Module VT BBL week 3 kwetsbare ouderen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Afstemmen en samenwerken VT

G3VZZ

Week 3

•  Kwetsbare ouderen

Week 4

• Wet zorg en dwang

•  Benaderingswijzen en interventies

Kwetsbare ouderen

Waar denk jij aan bij het begrip kwetsbare ouderen? 

Kwetsbaarheid

"Een proces van het opeenstapelen van lichamelijk, psychische en sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten" 

Kenmerken geriatrische zorgvrager

• Complex ziektebeeld
• Lichamelijk of geestelijke functiestoornissen
• Beperkingen en / of zwak sociaal evenwicht 

Ouder worden is afhankelijk van meerdere factoren

• Erfelijke factoren
• Omgevingsfactoren
• Leefstijlfactoren

Lichamelijke veranderingen

• Cardiovasculaire systeem 
• Respiratoir systeem
  
• Nierfunctie
  
• Maag-darmstelsel
  
• Leverfunctie
  
• Bewegingsapparaat
  
• Gehoor en Visus

Cardiovasculaire systeem

Hart en bloedvaten > bloedcirculatie 

De vaten worden stijver en het vermogen tot vormen van nieuwe bloedvaten veranderd.

Wat zie je in de praktijk?

> Hypertensie

> Vermoeidheid

> Kortademigheid

> Vochtophoping in de enkels, benen of armen ( perifeer oedeem)

> Pijn op de borst, irreguliere pols ( onregelmatige hartslag )

Respiratoir systeem

Ademhalingsstelsel > de longen worden minder elastisch en verliezen volume. De capaciteit om zuurstof op te nemen en andere gassen uit te scheiden neemt af. 

In de praktijk

> Ademen kost meer energie, vermoeidheid

> Hoesten kost meer moeite, minder effectief

> Slijm en schadelijke stoffen / ziekteverwekkers kunnen eerder een longontsteking veroorzaken

Nierfunctie

De nierfunctie en reservecapaciteit gaat achteruit. 

De primaire functie, het uitscheiden van afvalstoffen wordt minder.  Medicatie wordt moeilijker uitgescheiden.

Vochthuishouding wordt moeilijker intact gehouden.

Kans op elektrolytverstoring 

In de praktijk

> Vermoeidheid

> Verminderde eetlust

> Oedemen in benen

> Hoofdpijn

> Slecht slapen

> Nierfalen 

> Verwardheid door laag natrium

Maag- darmstelsel

Door de veroudering wordt de peristaltiek ( samentrekken van de spieren ) langzamer.

Het voedsel wordt langzamer verwerkt in het spijsverteringskanaal

In de praktijk

> Obstipatie

Tevens heeft minder beweging, te weinig vezels en te weinig vocht ook invloed op het ontstaan van obstipatie

Leverfunctie

Funtie; opbouw, opslag en afbraak van energierijke stoffen

De lever wordt door veroudering minder groot.

In de praktijk

> Verschijnselen pas zichtbaar als 70% functieverlies verloren is gegaan

> Alcohol tast leverfunctie aan

> Geelzucht

Bewegingsapparaat

Spierfunctie verminderd en 30-50% spiermassa gaat verloren

Spiermassa wordt vervangen door vetweefsel

Door een tekort aan vitamine D wordt de botafbraak versneld. 

Ook wel osteoporose genoemd

In de praktijk

> Risico op botbreuken

> Vermoeidheid

Gehoor

Verlies van gevoeligheid voor geluidsprikkels

Gehoor neemt af van het 30 levensjaar

Geleidingsverlies: afwijking in gehoorgang, trommelvlies of middenoor

Perceptief verlies: aandoening aan slakkenhuis, gehoorzenuw of centrale auditieve zenuwstelsel > onomkeerbaar >

Visus

Door vaatschade gaan de ogen achteruit.

De elasticiteit van de oogspieren verminderd. 

Focussen, aanpassen aan veranderd licht en onderscheiden contrast wordt moeilijker

Cognitieve veranderingen

> Het aantal zenuwcellen in de hersenschors verminderen

> Zenuwuitlopers die belangrijk zijn voor de verwerking van informatie ook.

In de praktijk

Aandacht; richten, vasthouden, minder goed concentreren

Mogelijk door:

> Verminderd gehoor of visus

> Ziekte ( lichamelijk of psychisch )

> Pijn 

> Medicatie

In de praktijk

Executieve functies > planning, regulatie eigen gedrag, interactie, omgaan met anderen

Geheugen > opslaan, vasthouden en bewaren van info

Psychomotore functies > recatievermogen

Beperkingen behoud zelfredzaamheid

ADL > Baden , aankleden, eten, toiletgang

IADL > instrumentele algemene dagelijkse levensverrichting

zoals huishouden, medicatiegebruik, reizen, financiën regelen

Verlies van ADL / IADL wordt ook wel functieverlies genoemd

Kwetsbaarheid bij ouderen

‘Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen, opname, overlijden).’

Bron: Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP 2011)

Risicosignalering

huidletsel

ondervoeding/overgewicht

vallen

problemen medicatiegebruik

depressie en incontinentie

Verdiepingsopdracht

Kwetsbare ouderen

* Lees het document  en maak in groepjes van 2 personen de branche opdracht Kwetsbare ouderen.

* Tijdsindicatie 30 minuten

* Inleveren in Canvas

WZD

Wet zorg en dwang

Wat weet jij ervan?

Wet zorg en dwang

De Wet zorg en dwang regelt de rechten bij onvrijwillige zorg of onvrijwillige opname van mensen met een verstandelijke beperking en mensen met een psychogeriatrische aandoening (zoals dementie).

Wat versta jij onder onvrijwillige zorg?

Onvrijwillige zorg

De betekenis van ‘onvrijwillige zorg’ is: gedwongen zorg, dus zonder toestemming en/of tegen de wil van de cliënt (of degene die voor hem/haar beslist). 

WZD kent 9 categorieën onvrijwillige zorg

1. Medische handelingen en therapeutische maatregelen;
   
2. Beperken van de bewegingsvrijheid;
   
3. Insluiten;
   
4. Uitoefenen van toezicht op betrokkene;
   
5. Onderzoek aan kleding of lichaam;
   
6. Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag beïnvloedende middelen of gevaarlijke voorwerpen;
   
7. Controleren op de aanwezigheid van gedrag beïnvloedende middelen;
   
8. Beperken van de vrijheid om het eigen leven in te richten;
   
9. Beperken van het recht op het ontvangen van bezoek. 

Wat is wilsonbekwaam?

Wilsonbekwaam

In sommige situaties kan een patiënt zelf niet (meer) zijn wensen kenbaar maken. Iemand is dan wilsonbekwaam.

   

Een patiënt is wilsonbekwaam als hij:

De informatie over zijn ziekte niet kan begrijpen

Zelf geen beslissing over zijn behandeling kan nemen

Of de gevolgen van een beslissing niet kan overzien.

Een persoon die niet voor zichzelf kan beslissen is wilsonbekwaam.

Benaderingswijzen en interventies

Leerdoelen bereikt?

voldoende kennis opgedaan mbt:

Kwetsbare ouderen

Wet zorg en dwang

Benaderingswijzen en interventies

Voorbereiding op week 3

> Lees de literatuur waarnaar verwezen wordt in Canvas

>Bekijk eventueel vast de deelopdrachten