H7 Rusland - Par 2 Grootmacht Rusland - les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H7.2 Grootmacht Rusland

H7.2 Grootmacht Rusland

Leerdoelen

Je weet:

1. wat de overgang van een planeconomie naar een vrijemarkteconomie betekende voor Rusland.

2. wat de huidige kenmerken zijn van de Russische economie.

Rusland leren kennen(?)

Rusland begrijpen (?)

Welke impact had de Franse revolutie (1789) voor onze democratie?

Gelijke rechten voor burgers: Afschaffing van privileges voor adel en geestelijkheid inspireerde gelijke behandeling in wetten.

Scheiding van kerk en staat: Dit principe werd later overgenomen in veel West-Europese democratieën.

Grondwetten en parlementen: De roep om volksvertegenwoordiging leidde tot het ontstaan van grondwettelijke democratieën.

Vrijheid van meningsuiting en pers: Ideeën uit de Revolutie vormden het fundament voor moderne vrijheden.

Rusland begrijpen (?)

Invloed Franse revolutie Rusland?

Bereikte de Franse Revolutie Rusland?

De Franse Revolutie (1789) bereikte Rusland indirect. Ideeën van vrijheid, gelijkheid en burgerrechten verspreidden zich via intellectuelen en boeken, maar de Russische tsaren hielden deze ideeën streng in toom om revolutie te voorkomen.

Gevolgen voor Rusland:

Strengere censuur en controle: De Russische overheid onder Tsaar Paul I en later Alexander I werd waakzamer en onderdrukte revolutionaire ideeën.

Langetermijneffect: De Franse Revolutie voedde op termijn het Russisch streven naar hervormingen, wat uiteindelijk leidde tot revoluties in de 20e eeuw.

"Stop de oorlog"

"Jullie worden voorgelogen"

= later opgepakt.

Russische staatstelevisie

Onrust in Rusland

Dekabristenopstand (1825): Jonge officieren probeerden de tsaar omver te werpen na Napoleon's val, geïnspireerd door westerse vrijheidsideeën. De opstand mislukte, maar was een belangrijk teken van groeiende onvrede.

Revolutie van 1905: Na militaire nederlagen en sociale spanningen eisten arbeiders en boeren hervormingen. Tsaar Nicolaas II beloofde veranderingen, maar voerde die beperkt uit.

Februarirevolutie (1917): Leidde tot de val van de tsaar. Rusland werd een republiek, maar bleef instabiel.

Oktoberrevolutie (1917): De bolsjewieken grepen de macht en stichtten een communistische staat – een directe breuk met het tsaristische verleden, mede gevoed door revolutionaire ideeën die o.a. uit de Franse Revolutie voortkwamen.

Belangrijkste leiders Rusland volgens ChatGPT

Prompt: Benoem de voorgaande leiders die eigenijk een dictator waren

Belangrijkste leiders Rusland volgens ChatGPT

Prompt: Benoem welke leiders van Rusland het belangrijkst waren voor de recente situaite in Rusland.

De Sovjet-Unie

Rusland hoorde lange tijd bij de Sovjet Unie

Kenmerken:

 - enorm land met een grote bevolking
 
 

 - veel natuurlijke hulpbronnen (olie, aardgas)
 
 

 - grootste communistische land ter wereld
 
 

 - alle macht bij één partij
 
 

 - staat is eigenaar van productiemiddelen, natuur en kapitaal

De Sovjet-Unie

Planeconomie

- door de staat bepaalde vijfjarenplannen: wat en hoeveel produceren?
 
 

- eerlijke verdeling van alle opbrengsten over iedereen

Nadelen:

- geen concurrentie dus geen goede kwaliteit
 


- geen aandacht voor het milieu
 


- geen eerlijke verdeling door corrupte leiders


Gevolgen

Slechte omstandigheden --> groeiende onvrede bevolking --> uiteenvallen Sovjet-Unie in 15 zelfstandige landen.

Rusland --> vrije markt

Gevolgen

Aan het begin konden de bedrijven de concurrentie niet aan:

 

- veel failliete bedrijven

 

- toename werkloosheid

 

- toename armoede


Een nieuwe economie

De economie enorm gegroeid:

- onderdeel van de BRICS-landen
 
 

- veel export van aardolie, aardgas en andere natuurlijke hulpbronnen
 

nadeel: grote afhankelijkheid
prijsschommelingen grondstoffen


Rusland: 


- 11e plek bruto nationaal product (bnp)


- 60e plek gemiddelde welvaart bevolking

Brics-landen

BRICS

BRICS – Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, afkorting voor landen die na 2000

een snelle economische ontwikkeling doormaken.

Leerdoelen

Je weet:

1. wat de overgang van een planeconomie naar een vrijemarkteconomie betekende voor Rusland.

2. wat de huidige kenmerken zijn van de Russische economie.

3. waarom Rusland een politieke en militaire (wereld)macht is.