les 2 psychopathologische verschijnselen

• psychiatrie
• MBO
• Studiejaar 3

 Manieren om afwijkend gedrag te beoordelen

psychopathologische verschijnselen

Binnen de psychiatrie probeert men een beeld te krijgen van de cliënt door de volgende gedragsaspecten te observeren:

het bewustzijn

de zelfbeleving en de beleving van de werkelijkheid

de waarneming

het denken

de communicatie

de stemming

de motoriek en het handelen.

Bewustzijn

Bij veel psychische aandoeningen zien we dat het bewustzijn van mensen anders is. Mensen zijn afwezig, suf, dromerig, staren voor zich uit en hebben moeite zich te concentreren. In de psychiatrie probeert men een indruk te krijgen van het bewustzijn, de mate van helderheid, de aandacht en de concentratie. Zo kan er sprake zijn van bewustzijnsvernauwing, een verlaagd bewustzijn of een psychische shock. In het geval van een psychische shock is de persoon gedesoriënteerd, vrijwel onbereikbaar en reageert hij traag als gevolg van een traumatische ervaring.

Zelfbeleving, beleving van de werkelijkheid

Bij zelfbeleving en de beleving van de werkelijkheid gaat het erom hoe mensen zichzelf beleven. Hebben ze een reëel beeld van zichzelf?

stoornissen in de waarneming 

Waarneming

Het is belangrijk te achterhalen of iemand nog wel helder waarneemt en wat hij waarneemt. Het is een bekend verschijnsel dat je waarneming verandert als je heel angstig, dronken of stoned (LSD) bent. Ook bij psychische stoornissen zie je deze veranderingen. De bekendste zijn de hallucinaties.

Denken

Onder invloed van psychische spanningen kan het denken aangetast worden. Je hebt meer moeite met concentreren, het geheugen laat je in de steek, je bent minder vindingrijk en je kunt het benul voor tijd of voor plaats kwijt zijn. Voorbeelden zijn: wanen (rotsvaste foutieve gedachten), obsessies (dwanggedachten) en stoornissen in de oriëntatie (tijd, plaats, personen).

Communicatie

Bij verschillende psychische problemen vallen communicatie- of taalstoornissen op. Zo zie je dat mensen steeds weer bepaalde woorden of zinnen herhalen. Dit wordt persevereren genoemd. Bij dementie zie je op een gegeven moment afasie optreden en bij autisten valt het napraten (echolalie) en het gebruik van eigen, verzonnen woorden (neologismen) op. Sommige mensen beginnen als gevolg van psychische spanning hevig te stotteren of komen niet meer uit hun woorden.

Stemming

Het zal duidelijk zijn dat bij mensen die in psychische nood verkeren, de stemming veranderd is. Mensen die depressief zijn, hebben een heel sombere stemming. Bij mensen met schizofrenie zien we dat de emoties minder heftig zijn (affectvervlakking). Bij andere aandoeningen is sprake van gevoelloosheid of juist van heftige emotionele reacties.

Motoriek en handelen

Aangezien we ervan uitgaan dat bewegen gedrag is, komen psychische problemen ook naar voren in de motoriek en het handelen van mensen. Zo kunnen mensen minder initiatief nemen, dwanghandelingen vertonen of juist hyperactief zijn. Dit laatste zie je bij mensen die manisch zijn of bij mensen die last hebben van ADHD.