Water - de waterkringloop

Water - het begin

De-ik-zit-en-begin-gelijk-vraag

Wat: wat weet je nog over de vorige les?

Hoe: 

• Werk op je wisbordje
• Werk alleen. Dus zonder te praten en zonder te kijken bij je buur.
• Neem de nummers van de stellingen over er zet erachter of deze juist of onjuist zijn.
• Houd je bordje pas omhoog als je docent het vraagt.

Stellingen:

1. Als zout- en zoetwater mengen, ontstaat brakwater.

2. De hoeveelheid water op aarde in vaste vorm (ijs) neemt af.

3. De landbouw gebruikt vooral zoutwater.

4. Het grootste deel van al het zoetwater zit in kanalen, meren, rivieren en sloten.

5. Al het water op aarde bevindt zich in een permanente kringloop.

Topocheck

Programma

1. De-ik-zit-en-begin-vraag (5 min)

2. Topocheck (5 min)

3. Leerdoelen (2 min)

4. Lezen bladzijde 140 + 141 (8 min)

5. Opdracht: de waterkringloop (15 min)

6. Uitleg: de waterkringloop (10 min)

7. Verwerken: examenvragen (10 min)

8. Afronding - hoe hebben we gewerkt en wat hebben we geleerd? (5 min)

Leerdoelen

Focusvraag:

Kun je uitleggen waarom er geen water op aarde verdwijnt, maar we ons toch zorgen maken over een tekort?

Aan het eind van deze les kun je:

1. de belangrijkste topografische plaatsen en gebieden van Nederland aanwijzen op een kaart;

2. hoe de waterkringloop werkt en deze tekenen;

3. wat de begrippen verdamping, condensatie, infiltratie en afstroming betekenen;

4. uitleggen waarom we ons zorgen maken over een watertekort.

Lezen

Wat: lezen bladzijde 140 + 141

Hoe:

• In stilte voor jezelf

Klaar?

• Noteer na het lezen minimaal 1 vraag/ ding dat je moeilijk vond of niet goed hebt begrepen.
• Noteer na het lezen tenminste 1 ding dat je makkelijk vond of heel goed hebt begrepen.

Echt klaar?

Bespreek de moeilijke en goed begrepen dingen met de leden van je groepje. 

Opdracht: de waterkringloop

Wat: het water op aarde bevindt zich in een constante kringloop. Hoe werkt deze kringloop?

Hoe: 

• Zoek op wat de volgende begrippen betekenen: kringloop, verdamping, infiltratie, condensatie, afstroming.


• Schrijf de uitleg in je eigen woorden op in je schrift -> let op: je moet het straks kunnen uitleggen!

Klaar: 

• Bekijk de afbeelding die je hebt gekregen. Zet de begrippen verdamping, infiltratie, condensatie en afstroming op de juiste plaats in de tekening.
  

Hulp: Gebruik ChatGPT (bedenk goed wat je gaat vragen!) of je eigen kennis.

Wat weten we al?

Hoe?

Alleen + zonder te praten + zonder bij een ander te kijken.

Houd je bordje pas omhoog als de docent het zegt.

Opdracht: Welke van de onderstaande stellingen zijn juist? Kies alle juiste antwoorden.

A) In de zee zit heel veel water, maar dat water is zout en kun je niet drinken.

B) Het meeste water op aarde is zoet water.

C) In rivieren en meren zit zoet water dat je kunt drinken.

D) Bijna al het zoete water op aarde is makkelijk beschikbaar als drinkwater.

E) Het grootste deel van het zoete water op aarde zit in ijs of sneeuw.

Leven =

water 

De waterkringloop in stappen

Stap 1: de zon schijnt en verwarmt het water (van de zee);

Stap 2: het (zee)water verdampt door de warmte en de waterdamp stijgt op;

Stap 3: hoog in de lucht is het kouder en condenseert de waterdamp tot wolken;

Stap 4: uit de wolken valt neerslag (regen, hagel, sneeuw) terug in de zee, of...

Stap 5: de neerslag stroomt af via rivieren naar de zee of zakt in de grond (= infiltratie) en stroomt zo terug naar zee.

paars = de korte waterkringloop

zwart = de lange waterkringloop

De waterkringloop in stappen

Op je wisbordje:

Welke stap mist er in deze afbeelding?

Al het water gaat rond en rond

Het water op aarde bevindt zich dus in een permanente kringloop.

Er komt geen water bij en er verdwijnt ook (nauwelijks) water.

Toch zijn we bang voor een watertekort.

Bespreek in je groepje:

1. Hoe komt het dat er een watertekort kan ontstaan als de bevolking toeneemt?
   
2. Hoe komt het dat er een watertekort kan ontstaan als we meer vlees gaan eten?
   
3. Hoe komt het dat er een watertekort kan ontstaan als wij rijker worden en meer spullen gaan kopen?
   

Al het water gaat rond en rond

Het water op aarde bevindt zich dus in een permanente kringloop.

Er komt geen water bij en er verdwijnt ook (nauwelijks) water.

Toch kan er waterschaarste (= watertekort) ontstaan als:

1. De bevolking toeneemt - dezelfde hoeveelheid water moet over meer mensen verdeeld worden.
   
2. De mensheid meer vlees gaat eten - meer vlees betekent meer vee en vee heeft water nodig.
   
3. De mensheid rijker wordt en meer gaat kopen - voor het maken van bijna alle spullen op aarde is water nodig! Dus hoe meer we kopen, hoe meer water er gebruikt wordt.
   

Verwerken: examenvragen

Wat: kunnen we met wat we nu geleerd hebben examenvragen beantwoorden?

Hoe: 

• werk alleen en praat dus helemaal niet!
• lees de vragen door + onderstreep de belangrijke begrippen.
• wat weet je over deze begrippen?
• maak de 5 examenvragen binnen de tijd

Klaar: 

• Maak de extra examenvraag, vraag 6

Hulp: Geen!

Let op: we gaan deze examenvragen direct nakijken. Zorg dus dat je op tijd klaar bent.

Afsluiting: hebben we (juist) geleerd?

Reflectie:

Hoe hebben jij gewerkt?

Hoe heeft de klas gewerkt?

Hoe deed de juf het?

Leerdoelen:

1. de belangrijkste topografische plaatsen en gebieden van Nederland aanwijzen op een kaart;

2. hoe de waterkringloop werkt en deze tekenen;

3. wat de begrippen verdamping, condensatie, infiltratie en afstroming betekenen;

4. uitleggen waarom we ons zorgen maken over een watertekort.

Check: hebben we (juist) geleerd?

Schrijf je naam op de post-it en beantwoord de vraag op de laatste slide!

Afsluiting: hebben we (juist) geleerd?

Check: hebben we (juist) geleerd?

Schrijf je naam op de post-it en beantwoord de vraag.

Welke antwoord is juist?

Welke begrippen of omschrijvingen komen alleen voor in de korte kringloop van het water?

A) Condensatie - wolken - gletsjers - rivieren - regen

B) Grondwater - rivieren - sneeuw - verdamping - condensatie

C) Regen - verdamping - zee - condensatie - wolken

D) Verdamping - regen - grondwater - sneeuw - wolken

Huiswerk

Leren: topografie Nederland - let op: volgende les wordt er iemand overhoord!

Lezen: bladzijde 144 + 145