§5 Vaste tekststructuren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

programma  21/5

1. teruggeven toets
2. theorie vaste tekststructuren
3. oefenen mbv tekst
4. lezen
5. afsluiten

Lezen - Vaste tekststructuren

De meeste teksten bestaan uit

inleiding

middenstuk

slot

Vaste tekststructuren

Die driedeling kun je terugzien in verschillende 

vaste tekststructuren

Er zijn er veel, jullie moeten er 7 kennen 

Vaste tekststructuren

Naam	Inleiding	Kern	Slot
Aspectenstructuur	onderwerp	aspecten van onderwerp	samenvatting
Vraag-antwoordstructuur	vraag	mogelijke antwoorden	samenvatting / beste antwoord
Verleden-heden-toekomststructuur	onderwerp	situatie vroeger situatie nu	conclusie / toekomstverwachting
Voor-en-nadelen-structuur	vraag of stelling	voordelen nadelen	afweging / conclusie
Argumentatiestructuur	stelling/standpunt	(tegen)argumenten weerleggingen	conclusie / stelling
Verklaringsstructuur	verschijnsel	kenmerken/voorbeelden oorzaken/verklaringen	conclusie / meest waarschijnlijke verklaring
Probleem-oplossingsstructuur	probleemstelling	beschrijving, oorzaken, gevolgen en oplossingen	beste oplossing

1. probleem/oplossingstructuur

De probleem/oplossingstructuur biedt een oplossing voor een probleem

Voorbeeld: Stikstof verminderen in Nederland

Voor

inleiding	probleem
middenstuk	gevolgen/oorzaken/oplossingen
slot	de beste oplossing

2. verklaringsstructuur

De verklaringsstructuur verklaart een bepaald verschijnsel

Voorbeeld: Waarom draait de aarde om de zon?

Voor

inleiding	bepaald verschijnsel
middenstuk	kenmerken/voorbeelden
slot	samenvatting

3. verleden/heden/toekomststructuur

De verleden/heden/toekomststructuur geeft een vergelijking tussen vroeger en nu 

Voorbeeld: Geschiedenis van Nederland 1921-2021

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	situatie vroeger - situatie nu
slot	conclusie of situatie in de toekomst

4. argumentatiestructuur

De argumentatiestructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: betoog, debat

Voor

inleiding	standpunt
middenstuk	argumenten voor en tegen
slot	herhaling stelling

5. aspectenstructuur

De aspectenstructuur geeft verschillende kenmerken van het onderwerp 

Voorbeeld: recensie

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	diverse aspecten van het onderwerp
slot	samenvatting

6. voor- en nadelenstructuur

De voor- en nadelenstructuur geeft verschillende kanten van een onderwerp 

Voorbeeld: Wel of geen kortere zomervakantie?

Voor

inleiding	onderwerp, vraag of stelling
middenstuk	voor- en nadelen
slot	afweging

7. vraag/antwoordstructuur

De vraag/antwoordstructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: Hoe verzorg je een hond?

Voor

inleiding	vraag
middenstuk	antwoorden
slot	samenvatting

Kortom, ook al is alcohol niet gezond, het kan wel voor heel leuke avonden zorgen.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

In de volgende alinea worden de geschiedenis, de topografie en de cultuur van Spanje besproken.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Het vieren van Sinterklaas is door de jaren heen erg veranderd in de Nederlandse cultuur.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Isaac Newton heeft in verschillende stukken geschreven over het fenomeen zwaartekracht.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Nederland moet minder vlees eten, maar de boeren moeten nog wel een inkomen houden, bv. door champignonteelt.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. probleem/oplossingstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Dit document geeft tips over wat je allemaal moet doen om een huis te kunnen kopen.

1. vraag/antwoordstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur