5.1 Renaissance en humanisme

1 / 19
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 19 slides, with interactive quiz, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen wat de Renaissance inhoudt en waardoor die in Italië ontstond.
  • Je kunt uitleggen wat het veranderende mens- en wereldbeeld in de Renaissance te maken heeft met de oriëntatie op de Klassieke Oudheid.
  • Je kent de ideeën van enkele humanisten en Renaissance- kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld.

Slide 2 - Slide

Kenmerkende aspecten
  • Het veranderende mens- en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van de hernieuwde wetenschappelijke belangstelling.
  • De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de Klassieke Oudheid.

Slide 3 - Slide

Waaraan denk je bij de Renaissance?

Slide 4 - Mind map

Renaissance in Italië
  • In Noord- Italië was de internationale handel al vroeg in de late M.E. op gang gekomen.
  • Hierdoor waren veel rijke handelaren die prachtige huizen lieten bouwen en kunst konden kopen. (schilderijen, beelden enz.)
  • Dat de Renaissance dus in Italië begon is niet zo raar, daar was voldoende geld en er was Klassiek erfgoed aanwezig.
  • Daarnaast haalden handelaren veel klassieke boeken en kunstwerken vanuit het Midden- Oosten naar Italië.

Slide 5 - Slide

Renaissance in Italië
  • De rijke handelaren genoten van hun rijke leven, ze besteedden veel geld aan kunst en klassieke werken.
  • Dat gold evenzeer voor hoge geestelijken, die vaak afstamden van hoge adel, zij leefden (en gedroegen) zich vaak als vorsten.
  • De kerk streefde ook naar wereldlijke macht en wilde dat hun kerken ook werden verfraaid door de beste kunstenaars. 
  • Kunstenaars als Michelangelo, Da Vinci, Rafaël, Donatello en Botticeli gingen ook werken signeren, niet langer waren de kunstenaars anoniem.

Slide 6 - Slide

Leonardo da Vinci
Mona Lisa

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Video

Michelangelo
Rafael

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Examenvraag
Met dit schilderij van Ghirlandaio kun je de heroriëntatie op de klassieke
oudheid en het veranderde mensbeeld van de Renaissance illustreren. 
2p  Toon dit aan door:
  • een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij de heroriëntatie op de klassieke oudheid en 
  • een element uit het schilderij te noemen dat aansluit bij het
    veranderende mensbeeld van de Renaissance.

Slide 11 - Slide

Antwoord
maximumscore 2
Kern van een juist antwoord is:
• Ghirlandaio schildert vormen uit de klassieke oudheid zoals bijvoorbeeld de zuilen/de triomfboog, wat past bij 'de heroriëntatie op het erfgoed (de vormentaal) van de klassieke oudheid' 1
• Ghirlandaio geeft zichzelf een belangrijke plaats in het schilderij / beeldt de personen op het schilderij af als (herkenbare) individuen, wat past bij het nieuwe mensbeeld van de Renaissance (waar de kunstenaar niet langer anoniem is / waar individualiteit wordt
nagestreefd) 1

Slide 12 - Slide

Humanisme
  • De kennis die er was en de leer van de kerk werd ter discussie gesteld door schrijvers en filosofen.
  • Deze geleerden hoopten met discussie en onderzoek de wereld beter te begrijpen. Deze levenshouding heet het Humanisme.
  • Sommige humanisten besloten om het menselijk lichaam te onderzoeken, hierdoor kregen ze meer inzicht in de werking van het menselijk lichaam.
  • Naast Klassieke werken gingen deze Humanisten ook uit van hun eigen kennis.

Slide 13 - Slide

Humanisme
  • De kerk stimuleerde nieuwe kennis, zolang deze kennis niet inging tegen de kerkelijke leer.
  • De Middeleeuwse denkwereld was er vooral op gericht om een leven na de dood te verkrijgen. Hiervoor moesten ze zo vroom mogelijk op aarde leven.
  • De rijke burgerij ontwikkelde in de 15e en 16e eeuw een andere levensstijl, het leven op aarde werd belangrijker dan het leven na de dood.
  • Memento mori (ME) vs Carpe Diem (Renaissance)

Slide 14 - Slide

Humanisme
  • Erasumus leverde kritiek op de kerk. Volgens Erasmus basseerde de kerk zich op de een verkeerde Bijbelvertaling (de Vulgaat).
  • Erasmus ging aan de hand van de oudste Griekse en Latijnse teksten een wetenschappelijke Bijbelvertaling maken.
  • Gaandeweg ontdekte Erasumus vertaalfouten in de Vulgaat.
  • Hierdoor werd de Kerk in problemen gebracht, want die had immers hun ideeën gebaseerd op de Vulgaat. 
  • Kloppen dan de regels die Kerk had opgesteld nog wel?

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Video

Leerdoelen
  • Je kunt uitleggen wat de Renaissance inhoudt en waardoor die in Italië ontstond.
  • Je kunt uitleggen wat het veranderende mens- en wereldbeeld in de Renaissance te maken heeft met de oriëntatie op de Klassieke Oudheid.
  • Je kent de ideeën van enkele humanisten en Renaissance- kunstenaars en hun bijdrage aan een nieuw mens- en wereldbeeld.

Slide 18 - Slide

Opdrachten
  • Maken opdrachten 1b, 2b 4abc en 7ab

Slide 19 - Slide