4.2 Duitsland en de Koude Oorlog

Keerpunten in WO II: een kort overzicht

 
  • 1. Battle of Britain (juni - oktober 1940)  > D-Day mogelijk (6 juni 1944)
  • 2. Operatie Barbarossa (juni 1941)            > einde niet-Aanvalsverdrag / Rusland in oorlog
  • 3. Pearl Harbor (7 december 1941)            > Amerikaanse deelname aan WO II > 'De Grote Drie'
  • 4. Slag om Stalingrad (42/43)                      > eerste nederlaag van Hitler, begin opmars Russen
  • 5. D-Day  (6 juni 1944)                                      > Landing Geallieerden op Normandië: '2e Front'
  • 6. Inname Berlijn Russen (april 45)           > capitulatie Duitsland
  • 7. Atoombommen (6/9 aug '45)                 > capitulatie Japan, einde WO II

conferentie van Teheran, '43
Hiroshima, aug '45
1 / 37
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes, text slides and 14 videos.

time-iconLesson duration is: 120 min

Items in this lesson

Keerpunten in WO II: een kort overzicht

 
  • 1. Battle of Britain (juni - oktober 1940)  > D-Day mogelijk (6 juni 1944)
  • 2. Operatie Barbarossa (juni 1941)            > einde niet-Aanvalsverdrag / Rusland in oorlog
  • 3. Pearl Harbor (7 december 1941)            > Amerikaanse deelname aan WO II > 'De Grote Drie'
  • 4. Slag om Stalingrad (42/43)                      > eerste nederlaag van Hitler, begin opmars Russen
  • 5. D-Day  (6 juni 1944)                                      > Landing Geallieerden op Normandië: '2e Front'
  • 6. Inname Berlijn Russen (april 45)           > capitulatie Duitsland
  • 7. Atoombommen (6/9 aug '45)                 > capitulatie Japan, einde WO II

conferentie van Teheran, '43
Hiroshima, aug '45

Slide 1 - Slide

Geef een beredeneerd commentaar op de volgende stelling:
'De Koude Oorlog begon in 1917'.

Slide 2 - Open question

Leg het begrip Koude Oorlog uit aan de hand van de cartoon en leg de relatie met het Marshallplan.

Slide 3 - Mind map

Slide 4 - Slide

Verschillen kapitalisme en communisme:
kapitalisme:                                                       communisme: 
 - poitiek : parlementaire democratie  <> 'volksdemocratie' 
                     meer partijen                                    1 partijstaat
  - economisch: vrije markteconomie   <> geleide staatseconomie
                                                                                       collectivisatie/5-jarenplan
  - cultureel: godsdienstvrijheid              <>  geen godsdienstvrijheid
                                                                                       'opium voor het volk' (Marx)

Slide 5 - Slide

Belangrijk I:
  • 1. WO II bracht 'De Grote Drie' bij elkaar:
  •     er was een gemeenschappelijke vijand.
  • 2. WO II ging over in de Koude Oorlog:
  •     De periode van 1945 - 1991 waarin:
  •     het communisme (olv de SU) en 
  •     het kapitalisme (olv de VS) elkaar zien
  •     als een bedreiging, met als gevolg:
  •     (atoom)bewapening

Slide 6 - Slide

Belangrijk II:
  • K.O. leidde tot bewapeningswedloop
  • K.O. indirect gevoerd door grootmachten:
  • Berlijnse Blokkade (1948/49)
  • Korea Oorlog (1950-1953)
  • Vietnam Oorlog (1945-1975)
  • Bouw Berlijnse Muur (1961)
  • Cuba-crisis (1962)

Slide 7 - Slide

Belangrijk ook:
  • Na WO II dekolonisatie, o.a. in:
  • Korea (1945, Japan)
  • Vietnam (1945, Frankrijk)
  • India (1947, Engeland)
  • Palestina > Israel 
  • Filipijnen (1947, VS)
  • Nederlands-Indië (1949, Nederland)
  • Cambodja (1953, Frankrijk)

  • Marokko (1956, Frankrijk)
  • Afrikaanse koloniën (1960 >) worden ze
  • Kapitalistisch of communistisch?

Slide 8 - Slide

Kenmerkende aspecten tijdvak Televisie en computer:
  • De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van de wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
  • De dekolonisatie die een einde maakte aan de westerse hegemonie in de wereld.
  • De eenwording van Europa.
  • De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 van de 20e eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
  • De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Slide 9 - Slide

Conferentie van Jalta, o.a:
  • Oprichting van de Verenigde Naties
  • democratie in bevrijde gebieden
  • Dld verdeeld in bezettingszones
  • Berlijn ook opgedeeld
  • Ontwapening Duitsland
  • herstelbetalingen
  • 'Cordon sanitaire' aan westgrens SU >
  • gevolgen voor Polen en Baltische staten
  • SU verklaart oorlog aan Japan

Slide 10 - Slide

Conferentie van Potsdam:
  • denazificatie Dld
  • Vervolging oorlogsmisdadigers >
  • Neurenbergse Processen
  • Uitwerking bezettingszones zones 
  • Herstelbetalingen in de vorm van:
  • Duits eigendom, industriële produkten en arbeiders
  • Oder-Neisse grens Polen-Duitsland
  • repatriëring Volksduitsers (in Polen) 
  •  'Heimatvertriebenen' 

