les 6 regering en parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

       De macht

                   Regering en parlement

vakbegrippen

Parlementaire democratie

Staten-Generaal

Eerste kamer

Tweede kamer

Senaat 

Fractie

Regerings Fractie

Oppositie Fractie

Oppositiepartijen

Stemrecht

Budgetrecht

Recht van initiatief

Recht van amendement

Motie

Parlementaire enquête

Politieke cultuur

   Parlementaire democratie       

hier klikken voor uitleg!

Het kabinet bestaat uit ministers en staatssecretarissen

De regering bestaat uit de koning en de ministers.

de taken van de ministers:

• leiding geven aan een ministerie/ departement
• maken van wetten
• uitvoeren van wetten
• maken van een begroting
• vrijdags vergaderen in ministerraad.

Ministerie

Een ministerie (of departement) is een organisatie van de rijksoverheid waar het beleid van de regering wordt uitgevoerd. Aan het hoofd van een ministerie staat een verantwoordelijk minister die zitting heeft in het kabinet

kabinet

Regering

de koning en ministers

Ministers en staatssecretarissen

Wat is een staatssecretaris?

ministers en staatssecretarissen

• Een minister heeft een eigen beleidsterrein en (meestal) een eigen ministerie.
  
• Een staatssecretaris neemt een deel van het beleidsterrein van de minister op zich.

Parlement ( staten generaal)

Eerste + Tweede Kamer samen 

uitleg!

2e kamer

Coalitie

De partijen die samen een meerderheid hebben en de regering vormen.

Oppositie

De overige partijen die de regering controleren.

2e kamer

uitleg!

Fractie

Een politicus hoort bij een fractie.

Het is een groep volksvertegenwoordigers van dezelfde politieke partij.

Alle leden van de PVV horen dus bij de 'FRACTIE' van de PVV

Eerste Kamer

(senaat)

Indirect gekozen door de Provinicale Staten

Wetgevende taak! 

(klik op de sterren)

Recht van initiatief

Tweede kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen indienen

Recht van amendement

Tweede kamerleden mogen wetsvoorstellen veranderen

Stemrecht

Eerste en tweede kamerleden mogen stemmen over wetsvoorstellen

Controlerende taak

Vragenrecht

Ieder kamerlid mag aan een minister of staatssecretaris mondelinge of schriftelijke vragen stellen

Recht van interpellatie

Een minister ter verantwoording roepen.

(minimaal 30 kamerleden moeten de aanvraag steunen)

Recht van enquête

Onderzoek instellen, als de tweede kamer vind dat een zaak moet worden uitgezocht stellen ze een commissie op die diepgaand onderzoek doet

Budgetrecht

Het recht om de jaarlijkse begroting van ministeries goed of af te keuren

Recht van motie

Recht om een schriftelijke mening te geven over het beleid van een minister

Bestudeer de vorige twee dia's goed voordat je verder gaat!

Welk recht?
Recht van Kamerleden om een wetsvoorstel in te dienen.

1. Initiatiefrecht
2. Budgetrecht
3. Petitierecht
4. Vragenrecht

Een minister moet zich verantwoorden in de Tweede Kamer

1. Budgetrecht
2. Recht van enquete
3. Vragenrecht
4. Recht van interpellatie

Hoe heet het recht van de Tweede Kamer om wetsvoorstellen te wijzigen?

1. Recht van Initiatief
2. Recht van enquête
3. Recht van Amendement
4. Budgetrecht

Van welk recht wordt gebruik gemaakt als de Tweede Kamer een de begroting afkeurt?

1. Motie van afkeuring
2. Recht van amendement
3. Budgetrecht
4. Recht van interpellatie

Welk recht behoort WEL tot de bevoegdheden van de Eerste Kamer?

1. Recht van initiatief
2. Recht van amendement
3. Recht van parlementair onderzoek
4. Budgetrecht

CONTROLERENDE TAAK TWEEDE KAMER

WETGEVENDE TAAK TWEEDE KAMER

recht van interpellatie

motie van afkeuring

Motie van wantrouwen 

recht van enquête 

recht van amendement

budgetrecht

initiatief recht 

stemrecht 

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Beide Kamers

budgetrecht

recht van interpellatie

enqueterecht

recht van amendement

recht van initiatief

poldermodel

De Nederlandse politieke cultuur staat bekend om de bereidheid van partijen om samen te werken en compromissen te sluiten. Dit noemt men het poldermodel.

Politieke cultuur = De manier waarop politici met elkaar omgaan.

In een parlementair stelsel vinden verkiezingen plaats voor een parlement. Op grond van de uitslag van de verkiezingen moet een regering worden gevormd. Daarvoor is een meerderheid van de zetels in het parlement nodig. Soms heeft één partij de meerderheid, soms moeten verschillende partijen samenwerken om een meerderheid te vormen.  In een parlementair stelsel moet de regering dus het vertrouwen hebben van de meerderheid van het parlement. Die meerderheid kan de regering ook naar huis sturen. In zo’n geval worden dan vaak nieuwe verkiezingen gehouden. Nederland is een voorbeeld van een parlementair stelsel.

 In de Verenigde Staten niet alleen het parlement, maar ook de president door de bevolking gekozen. Dit noem je een presidentieel stelsel De president heeft dan een eigen machtsbasis. Hij stelt zelf een regering samen, die niet afhankelijk is van een meerderheid in het parlement. Dat betekent dat de Amerikaanse regering niet door het parlement naar huis kan worden gestuurd. De regering wordt rechtstreeks geleid door de president. Wel heeft deze regering voor belangrijke politieke besluiten een meerderheid nodig in het parlement. De regering moet dus wel samenwerken met het parlement.

vakbegrippen

Parlementaire democratie

Staten-Generaal

Eerste kamer

Tweede kamer

Senaat 

Fractie

Regerings Fractie

Oppositie Fractie

Oppositiepartijen

Stemrecht

Budgetrecht

Recht van initiatief

Recht van amendement

Motie

Parlementaire enquête

Politieke cultuur

Begrijp je de vakbegrippen

1. ja
2. nee
3. een beetje

Als je nog vragen hebt stel ze dan in teams! 

einde van de les