6.1 Eigenschappen van metalen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

6.1 Eigenschappen van metalen

Planning

• 6.1 Eigenschappen van metalen
• Opdrachten maken
• Opdrachten nakijken 

Leerdoelen 6.1

• Je kunt enkele gemeenschappelijke eigenschappen van metalen noemen.
• Je kunt edelmetalen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
• Je kunt enkele onedele metalen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
• Je kunt enkele legeringen en hun belangrijkste eigenschappen noemen.
• Je kunt enkele zware metalen en hun schadelijke effecten noemen.

Metalen

Wat zijn de overeenkomende stofeigenschappen?

Metalen

Aantal gemeenschappelijke kenmerken van metalen:

• Alle metalen geleiden elektrische stroom goed
• Alle metalen geleiden warmte goed
  
• Veel metalen blinken en hebben een typische metaalglans (als ze gepolijst zijn)
• Zuivere metalen zijn makkelijk te vervormen/zijn buigzaam
• Alle metalen zijn vast, behalve kwik!

• Reageren niet met zuurstof en water én niet/nauwelijks met andere stoffen. (ook niet met zuren)
• Drie edele metalen: goud, zilver en platina.
  
• Komen als zuivere stoffen in de natuur voor.
  

• Reageren wel met andere stoffen zoals zuurstof en water. Vb: Roesten van ijzer.
  
• Hoe onedeler het metaal, hoe reactiever het is.
  
• -  Vb. onedele metalen: ijzer
  
• -  Vb. zeer onedele metalen: natrium en kalium.
  
• Komen als verbindingen (meestal metaaloxiden en metaalsulfiden) in de natuur voor.
  

Metalen

Edel metaal

Onedel metaal

Metalen (vervolg)

• Edele metalen: worden veel gebruikt in sieraden

• Onedele metalen: Reageren langzaam met andere stoffen.
  

• Zeer onedele metalen: reageren heftig met zuurstof/water

Legering

• Legering: (een gestold) metaalmengsel. De legering heeft vaak andere eigenschappen dan de metalen waaruit die legering gemaakt is. Vaak is het veel harder.

voorbeelden legering

Amalgaam: legering van kwik en een ander metaal.

• Zilveramalgaam werd vroeger gebruikt als tandvulling.

Brons: legering van koper en tin

• Laag smeltpunt, makkelijk in vorm te gieten. (maken van bijlen, dolken en medailles)
• Minder buigzaam en harder dan gewoon koper

Messing: legering van koper en zink.

• Kranen en waterleidingen
• Is erg hard en stevig

Soldeer 

• Soldeertin kan je gebruiken om een elektronische schakeling aan elkaar wilt verbinden. 
• Soldeertin heeft een laag smeltpunt. 

voorbeelden legering

• Gouden sieraden bestaan niet alleen uit puur goud, want dat is té vervormbaar. 
• 24 karaat is zuiver goud
• een goudsmid gebruikt meestal 14 karaats goud, dat is 14/24 x 100 = 58 % goud. 

Zware metalen

• Zware metalen: zijn giftig. 'zwaar' betekent dat de metalen een grote dichtheid hebben. 
• Cadmium, Arseen, Tin, Lood en kwik

Maken: 6 t/m 9, 11 t/m 13 (13 b niet) 

Vanaf blz 132

6

7

8

• Het geleidt warmte
• het geleidt elektriciteit
• het blinkt
• het is buigzaam 

9

• a) zuiver goud is te zacht
• b) 12/24  x 20 = 10 g (of 50% van)
• c) 24 : 100 x 67 = 16 karaat 

11

• Lood is een zwaar metaal. 
• Lood komt een beetje in het drinkwater te zitten. 
• Dat is giftig

12

• Legering = mengsel van metalen
• Glare is een mengsel van een metaal + kunststof, dus het is geen legering. 

13

• a) C
• b) -
• c) C
• d) Kwik is een zwaar metaal, en dus giftig.