§1.2 Leven in een industriestad - Deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

§1.2 Leven in een industriestad

Liberalisme

Wat gaan we doen vandaag? 

- Welkom! 

- Planning

- Afmaken §1.2

- Aan de slag! 

- Hoe beantwoord ik een vraag? 

- Quizizz

- Afsluiting

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat de werk- en leefomstandigheden van de arbeiders zijn

- Wat de werk- en leefomstandigheden van de gegoede burgerij zijn

Europa rond 1850:

Zet de bevolkingsgroepen op de juiste plek in de sociale piramide

Arme boeren, landarbeiders & fabrieksarbeiders

Kooplieden & fabriekseigenaren

Ambachtslieden, winkeliers & kleine boeren

Veranderende gelaagdheid

Bovenste klasse

Steeds meer fabrieken betekent steeds meer (rijke) fabriekseigenaren. Zij worden de belangrijkste groep in de samenleving: de gegoede burgerij

Middenklasse

In de steden moet ook veel werk gedaan worden door kleine bedrijven of mensen met een opleiding (winkeliers, onderwijzers, politie). Deze mensen verdienen prima, maar zijn minder rijk dan de gegoede burgerij. We noemen hen de middenklasse

Onderste klasse

Door de opkomst van de industrie werken steeds meer mensen in de fabrieken. Door verbeteringen (machines) in de landbouw is daar minder werk en gaan veel boeren in de stad werken als arbeiders

0

Gegoede burgerij

Rijke mensen gaan buiten de stad wonen, in luxe huizen

Deze gegoede burgerij heeft veel geld en bezittingen

Ze hebben een eigen wc, gezond voedsel en schone lucht

Kinderen en vrouwen hoeven niet te werken

Kinderen gaan naar school en vrouwen zorgen voor de kinderen en het huis

Rond 1860 worden arme mensen gemiddeld 40. Waarom wordt de gegoede burgerij vaak ouders?

0

1) Fabriekseigenaren betalen  [.................1.................]  loon, want dan kunnen ze meer  [.................2.................]  maken

2) Fabriekseigenaren betalen  [.................3.................]  loon als iemand ziek is, want een zieke  [.................4.................]  geld voor de baas

3) Fabriekseigenaren maken machines  [.................5.................], want anders  [.................6.................]

De slechte werkomstandigheden zijn het gevolg van kapitalisme. Maak de zinnen kloppend.

geen

wel

veel

verdient geen

verdient

producten

brengt het geld op

onveilig

winst

zo min mogelijk

veilig

kost  het geld

Liberalisme

De meeste bestuurders in de 19de eeuw zijn liberalen

Het liberalisme is een politieke stroming

De liberalen willen zoveel mogelijk vrijheid voor alle burgers

Dit betekent dat de overheid zich weinig bemoeit met burgers

Liberalen

• Kiesrecht voor zij die belasting betalen
• "Langzaam uitbreiden"
• --> conflict binnen de liberalen
• Vrouwen niet

Liberalen

• Rijke burgers en industriëlen zijn liberaal: hogere winsten zonder sociale wetten
• Dankzij censuskiesrecht is ook de regering liberaal: inkomen bepaald stemrecht
• Gevolg: rijken stemmen op liberalen
• Gevolg: géén sociale wetgeving

Wat is economie?

Liberalisme: economisch

Liberalen zijn voorstanders van het kapitalisme

De regering bemoeit zich zo min mogelijk met de economie

Fabriekseigenaren mogen alles voor hun bedrijf bepalen

Zo zullen alleen de goede bedrijven overblijven

Voor wie is het liberalisme vooral goed?

1. Fabriekseigenaren
2. Fabrieksarbeiders
3. Het is voor iedereen goed

Liberalisme: politiek

Liberalen willen dat de overheid mensen met rust laat

De overheid moet alleen zorgen voor orde en veiligheid

Vrijheid moet voor iedereen zijn, maar kiesrecht niet

Dat moet alleen voor de rijke mannen zijn

Als alleen rijke mannen mogen stemmen, wie worden dan altijd gekozen?

1. Rijke vrouwen
2. Arme arbeiders
3. De middenklasse
4. Rijke mannen

Grondrechten

• De bevolking heeft een aantal grondrechten.
• Bijv. vrijheid van vereniging 

Kiesrecht!

Mannen: algemeen kiesrecht

• 1917: passief kiesrecht 
• 1917: actief kiesrecht

Vrouwen:

• 1917: passief kiesrecht
• 1919: actief kiesrecht.

passief: Je bent verkiesbaar

Actief: Je mag zelf een stem uitbrengen.

Nakijken 

1.1 vraag 13 

1.2 vraag 2 t/m 7 

QUIZIZZ

Aan de slag!

Maak van par. 1.2 vraag 8, 9, 10 en 12.

Hoe beantwoord ik een vraag? 

- Goed lezen! (hoeveel antwoorden worden er van mij gevraagd?)

- Neem een deel van de vraag over in je antwoord. 

- Controleer je antwoord, heb je écht antwoord gegeven op de vraag?