Katheteriseren vrouw / man

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

De nieren

• De nieren zorgen voor even-

wicht van de hoeveelheid en 

samenstelling van de vloei-

stoffen in het lichaam.

• Produceren hormonen

Begrippen

Mictie = spontane afvoer van urine uit het lichaam

Residu = de hoeveelheid die achterblijft na mictie

Retentie = niet alles uitplassen

Katheter = een flexibele buis die wordt ingebracht om urine te laten afvloeien uit de blaas

Indicaties voor soort katheterisatie

Indicatie verblijfskatheter:

- prostaatvergroting met risico op decubitus

- postoperatief, bijvoorbeeld na buik- of bekkenoperatie 

- medicatie toedienen via blaasspoeling

- terminale fase

- retentie

Soorten katheters en materialen

Silicone katheter

•      glad materiaal, veel gebruikt, max 12 weken
•      irriteert het slijmvlies minder en verstop minder snel

Latexkatheter

•      vaak voorzien van een laagje hydrogel, ongeschikt voor mensen met een latexallergie,                max 6 weken

Latex met siliconen katheter

•      de silicone laag maakt het inbrengen makkelijker, ongeschikt voor mensen met                               latexallergie

PVC katheters

•       stug materiaal, geschikt voor eenmalig gebruik

Glijmiddel

Meestal meerder functies;

• verdovend
• glijmiddel
• desinfecterend
• opent plooien

Drie groepen opvangsystemen

De nachtzak (bedzak). De nachtzak heeft een groot opvangvolume (gemiddeld 2 liter). Deze zak wordt met een ophangrekje aan het bed van de zorgvrager gehangen.

De dagzak (beenzak). Deze zak werkt prima bij zorgvragers die mobiel zijn. De dagzak kan onder de kleding worden gedragen.

Drie groepen opvangsystemen

• Het gesloten opvangsysteem. De katheter en de opvangzak vormen een gesloten afvoersysteem.
  
• Minimaliseert het risico op kathetergerelateerde urineweginfecties

heeft een terugslagklep, die voorkomt dat urine terugloopt van de zak in de slang kan een kraantje hebben, waardoor je minder vaak de urinezak hoeft te verwisselen

• Kan een urimeter hebben (een urimeter gebruik je wanneer je nauwkeurig moet meten hoeveel urine de zorgvrager per uur uitscheidt

urinebuis 3-5 cm lang  loopt recht naar beneden

groter risico op blaasontsteking door bacteriën endeldarm

Urinebuis bij de vrouw

3 tot 5 cm lang

loopt recht naar beneden

grotere kans dat bacteriën uit de endeldarm in de urethra komen

Urinebuis bij deman

20-25 cm lang

s-vormige bocht

vergrote prostaat kan de urinebuis vernauwen

Contra indicatie

Zorgvragers met een vergrote prostaat. Er is een grote kans dat je de prostaat tijdens de blaaskatheterisatie beschadigt.

Zorgvragers bij wie het vermoeden bestaat dat de urethra is beschadigd, bijvoorbeeld door een eerdere traumatische blaaskatheterisatie.

Ballon

op plaats houden van katheter

                                                 6-10 ml steriel water in ballon 

Ballon volledig vullen en daarna water terug laten lopen tot afgesproken hoeveelheid

eenmalig 

katheteriseren

intermitterend katheteriseren

heeft voorkeur boven verblijfskatheter

verkleint risico op infectie en complicaties

elasticiteit blaas blijft behouden

enkel lumen katheter 

Soorten katheters

-Latex katheter is gemaakt van latexrubber. Het is een soepele katheter, geschikt voor kortdurend gebruik (maximaal 2 weken). Het is een goedkope katheter. Deze katheter is niet geschikt voor patiënten met een latex allergie. Deze katheters hebben de neiging om snel verstopt te raken door de vorming van steenaanslag.

 zitten. 

 

• PVC: eenmalig/enkel lumen
• Siliconen: 6 weken/dubbel lumen
• Latex: 3 weken/dubbel lumen

Latex/silliconen: 4 weken/ meestal dubbel lumen

Hydrogel katheter: 6 weken/dubbel 

lumen

Spoelkatheter: 3/6 weken/triple lumen

- Siliconen-elastomeer coated katheter (SEC katheter)

Deze latex katheter heeft aan de buiten- en binnenzijde een siliconen elastomeer-laagje. De siliconenlaag geeft bescherming tegen urethrale irritatie. Over het algemeen kunnen deze katheters maximaal 6 weken blijven zitten. Deze katheter is niet geschikt voor patiënten met een latex allergie. 

- Full siliconen katheter

Deze katheter bestaat uit 100% siliconen. De verblijfsduur van deze katheter 8 tot 12 weken is, mits er geen problemen zijn van steenaanslag, verstopping e.d. De katheter wordt gebruikt bij patiënten met een latex-allergie en voor langdurig gebruik.

Hoe heet deze speciale katheter?

1. Nelaton katheter
2. Tiemann katheter
3. Ergothan katheter
4. Kugel katheter

Welke methode van blaasspoelen kennen we bij een 2 lumen katheter

1. gesloten systeem
2. open systeem
3. beide juist
4. beide onjuist