Slide 11 - Slide

Dus: nog tijdens WO II al spanningen tussen Westen en Oosten:
  • Onenigheid over:
  • 1. de manier waarop er nieuwe regeringen in de bevrijde gebieden in Europa komen >
  •     West-Europa: parlementaire democratieën
  •    Oost-Europa: volksdemocratieën (alleen communistische partij toegestaan) 
  • 2. de grenzen van het verslagen Duitsland       Jalta                                            Potsdam
  • 3. de invloedssferen in Europa





Zoek de verschillen

Slide 12 - Slide

Verschillen in aanpak in bezettingszones nemen toe:
  • Russen willen de Sovjetzone (evenals Oost-Europa) binnen hun invloedssfeer:
  • - verkiezingsuitslag in SU zone 1946 niet geaccepteerd >
  • - SED toch aan de macht
  • -  tegenstanders opgepakt
  • - geheime politie actief
  • - controle over massamedia > propaganda 
  • - herstelbetalingen > industrieën ontmanteld 
  • Belangrijk: in de westelijke zones kostte de hulp aan het Duitse volk miljoenen >
  • Gevolg: VS/GB/Fr: 'Wederopbouw Duitsland noodzakelijk' >
  • Geldsanering > nieuwe munteenheid

Slide 13 - Slide

Berlijnse Crisis (1948/1949)
  •  nav. invoeren één munt in west. zones >
  •  Stalin blokkeert toegangswegen W-Berlijn 
  •  grote tekorten in West-Berlijn >
  •  Luchtbrug:  
  • documentaire (5 minuten)

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Luchtbrug naar West-Berlijn
                     1948 -1949 (11 maanden)

Slide 16 - Slide

Berlijnse Crisis (1948/1949)
  •  nav. invoeren één munt in west. zones >
  •     Stalin blokkeert toegangswegen W-Berlijn >
  •     grote tekorten in West-Berlijn >
  •     Luchtbrug >
  •     na 11 maanden blokkade opgeheven.
  • Gevolgen crisis:
  •     - Duitsland opgedeeld in BRD en DDR (1949)
  •     - Navo opgericht (1949) >
  •     - Warschau-pact (1955):
  •        BRD lid van de Navo!!!
  •   -  Adenauer: 'Westbindung'
  • -   ec. samenwerking in Europa >
  •     OEES en EGKS

Slide 17 - Slide

Verdeling Duitsland in 1945:
4 bezettingszones
Verdeling Berlijn in 1945 +
Berlijnse Muur  in 1961 

Slide 18 - Slide

Na WO II: 
Breuk isolationisme VS:
  • Trumandoctrine (1947):
  • 'ieder land dat zich bedreigd voelt, van binnenuit of van buitenaf, door een ander systeem, kan rekenen op de steun van Amerika'
  • Marshallplan (1947)
  • Economisch hulpprogramma voor door de oorlog getroffen   landen (13 miljard nu: 100 miljard)
  • ook aangeboden aan oost-Europese landen...
  • Europese samenwerking afgedwongen (OEES, OGKS)
  • Alles onderdeel van: Containmentpolitiek:
  • uitbreiding van het communisme beperken
  • Onder Eisenhower (1952 - 1960):
  • Domino-theorie >
  • belangrijk in o.a. Azië (Vietnam)

Slide 19 - Slide



Het wantrouwen tussen Westen en Oosten verder aangewakkerd door: de atoombom                                              (25 van de 50 minuten)

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Video

Onrust in de DDR
  • Al vrij snel na WO II grote verschillen in economisch opzicht Oostblok en Westblok
  • zeer zichtbaar in Berlijn
  • Na opvoeren werkdruk in DDR, vele demonstraties van arbeiders (1953)
  • in opdracht van Ulbricht hard neergeslagen door Volkspolizei  en het leger. 





  • DDR werd een totalitaire staat met grote rol van de Stasi
  • Groeiende ontevredenheid leidde tot vlucht vele burgers, via Berlijn. Gevolg >>>>>>>>>>>>

Slide 22 - Slide

De Berlijnse Muur: 

Bouw in 1961 


Val in 1989
Conrad Schumann
Gorbatsjov
Honecker

Slide 23 - Slide

Berlijnse Muur (1961-1989)
  • Laatste 'gat in het 'IJzeren Gordijn'
  • Doel: tegengaan vlucht naar West-Berlijn
  • Vooral jeugd en intelligentsia vluchtte
  • Benaming Muur door DDR bestuur:
  • 'anti-fascistische beschermingsmuur'
  • gezinnen van elkaar gescheiden >
  • vluchtpogingen
  • filmimpressie
Walter Ulbricht
leider DDR

Slide 24 - Slide

0

Slide 25 - Video

reactie Amerikanen:
  • aanvankelijk een licht protest:
  • Muur stond op Oost-Duitse grond
  • 1963: J.F. Kennedy
  • 'Ich bin ein Berliner' speech
  • impressie van de speech >

Slide 26 - Slide

0

Slide 27 - Video

Slide 28 - Video

Slide 29 - Video

Slide 30 - Video

Slide 31 - Video

Slide 32 - Video

Slide 33 - Video

Slide 34 - Video

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video

Slide 37 - Video