 tot 2003 een land in Oost-Europa

Daarna uiteengevallen in de volgende landen:

• Bosnië en Herzegovina
• Slovenië
• Kroatië
• Servië
• Montenegro
• Macedonië 

--> Veel verschillende mensen in één land die allemaal hun eigen taal en rechten wilden

Landen vallen uit elkaar

In Sovjet-Unie en Tsjecho-Slowakije ging dit in vrede. In Joegoslavië niet. In Kroatië en Bosnië braken heftige burgeroorlogen uit.

Daarnaast kwam Rusland weer in het spel met Poetin aan de macht.

Leg in eigen woorden het begrip burgeroorlog uit.

Scebrenica

Wat gebeurde er in Srebrenica?

1. Inname door Poetin in 2014 zonder toestemming van de VN.
2. Genocide op meer dan 7000 Bosnische moslims die door een Nederlandse afdeling van de VN beschermd moesten worden.
3. Burgeroorlog met de Sovjet-Unie, want die wilden geen onafhankelijkheid geven.

§6.1 Na de Koude oorlog

Midden-Oosten

Wat speelt er in
het Midden-Oosten?

Spanningen in het Midden-Oosten

• Na de dekolonisatie was de macht in veel land en in Noord-Afrika en het Midden-Oosten in handen van dictators.
• Zij waren gematigd moslim.
• Met steun van westerse of Oostbloklanden werd de economie en cultuur gemoderniseerd. 

Elite

Spanningen in het Midden-Oosten

• Maar alleen de elite werd rijk. 
• De meeste mensen bleven arm
• Ook waren en geen banen voor jongeren met een opleiding.

--> Dit leidde tot verzet van radicale moslims.

Zij wilden een Islamitische staat met de Sharia. 

Gelukt in Iran 1979 <--

Aanslagen

• Sommige radicale moslims werden terroristen
• Ze gebruikten geweld voor hun politieke doelen (Sharia in voeren)
• Osama bin Laden riep op tot een jihad om alle niet-moslims uit islamitische landen te verjagen en de Amerikanen en hun bondgenoten te doden.

Waarom zo'n haat aan Amerika?

Eén supermacht

vanaf 1991

• Sinds het einde van de Sovjet-Unie kent de wereld aan het einde van de 20e eeuw nog maar één supermacht: de Verenigde Staten.
• De invloed van de VS in de wereld wordt steeds groter: politiek en cultureel.
• Ze zagen het als hun taak om in de rest van de wereld vrede en democratie te brengen, onder Amerikaanse invloed
• Er is veel kritiek op deze toenemende invloed.

Aanval op Amerika

11 september 2001

• Op 11 september 2001 wordt de grootste aanval op Amerika sinds Pearl Harbor (1941) gepleegd. 
• Na de aanval wordt snel duidelijk dat de Islamitische terreurbeweging Al Qaida achter de aanslag zit.

• De leider van Al Qaida, Osama Bin Laden vindt dat de Verenigde Staten hun verdiende loon hebben gekregen. Hij is van mening dat de meeste inwoners van de Verenigde Staten niet leven volgens de regels van de Islam. 
• Bin Laden riep in 1996 op tot een jihad (heilige oorlog voor de islam) om alle niet-moslims te verjagen uit de islamitische wereld.
  
• Vanaf dat jaar kwam de Taliban, een islamitische guerrillabeweging in Afghanistan en Pakistan, aan de macht. 

War on Terror

2001 - heden

• De Amerikaanse president George W. Bush zweert wraak en begint de 'Oorlog tegen terrorisme'. 
• Hij doet ook een beroep op zijn bondgenoten van de NAVO.
• In Irak en Afghanistan worden moeizame oorlogen uitgevochten tegen (moslim-)terroristen...

''Either you're with us, or you're with the terrorists''

President George W. Bush

Een van zijn beroemdste uitspraken... 

• Wat bedoelt hij hiermee?

• Wie zijn de terroristen dan?

War on Terror

2001 - heden

• Het eerste wat de VS deed was de regeringen in Arak en Afghanistan verdrijven.
• Maar daardoor ontstond nog meer verwarring in deze landen.
• Na 2010 kwamen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika volksopstanden tegen dictators (Arabische Lente).
• Hierdoor was er nog meer opschudding.
• In Libië en Syrië braken burgeroorlogen uit en in Egypte kwam een nieuwe dictator. 

Het plan van Amerika om het Midden-Oosten democratische te maken mislukt.