les 3.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

les 3.

H6. Middeleeuwen 

Seculiere geestelijken

Reguliere geestelijken 

Hoge en lage adel 

Horigen en vrije boeren

         

          1: Geestelijken

                 2: Adel

                3: Boeren 

Planning 6.2 

Het domein	Een (beschermd) dorp met alles wat daarbij hoorde
Het hofstelsel	De manier waarop het leven op een domein geregeld werd
Het leenstelsel	Het besturen van meerdere domeinen

 HOFSTELSEL OF DOMEINSTELSEL

Domein

Domein

Horigen

Horige boeren mochten het domein niet verlaten zonder toestemming van de heer. De horigen bewerkten het land van de heer, moesten een deel van hun oogst afstaan aan de heer en moesten onbetaald herendiensten (klusjes) verrichten.

Nadat de boeren bescherming opzochten bij een heer gingen ze op het stuk land wonen van de heer. Het stuk land noemen we een domein.

Hofstelsel:

Laten we eens kijken wie en wat we kunnen vinden op het domein. 

Halfvrije boeren

Ook halfvrije boeren mochten nergens anders gaan wonen, zij hoorden bij de grond. Op sommige dagen bewerkten zij hun eigen gepachte grond en op andere dagen bewerkten zij het stuk grond van de heer.

Domein

Op het domein woonde de heer (koning, rijke man of klooster), maar lang niet altijd. Soms woonde er een rentmeester namens de heer. Het domein was eigenlijk een kleine samenleving.

Vrije boeren

Op het domein leefden vrije boeren. Zij hadden een gepacht stukje grond dat zij voor zichzelf gebruikten en deze boeren hoefden geen herendiensten te verrichten. Zij werden wel in tijden van gevaar ingezet om het domein te verdedigen. Zij moesten zelf hun wapenuitrusting betalen.

Gepachte grond

Halfvrije boeren konden een stuk grond pachten (huren) bij de heer. Alles wat de landbouw hier opbracht mochten ze zelf houden.

Overigen

Op het domein vond je soms ook een gezamenlijke molen waar het graan gemalen kon worden voor brood, er was een smidse, een bierbrouwerij en een kerkje.

Aan de slag

• Aantekeningen over het domein, hofstelsel en leenstelsel overnemen uit It's Learning 
• Video's over het hofstelsel bekijken 
• Werkblad opdracht 5. a t/m o 
• Begrippenlijst maken van paragraaf 6.2 
•