JJBK1 - Poëzie

POËZIE

1 / 26

Slide 1: Slide

NederlandsMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 1,2

This lesson contains 26 slides, with text slides.

Lesson duration is: 45 min

Items in this lesson

POËZIE

Slide 1 - Slide

https:

Slide 2 - Link

Poëzie - rijmsoorten

Slide 3 - Slide

POËZIE IS OVERAL

Slide 4 - Slide

Kenmerken van gedichten

Uiterlijke vorm:

- Regels zijn kort

- Veel wit om de regels heen

Sommige woorden hebben meerdere betekenissen
Sommige woorden worden herhaald
Opbouw in strofen
Figuurlijk taalgebruik
Klank is belangrijk
Ritme (metrum) door spelen met woorden en zinnen

Slide 5 - Slide

Strofe

De regels in een gedicht noem je versregels. De versregels die in groepjes bij elkaar staan noem je een strofe.

Slide 6 - Slide

EINDRIJM

Op twee slakken

Twee slakken waren al sinds jaren

op weg van Groningen naar Haren.

Ten slotte kwam geheel ontdaan

de oudste aan het eindpunt aan.

Hij slikte en sprak diep bewogen:

'Mijn broer is uit de bocht gevlogen.'

uit: 'De peperbek', 1966.

Slide 7 - Slide

RIJMSCHEMA

Een dichter hanteert vaak een volgorde voor zijn rijmwoorden binnen een strofe, dit wordt een rijmschema genoemd.

aabb cc

Elke rijmklank heeft een letter als symbool.

De klank in de eerste regel krijgt de letter a

als symbool, de volgende rijmklank krijgt b

als symbool. Et cetera.

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Beginrijm: alliteratie

Alliteratie:

Wij weten wat we willen!

De kat krabt de krullen van de trap.

Berend Botje, Donald Duck, Guus Geluk, Mickey Mouse

Witte winter,

wollen wanten,

warme jas

waar gisteren nog gras was

zie ik pijltjes in de sneeuw

poes volgt de pootjes

van een spreeuw

Wanneer verschillende woorden met dezelfde letter beginnen

Slide 14 - Slide

Assonantie (klinkerrijm)

Assonantie:

Let op de klank van de klinkers als je half wilt rijmen.

Herhaling van de klank van de klinkers in het midden van woorden,

zonder verder te rijmen

Slide 15 - Slide

Alliteratie en assonantie

Alliteratie (beginrijm):
Groen - grom - griezel etc.
Assonantie (klinkerrijm):
Moeten - groenten - doe - vroeg - troep - schoen- moeder - groen - groeien

Markeer in het gedicht:

Alliteratie

Assonantie (klinkerrijm)

Slide 16 - Slide

Wat is enjambement?

Als een zin plotseling verdergaat op

een nieuwe versregel, terwijl dat

eigenlijk niet 'hoort'.

Een dichter doet dit om een zin(deel) te benadrukken en/of om het gedicht wat spannender te maken.

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Vormgedicht in het park

Vandaag gaan we poëzie schrijven in het park… maar niet zomaar een gedicht. Je gaat een vormgedicht maken!

Wat is een vormgedicht?

Bijvoorbeeld:

een gedicht over een boom in de vorm van een boom
een gedicht over een rivier in een kronkelende lijn
een gedicht over een vlinder in de vorm van vleugels

Woorden + Vorm = Poëzie met beeld

Slide 19 - Slide

VORMGEDICHT

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

voorbeeld

vormgedicht

Slide 22 - Slide

voorbeeld

vormgedicht

Slide 23 - Slide

Hoe maak je een vormgedicht?

1. Kies iets in het park dat je aanspreekt bijvoorbeeld een boom, een bloem, een vogel, een bankje...

2. Verken met je zintuigen. Wat zie je? Hoor je? Ruik je? Voel je? Wat voor sfeer hangt er? Noteer alle woorden die in je opkomen

3. Schrijf een kort gedicht (4–8 regels).

Slide 24 - Slide

Tips voor je vormgedicht

Teken eerst lichtjes met potlood de vorm op papier.

Schrijf dan de regels van je gedicht erin, mee met de lijnen.

Werk het eventueel af met kleur of decoratie.

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide