Bio T3 Th7 Bs1+2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Thema 7: Stevigheid en beweging

Basisstof 1: Het skelet

Na Bs1 kun je...

• Mens opdelen in hoofd, romp en ledematen
• De botten van een mens benoemen in een afbeelding
• 4 functies van het skelet noemen en herkennen
• De bouw van 2 typen botten beschrijven
• 3 voorbeelden van de vorm van poten noemen die zijn aangepast aan hun functie

Hoofd, romp, ledematen

Beenderen = botten

Meer dan 200 botten in de mens

Waarvan:

• 54 in je handen
• 24 ribben
• 33 in je wervelkolom

Welke functie van het skelet hoort bij: het borstbeen dat vlak voor je hart ligt

1. Stevigheid geven aan het lichaam
2. Vorm geven aan het lichaam
3. Beschermen van het lichaam
4. Beweging mogelijk maken

Welke functie van het skelet hoort bij: Het opperarmbeen dat met een gewricht aan het schouderblad zit

1. Stevigheid geven aan het lichaam
2. Vorm geven aan het lichaam
3. Beschermen van het lichaam
4. Beweging mogelijk maken

4 functies van het skelet:

1. Stevigheid geven
2. Vorm geven
3. Bescherming bieden
4. Beweging mogelijk maken

2 typen beenderen

Pijpbeenderen

Platte beenderen

Pijpbeenderen

Vorm = langwerpig

Locatie = vooral in armen en benen

Bouw = kop met rood beenmerg; 

                lange deel met geel beenmerg in                                                                  de mergholte

Platte beenderen

Vorm = plat

Locatie = Vooral schedel en romp

Bouw = ook rood beenmerg; maar geen                                                                     mergholte dus  géén geel                                                                                 beenmerg

Het heupbeen is een voorbeeld van

1. Plat been
2. Pijpbeen

Je spaakbeen is een pijpbeen, hierin vindt je:

1. Rood beenmerg
2. Geel beenmerg
3. Rood en geel beenmerg
4. Allebei niet

De mens is een

1. Zoolganger
2. Teenganger
3. Topganger

Een dier dat op de toppen van zijn tenen loopt

1. Zoolganger
2. Teenganger
3. Topganger

In zachtere delen van het skelet vind je vooral

1. Kraakbeenweefsel
2. Beenweefsel

Waar vind je geen kraakbeen?

1. In de neus
2. Tussen de ruggenwervels
3. Tussen de ribben en het borstbeen
4. Tussen schedelbeenderen

Na Bs2 kun je...

• 2 typen weefsel van het skelet beschrijven en herkennen
• Beschrijven hoe de samenstelling van de weefsel van het skelet verandert gedurende het leven van een mens

Kraakbeenweefsel vs. Beenweefsel

Kraakbeenweefsel

Stevigheid:         Soepel

Cellen:                  Losse groepjes

Tussencelstof: Vooral lijmstof, 

                                 beetje kalkzouten

Beenweefsel

Stevigheid:         Hard

Cellen:                  Rondom kanalen                                                                                                     met bloedvaten

Tussencelstof: Vooral kalkzouten, 

                                 beetje lijmstof

2 veranderingen in botweefsels tijdens je leven

• Baby's hebben veel kraakbeenweefsel (buigen de botjes makkelijk tijdens de geboorte)

• Ouderen hebben steeds minder lijmstof en steeds meer kalkzouten, daardoor steeds breekbaarder