Les 3: hoofdstuk 4: schapen

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

 Schapen en Geiten 

Periode 4

mbo niveau 2.1

Heb jij al enige kennis van Voeren en Verzorgen van schapen en geiten ?

Ja, ruim voldoende

Een beetje

Nee

Net voldoende

Lesdoelen

1. Je herkent en benoemt minimaal 8 verschillende schapenrassen en 7 verschillende geitenrassen

2. Je legt uit hoe de dagelijkse en periodieke verzorgende werkzaamheden van schapen uitgevoerd moeten worden

3. Je kan voor een schaap en geit  benoemen welk voer en hoe je  water kunt verstrekken

4. Je kan beoordelen of het voer geschikt is voor schapen en geiten

5. Je kan een schaap op de juiste wijze met oog voor dierenwelzijn hanteren en fixeren

6. Je kan verschillende huisvestingssystemen van schapen benoemen

7. Je kan de specifieke huisvestingsbehoeften van schapen benoemen

Welke maand is de scheermaand voor schapen?

1. januari-februari
2. mei-juni
3. augustus-september
4. oktober-november

Waarom mogen schapen voordat je ze scheert 24 uur geen voer hebben?

Schapen en geiten 

Schaap = Ovis aries (Ooi - Ram - Lam)

Geit = Capra Hircus (Geit - bok - Lam)

-groepsdieren

-Middelgrote hoefdieren met een dikke wol of vacht (rechte haren)

15-20 jaar oud

-Grazen op dijken, heide en weide

- Max 10 schapen per 1 hectare weiland (10.000m2)

- Gebruiksdoelen:

• Melk
• Vlees
• Wol / leer 

Hoeveel schapen kun je op 1 hectare
(10.000 m2) weiland houden?

1. 1
2. 5
3. 10
4. 25

Afrastering weide

• Schapengaas: gevlochten, verzinkt staaldraad in lichte of zware uitvoering
• Elektrische afrastering van nylondraad of netten
  
• Prikkeldraad

Stalinrichting

• waterverstrekking moet vorstbestendig zijn
• voldoende kunstlicht is, zeker rond het lammeren
• Voerbakken en ruiven dienen goed beschikbaar te zijn
• Hokjes voor het bevallen en eventuele deurtjes in de gang flexibel te plaatsen zijn
• Een strobed

Denk aan een goede stalklimaat (frisse lucht, maar geen tocht)

Noem een aantal schapen rassen uit het boek die je al kent ?(8 stuks)

Schapen rassen

• Texelaar
• Swifter
• Zwartbles
• Drents Heideschaap
• Kameroen

• Ouessant
  
• Hampshire Down
• Friese melkschaap

Noem een aantal geiten rassen uit het boek die je al kent ?(7 stuks)

Geiten rassen

• Dwerggeit
• Nederlandse landgeit
• Nubische geit 
• Toggenburger 
• Nederlandse witte geit
• Boergeit 
• Nederlandse bonte geit

Noem een aantal taken in de dagelijkse verzorging

Dagelijkse verzorging

• Voeren
  
• Water geven
  
• Mesten (ruimen) opstrooien
• Monitoren (observeren)
• Aandacht geven
  
• Weidegang geven indien dit op het bedrijf gewenst is
  
• Melken (bij melkschapen)

Body Condition Score

Hoeveel magen hebben schapen en geiten?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Voeren

*Ruwvoer (gras, kuilvoer en hooi) onbeperkt 

*Schapenbrok (krachtvoer) alleen nodig voor drachtige of zogende ooien 

of schapen in slechte conditie, dan wel liksteen!

Schapen geen geitenbrok !!! --> koper 

herkauwer en herbivoor = lang verteringsstelsel:

• pens
• netmaag
• boekmaag
• lebmaag 
• 
  
• Jacobskruid = giftig

Hoe heet de 'echte' maag van een schaap?

1. pens
2. netmaag
3. boekmaag
4. lebmaag

Zet de magen van de schaap in de juiste volgorde. 

1. 

2.

3.

4.

Lebmaag

Netmaag

Pens

Boekmaag

Water

Benoem periodieke
werkzaamheden bij schapen.

Periodieke verzorging

• Stal volledig uitmesten en eventueel ontsmetten
  
• Vaccineren
  
• Ontwormen (onthoornen) 
• Klauwen bekappen
  
• Scheren
• Oormerken
• Omweiden

Voortplanting

Schapen --> draagtijd = 5 maanden en 5 dagen (145 dagen)

Geiten --> 150 dagen 

Dekblokken --> kleur per periode (wanneer aflammeren) of welk rammetje 

Gezondheid

Tekenen van een ziek dier:

• zonder aanwijsbare oorzaak mager wordt
• plotseling sloom of apathisch
• zich afzondert 
• uit de groep verstoten wordt

Controleer regelmatig:

• of ontlasting mooi stevig is 
• geen vervuild achterlijf heeft door diarree

voorkomende ziektes:

• scrapie (zenuwziekte)
• zere bekjes
• blauwtong
• rotkreupel
• Q-koorts
• myiasis

Aan de slag!

• Afronden van de opdrachten voor inleveren. 0,5 punt
• De modules "Verzorging" en "voeding" in Animalis