H5

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 2

Lezen

Weekplanning

• Lezen
• Maken van 4.5 Woorden, opdr. 4, 6, 8 en 9, blz. 36-40
• Maken van 5.5 Woorden, opdr. 7, 8, 14, 15, 16 en 17, blz. 113-117

Doel 4.5: nieuwe woorden leren en weten hoe je zelfstandige naamwoorden vormt.

Vorming zelfstandige nw

1: Van een werkwoord

• het + hele werkwoord

huilen – het huilen

• werkwoord + achtervoegsel

lopen – de loper

vergaderen – de vergadering

repareren – de reparatie

Vorming zelfstandige nw

2. van een bijvoeglijk naamwoord

• bn + achtervoegsel

blij – de blijheid

klein – het kleintje

3. van twee losse woorden. Het nieuwe zn is dan een samenstelling

• bn + zn

snel + de trein – de sneltrein

• zn + zn

tuin + huis – het tuinhuis

• werkwoord + zn

drink + water – het drinkwater

Vorming zelfstandige nw

4. door een voor- of achtervoegsel aan een zn te plakken

• zn + achtervoegsel

de baron – de barones

de echtgenoot – de echtgenote

• voorvoegsel + zn

de vijand – de aartsvijand

de oom – de oudoom

Lesplanning

• Maken van 4.5 Woorden, opdr. 4, 6, 8 en 9, blz. 36-40

• Klaar? 
• Noteer de 5 moeilijkste woorden (voor jou) uit de woordenlijst op blz. 36.
• Geef van elk woord de betekenis/ uitleg in eigen woorden.
• Bedenk bij elk woord een synoniem.
• Maak  twee zinnen met de moeilijke woorden (dus 10 in totaal).
• Maak ook een ontkennende zin met de moeilijke woorden.

• Maken van 5.5 Woorden, opdr. 7, 8, 14, 15, 16 en 17, blz. 113-117

Leenwoorden

Zijn woorden die uit een andere taal in het Nederlands terecht zijn gekomen. Deze leenwoorden komen op heel veel gebieden voor. 

• Een samenstelling van Engelse leenwoorden schrijf je in het Nederlands als één woord. 
  eyecatcher, multiplechoicevraag, skatebaan

• Als het rechterdeel van de samenstelling een Engels voorzetsel is, plaats je een koppelteken.
  stand-by, back-up,  shout-out

• Sommige combinaties worden gezien als een woordgroep. Dan schrijf je die delen los:
  compact disc, first lady  

Engelse leenwoorden

• Veel franse woorden schrijf je in het Nederlands zonder accenttekens
  compact, hotel, ragout

• De accenten op de -e blijven behouden als dat nodig is voor de uitspraak
• Accent aigu: paté 
• Accent grave: crème
• Accent circonflexe: crêpe

Franse leenwoorden

Wat is goed?

1. airbag
2. air-bag

Wat is goed?

1. babysitter
2. baby-sitter

Wat is goed?

1. carriere
2. carrière

Weekplanning

• 4.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1bcef, 7, 9abdef, 11 en 13, blz. 50-57
• 5.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1acde, 3, 4, 5, 7, 9abcef en 12, blz. 122-129

Grammatica zinsdelen

Ontleed de volgende twee zinnen:

1. Denk je dat jouw favoriete mode-item straks ouderwets gevonden wordt?
2. Je ziet nu veel jongeren met Adidas Campus, Gazelle en Spezial lopen.

Grammatica zinsdelen

Ontleed de volgende twee zinnen:

1. Denk I je I dat II jouw favoriete mode-item I straks I ouderwets I gevondenI wordt?

       pv/wg    o     lv                         o                                      bwb      bwb                    wg              pv/ wg

Grammatica zinsdelen

Ontleed de volgende twee zinnen:

1. Je I ziet I nu I veel jongeren I met Adidas Campus, Gazelle en Spezial I lopen.

       o I pv/wg  I bwb I lv                   I   bwb                                                                          I wg

Weekplanning

• 4.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1bcef, 7, 9abdef, 11 en 13, blz. 50-57
• 5.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1acde, 3, 4, 5, 7, 9abcef en 12, blz. 122-129

5.7 Bijstelling

Een bijstelling geeft extra informatie over een zelfstandig naamwoord of zelfstandig-naamwoordgroep. 

Een bijstelling:

• staat direct achter het zelfstandig naamwoord of de zelfstandig-naamwoordgroep;

• staat altijd tussen komma’s;

• bevat geen persoonsvorm.

In gesproken taal kun je de bijstelling ook herkennen aan een korte pauze op de plaats waar de komma’s staan.

5.7 Bijstelling

• De bijstelling is een bijvoeglijke bepaling
• Het kernwoord en de bijstelling vormen één zinsdeel
• De volgorde van het kernwoord en de bijstelling kun je omdraaien

De Maastoren, de hoogste toren van Nederland, staat in Rotterdam.

Weekplanning

• 4.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1, 7, 9, 11 en 13, blz. 50-57
• 5.7 Grammatica zinsdelen, opdr. 1, 3, 4, 5, 7, 9 en 12, blz. 122-129

Doel: ik kan een zin ontleden t/m bwb en ik herken een bijstelling in een zin.