4.3 Het IJzeren Gordijn gaat open

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Het IJzeren Gordijn gaat open

paragraaf 4.3

Eerst herhaling 4.2 

• Pak je boek erbij 

Leg uit waarom de Cubacrisis een kantelpunt was in de Koude Oorlog.

Geef minimaal twee oorzaken voor het verlies van de VS in Vietnam.

Leerdoelen

1. Je kunt met enkele voorbeelden beschrijven op welke manieren mensen zich tegen communistische overheersing hebben verzet.
2. Je kunt uitleggen welke hervormingen Sovjetleider Gorbatsjov doorvoerde en de belangrijkste oorzaken van zijn hervormingen noemen.
3. Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de hervormingen onder Sovjetleider Gorbatsjov.
4. Je kunt beschrijven hoe Rusland zich sinds 1990 heeft ontwikkeld.

Verzet tegen het communisme

De meeste Oost-Europeanen waren niet blij om bij de invloedsfeer van de SU te horen en kwamen hierdoor soms in opstand. 

1. 1956: Hongaarse Opstand
2. 1968: Praagse Lente
3. 1980: verzet van Poolse vakbonden 

Gorbatsjov

In 1985 kwam Michael Gorbatsjov aan de macht. Hij zag dat de Sovjeteconomie enorm achterliep en probeerde dit in te halen. 

1. Perestrojka: hervormingen
2. Glasnost: openheid

Gevolg: val van de Sovjet-Unie door opstanden in de satellietstaten. 

Perestrojka

Russisch voor ‘verbouwing’. De door partijleider Gorbatsjov ingevoerde economische hervormingen in de Sovjet-Unie, met name de invoering van een markteconomie met kleine bedrijven.

Glasnost

Russisch voor ‘openheid’. De door partijleider Gorbatsjov ingevoerde politieke hervormingen in de Sovjet-Unie: meer vrijheid van meningsuiting en inspraak voor burgers, en het recht om een politieke partij op te richten.

Duitsland wordt herenigd

Op 9 november 1989 viel de Berlijnse Muur

In 1991 werden de DDR en BRD verenigd tot het huidige Duitsland. 

Persconferentie 9-11'89 SED

Op 9 november 1989 besloot de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED), de communistische partij in de DDR, dat inwoners van Oost-Duitsland voortaan vrij naar het Westen mochten reizen. Günter Schabowski werd gevraagd om dit besluit tijdens een persconferentie kenbaar te maken. De hele vergadering van de SED had de politicus echter niet bijgewoond, waardoor Schabowski niet erg goed voorbereid was. Toen een journalist hem vroeg wanneer het vrije reizen precies van kracht antwoordde Schabowski:

“Das tritt nach meiner Kenntnis… ist das sofort, unverzüglich.” (Dat is… voor zover ik weet… is dat meteen, per direct.)

Dit bericht sloeg in als een bom. Direct na de persconferentie trokken duizenden inwoners van de DDR naar de grensovergangen en de Berlijnse Muur gegaan om naar West-Berlijn te kunnen gaan. De grenswachten, overrompeld door de massa, was niet geïnstrueerd maar besloten de grens uiteindelijk toch te openen. 9 november ging zo de geschiedenisboeken in als de dag waarop de Berlijnse Muur viel.

Poetins Rusland

Poetin wilde van Rusland weer een wereldmacht maken na het vallen van de SU. 

1. Economie stimuleren door verkoop van aardgas
2. Macht van voormalige SU herstellen (Krim, Wit-Rusland en Oekraïne)
3. Voeden nationalisme door censuur en propaganda
4. Onderdrukking van tegenstanders

Door zijn agressieve politiek en onderdrukking van mensenrechten is de relatie tussen Rusland en het Westen ernstig verslechterd. Sommigen spreken zelfs over een nieuwe Koude Oorlog.......

Aan de slag...

maken opdrachten 3, 4 , 5, 7, 11, 12 en 13.

Klaar? a. Haal een antwoordblad en kijk jezelf na

--> Hierna bespreken we de moeilijkste vragen klassikaal. 

klaar? b. beantwoord de leerdoelen.