Grammatica zinsdelen 3: het onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Het onderwerp

Lesdoel

In deze les leer je wat het onderwerp

in een zin is.

• Je kunt al de persoonsvorm vinden
• Je kunt ook het werkwoordelijk gezegde in
   een zin benoemen
  
• Je kunt een zin al in zinsdelen verdelen
• Je leert het onderwerp vinden

Het onderwerp

Het onderwerp vind je door te vragen: wie/wat + pv/werkwoordelijk gezegde?
      Vb. 1: Ik heb gisteren een lekker ijsje gegeten.
                Wie heeft gegeten?     antwoord = ik
      Vb. 2: De tafel wordt morgen gemaakt.
                Wat wordt gemaakt?    antwoord = de tafel
•    Het onderwerp staat meestal vóór of achter de pv.
     In een enkelvoudige zin is dat het eerste of derde zinsdeel.
•    Het onderwerp komt in getal overeen met de pv (enkelvoud, meervoud).
     Als je het onderwerp van getal verandert, moet de pv ook van getal veranderen of
     omgekeerd.

Hoe vind je de persoonsvorm in de zin?

Waaruit bestaat het
werkwoordelijk gezegde?

Het onderwerp in de zin vind je door de volgende vraag te stellen:

1. wat?
2. wie/wat + pv/wg?
3. wie/wat + o?
4. wie?

Wat is de persoonsvorm in de zin?

Peter koopt een nieuwe laptop voor zijn vader.

Zinsdeelstrepen zetten

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de zin?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

Welke vraag stel je om het onderwerp in de zin te vinden?

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

_______

1. Wat koopt?
2. Wat koopt Peter?
3. Wie koopt voor zijn vader?
4. Wie koopt?

Wat is het onderwerp in de zin?
(het antwoord op de vraag 'Wie koopt?')

Peter | koopt | een nieuwe laptop | voor zijn vader.

______

Wat is de persoonsvorm?

De grizzlybeer kijkt naar mij.

Zinsdeelstrepen zetten

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

Wanneer je de zin juist verdeelt,

zie je precies welk woord/welke woorden een zinsdeel vormen.

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Wat is het onderwerp?

De grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Wat is het onderwerp?

De dikke grizzlybeer | kijkt | naar mij.

_____

Wat is het onderwerp?
De dikke grizzlybeer die staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Wat is het onderwerp?
De dikke grizzlybeer die uit de prullenbak staat te eten | kijkt | naar mij.

_____

Doelen

•     Je weet wat je het onderwerp betekent
•     Je kunt het onderwerp in een zin vinden

Ik weet wat het onderwerp betekent.

1. ja
2. nee

Ik kan het het onderwerp in een zin vinden.

1. ja
2. nee

Stel één vraag over iets dat je nog niet zo goed
hebt begrepen.

Schrijf drie dingen op
die je deze les
hebt geleerd.