6.3 Centralisatie in Frankrijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H5 Koningen, burgers en kruistochten

6.3 Centralisatie in Frankrijk

Leerdoelen

Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Honderdjarige Oorlog?

Hoe verliep de centralisatie in Frankrijk?

De Honderdjarige oorlog (1)

• De koning van Engeland, Edward III, bezat een enorm gebied in Zuidwest-Frankrijk (Aquitanië).
• Officieel had hij dit gebied in leen van de Franse koning Filips VI: hij was dus leenman van de koning
• De Franse koning wilde het gebied terug hebben. 
• Edward III wilde dit voorkomen (en koning van Frankrijk worden) en stuurde in 1337 zijn leger naar Frankrijk: het begin van de Honderjarige Oorlog

Hoewel hij slechts een leenman was van de Franse koning, was Edward eigenlijk de baas in een stuk van Frankrijk: het rode stuk in het zuidwesten van het land.

De Honderdjarige oorlog (2)

• Hoewel het Franse leger veel groter was, won het Engelse leger de eerste gevechten. De Engelsen gebruikten namelijk huurlingen die erg licht bewapend waren, in plaats van de zwaar bewapende Fransen. 
• In 1346 stonden het Franse en Engelse leger tegenover elkaar bij Crécy. 
  Fransen grote nederlaag (want heel veel Engelse boogschutters) 

De Engelse longbows waren veel effectiever dan de Franse kruisbogen. Met hun grote handbogen konden die in hoog tempo pijlen op de Fransen afschieten, die zelfs een harnas konden doorboren. De Slag bij Crécy (1346) werd daarom door het Engelse leger gewonnen.

De Honderdjarige oorlog (3)

• In de jaren die volgen, laait de strijd regelmatig weer op, waarbij zowel de Engelsen en Fransen veldslagen winnen.
• Rond 1420 ziet het er erg slecht uit voor de Fransen: grote delen van het land zijn door de Engelsen veroverd.
• Een jong Frans meisje, Jeanne d'Arc, weet de Engelsen echter te verslaan bij Orléans (1429): vanaf dat moment worden de Engelsen uit Frankrijk verdreven.
• In 1453 is de Honderdjarige oorlog voorbij.

Rond 1420 hadden de Engelsen grote delen van Frankrijk veroverd.

In 1423 sloot de Bourgondische hertog een verdrag met de Engelse koning tegen zijn eigen Franse koning en leenheer. Waarom?

1. De Engelse koningen waren eigenlijk Franse edelen
2. Hij wilde zo een vrede bereiken in Frankrijk
3. Hij wilde in vrede een Bourgondisch leven kunnen leiden
4. Hij wilde de macht van de Franse koning over Bourgondië verkleinen

Jeanne d'Arc

1412-1431

• Toen ze 13 was, hoorde ze stemmen die haar vertelden dat ze de Fransen moest helpen bij de stad Orléans.
• Karel VII gaf haar een leger, waarmee zij de Engelsen versloeg.
• Een paar jaar later werd ze gevangen genomen en aan de Engelsen verkocht.
• Die zeiden dat zij een heks was en verbrandden haar op de brandstapel

Toen ze dertien jaar was, hoorde ze stemmen in haar hoofd die haar zeiden dat ze de stad Orléans van de Engelsen moest bevrijden. De stemmen kwamen van God, geloofde Jeanne. Zonder het aan haar ouders te vragen, ging ze naar een stad in de buurt. Daar verbleef een Franse generaal, wist ze. Hij stuurde Jeanne naar de Franse koning Karel VII. Deze geloofde haar, en liet Jeanne een grote groep soldaten leiden. Met dit leger had Jeanne, toen pas zeventien jaar, veel succes. Maar een jaar later werd ze gevangengenomen en aan de Engelsen verkocht. Die sloten haar op en begonnen een rechtszaak tegen haar. Volgens de rechter waren de stemmen die Jeanne hoorde van de duivel en was ze dus een heks. Daarom werd ze levend verbrand.

Jeanne d'Arc

1412-1431

• Dit Franse meisje hoorde stemmen die haar vertelden dat ze de Fransen moest helpen bij de stad Orléans.
• De Franse koning gaf haar een leger, waarmee zij de Engelsen versloeg.
• Een paar jaar later werd ze echter gevangen genomen en aan de Engelsen verkocht.
• Die zeiden dat zij en heks was en verbrandde haar op de brandstapel

Jeanne krijgt een visioen

Jeanne wordt verhoord

Slag bij Orléans

Jeanne op de brandstapel

Gevolgen van de oorlog

• De Engelse koning was veel gebieden kwijtgeraakt, de Franse had er meer bij.
  
• Het nationalisme werd sterker bij beide landen.
• De Franse economie ging een stuk minder vlekkeloos, want daar was het meeste gevochten.
• Frankrijk blijft voor het grootste gedeelte een standenmaatschappij, waarbij de geestelijkheid (1) meer macht heeft dan de adel (2), en de adel weer meer macht heeft dan de boeren (3).  

Lodewijk XI was een koning die zijn enorm veel macht en invloed kreeg. ZIjn tegenstanders noemden hem wel eens 'de spin'. Omdat hij vanuit zijn web loerde en op het goede moment zijn tegenstanders in zijn 'web van macht' ving. Zie paragraaf 5.5.

Aan de slag.

Maak in learnbeat de opdrachten van 5.5B