Ecologie herhaling V4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Ecologie herhaling voor V4

Vogelvlucht overzicht + lessonupvraagjes tussendoor

Ecologie

Binominale naamgeving voorbeeld

Soortnaam bestaat uit: 

Geslachtsnaam + soortnaam

Hoe bepaal je de populatiegrootte van een populatie?

Vangen-merken-terugvangen:

x=G/M.y

Een ecoloog wil het aantal konijnen in een bepaald afgeschermd natuurgebied gaan bepalen. Hiervoor gebruikt hij de methode van vangen, merken en terugvangen. Bij de eerste vangst vangt de ecoloog in totaal 44 konijnen, die vervolgens een ring om de poten krijgen. Deze konijnen worden weer losgelaten. Een week later vangt hij opnieuw konijnen. Dit keer 34 stuks, waarvan er 4 een ring om de poten hebben.
Bereken de grootte van de konijnenpopulatie.

1. 5
2. 374
3. 176
4. 577

Zand - kleibodem

Zand: 

• Grote bodemdeeltjes 
• Grote luchtholten

Klei: 

• Kleine bodemdeeltjes 
• Kleine luchtholten

--> water + mineralen vasthouden = goede bodem voor planten!

verschil zand en klei

De .....(kies)..... is de taak/functie van een organisme in een bepaald gebied.

1. niche
2. habitat
3. producent
4. voedselrelatie

Een nestje in een boom is een voorbeeld van

1. een levensgemeenschap
2. een biotoop
3. een niche
4. een habitat

Verspreidingsgebied

Verspreidingsgebied: waar de soort op aarde voorkomt.

Tolerantiegrens: uiterste waarde waarbij organismen van de soort kunnen overleven. 

Verspreidingsgebied wordt bepaald door de tolerantiegrens voor abiotische factoren (=beperkende factor).

In diagram 1 staat de tolerantie weergegeven van een bepaalde soort voor de concentratie zouten in de omgeving. Er is geen duidelijk optimum-punt te zien, maar een 'tolerantiegebied'. Wat betekent dat?

1. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie goed
2. De soort verdraagt schommelingen in zoutconcentratie slecht
3. Het gaat om een soort die helemaal niet kan overleven in een zoute omgeving
4. Indien de zoutconcentraties nog hoger zijn zal er een optimum ontstaan bij de soort

Wat gebeurt er als de populatiedichtheid te groot wordt?

Dichtheidsafhankelijke factoren: Voedselrelaties, parasitisme, ziekte en concurrentie

-> Negatieve terugkoppeling

Populatiedynamiek

Beide diersoorten groeien en worden uiteindelijk beperkt door een dichtheidsafhankelijke factor. Waardoor verschil in verloop?

Welke voedselketen is goed genoteerd?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Van welke orde is de vos via de langste route?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Symbiose

• Mutualisme +/+
• Commensalisme +/0
• Parasitisme +/-

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme
4. Predatie

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme
4. Predatie

Piramide van aantallen

Piramide van aantallen

Trofisch niveau: Producenten

• Autotrofe organismen; kunnen organische stoffen produceren uit anorganische stoffen.

• Foto-autotroof: Organismen die fotosynthese gebruiken
  als energiebron voor de koolstofassimilatie
  (Planten en cyanobacteriën).
• Chemo-autotroof: Organismen die chemosynthese gebruiken als energiebron voor de koolstofassimilatie (bacteriën).

Trofisch niveau: Consumenten

• Heterotrofe organismen; nemen organische stoffen op als voedsel.

• Consumenten van de 1e orde:
   Herbivoren en omnivoren

• Consumenten vanaf de 2e orde:   
   Carnivoren en omnivoren

Trofisch niveau: Reducenten

• Organismen die dode resten afbreken tot anorganische stoffen (Bacteriën en schimmels).

• Afvaleters behoren tot de consumenten

• Reducenten maken de kringloop van stoffen sluitend.

Piramide van biomassa

Sleep de onderstaande processen naar de juiste plaats in het energiestroomschema

Het voedselaanbod 

Energieverlies via ontlasting

Deel van de energie gebruikt voor vastleggen biomassa

Deel van de energie dat opgenomen wordt in het lichaam van een organisme

Deel van het voedselaanbod dat niet wordt gegeten 

Energieverlies door dissimilatie  

BINAS 93A1

Als natuurgebieden behouden moeten worden zoals ze zijn, moeten gebieden worden beheerd. Hiernaast zie je daar een voorbeeld van. Door vlakke gebieden te begrazen voorkom je successie en blijft het gebied als zodanig behouden.
Welke van de volgende redenen is of zijn juist om het gebied te begrazen?

1. door begrazing groeien er minder grote planten. Hierdoor is er meer zonlicht voor kleinere plantensoorten
2. door begrazing krijgen andere plantensoorten meer kans omdat er minder concurrentie is
3. door begrazing blijft het gebied behouden waardoor het als recreatiegebied kan worden gebruikt

Wat is het verschil tussen primaire en secundaire successie?

1. Bij primaire successie zijn alleen producenten betrokken, de consumenten verschijnen pas bij secundaire successie
2. Primaire successie start op kale rots, secundaire successie start met vruchtbare grond
3. Primaire successie gaat door gebrek aan concurrenten veel sneller dan secundaire successie
4. Primaire successie verloopt ongestoord, secundaire successie kent een sub-climax als eindstadium

Pioneersecosysteem

Climaxecosysteem

Sterk wisselende bodem

Kleine diversiteit aan soorten organismen

Een eenvoudig voedselweb

De productie is gelijk aan de afbraak

De kringlopen zijn gesloten

Vegetatie bestaat uit meerdere lagen

Meerjarige planten en 1 jarige planten

Een geringe Biomassa

Grote diversiteit aan organismen

De relatie tussen twee evenwichten

De overgangen van een helder naar een troebel systeem (de kritische
troebelheid) ligt niet bij dezelfde hoeveelheid meststoffen. 

De kritische troebelheid bepaalt het kantelpunt

Het ecosysteem sloot heeft dus twee evenwichten

Kleine aanpassingen hebben geen gevolgen.

Grote aanpassingen (verwijderen van vis) wel

En dan nu...

Oefenen en samenvatten / leren voor jezelf

Stel vragen als je die hebt.