Visies op gedrag

• Psp
• MBO
• Studiejaar 4

gedrag

Biologisch perspectief

Door nieuwe onderzoekstechnieken en de ontwikkeling van medicijnen is er steeds meer inzicht in het functioneren van de hersenen. Zo is er bewijs dat biologische factoren een rol spelen bij het ontstaan van psychische aandoeningen. 

Door erfelijkheidsonderzoek, hersenscans en het bestuderen van bloedspiegels, weten we dat de structuur en de hersenactiviteit van gezonde mensen anders is dan die van mensen met een psychische aandoening. Stress verstoort hormonen. En dat heeft weer invloed op de stofwisseling (werking van bouwstoffen voor je lichaam). En op de aanmaak van stoffen (neurotransmitters) die nodig zijn om in hersenen prikkels te geven en zo het beleven en handelen beïnvloeden.

Psychologisch perspectief

Kijkend vanuit het psychologisch perspectief ontstaat een psychische aandoening door je gedachten, emoties, wensen en doelen. Die vorm je tijdens je ontwikkeling. De ervaringen die je opdoet in je leven zijn, samen met je natuurlijke aanleg, bepalend voor je karakter. Ouders, verzorgers en de peergroup in de pubertijd zijn belangrijk bij deze ontwikkeling. Als er problemen ontstaan, is gedragsverandering het doel van een therapie. Bijvoorbeeld een kind dat te weinig liefde en veiligheid krijgt, kan zich ontwikkelen tot een antisociale persoonlijkheid, omdat het niet geleerd heeft zich in te leven in gevoelens van anderen. Binnen het psychologisch perspectief zijn verschillende stromingen. Die hebben elk hun eigen ideeën over het ontstaan en begeleiden van afwijkend gedrag:

Psychoanalyse

Bij de psychoanalyse, waarvan Sigmund Freud de grondlegger was, is de mens zich maar voor een deel bewust van zijn gedrag. Hij onderscheidt drie gebieden:

het Es (Duitse woord voor 'het') het onbewuste van de mens, de driften

het Ich ('ik), het bewuste van de mens, het ego

het Über-ich ('ideale ik'), het geweten van de mens.

Als je behoeften (driften) hebt en deze wilt bevredigen, bepaalt het ego wat je gaat doen. Als een gewetensconflict ontstaat, kun je afweermechanismen (onbewust trucje van de geest om angst en verdriet niet te voelen) ontwikkelen, die vervolgens psychische klachten veroorzaken. Het doel van de psychoanalyse is het krijgen van inzicht in de afweermechanismen.

www.google.com

Behaviorisme

Bij het behaviorisme ga je uit van waarneembaar gedrag. De interne processen kun je niet waarnemen. Een kind komt als een onbeschreven blad ter wereld en leert vervolgens gewenst gedrag aan en ongewenst gedrag af. Dit gaat met belonen en straffen, en gedrag nadoen. Bij straf voel je je onprettig, bij een compliment voel je je goed. Je zult daarom het gewenste gedrag gaan vertonen, omdat jij je geaccepteerd wilt voelen.

Humanisme

Het humanisme is in de jaren ‘70 ontstaan, als reactie op het behaviorisme. Bij het humanisme stel je de mens als persoon centraal. Je bent een creatief, groeiend, betekenisgevend, waarderend, zelfstandig denkend wezen. Je schenkt aandacht aan je eigen gewaarwordingen en emoties en handelt vanuit dit zelfinzicht. Je bent uniek en geeft op jouw manier betekenis aan je ervaringen. Je accepteert jezelf zoals je bent. Van daaruit kun je groeien als persoonlijkheid.

Sociaal-culturele perspectief

Sociaal-cultureel perspectief is de invloed van mensen om je heen op je psychisch functioneren. Gender (verschil tussen mannen en vrouwen), etniciteit (sociaal-culturele achtergrond) en levensstijl spelen een rol. Bijvoorbeeld: je bent een vrouw uit een achterstandswijk in een grote stad. Je vergeet je zorgen door lekker te koken en veel te eten, waardoor je last hebt van overgewicht. Je komt bijna niet meer onder de mensen.

Bio-psychosociale perspectief

Bij het bio-psychosociale perspectief ga je ervan uit dat zowel biologische als psychologische en sociale factoren je psychisch functioneren bepalen. Een psychische aandoening ontstaat door een combinatie van factoren. Behandeling is gericht op de drie genoemde factoren en kan bestaan uit medicijnen en gesprekstherapie, waarin het ook gaat over de relaties die je met anderen hebt.