Par 6.1 Landschappen Zuid-Amerika

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Landschapstypen

• Hoogland van Guyana
• Hoogland van Brazilië
• Het Andesgebergte, plateau van Patagonië, Altiplano
• De laaglanden van: Orinoco, Amazone, Paraná 

Bron 10 p. 77

Hoogteligging en relief…..

Hoe zat het ook al weer?

Hoogteligging = hoogte t.o.v. zeeniveau.

Reliëf = hoogteverschillen

     ▪ veel hoogteverschillen: gebergte

      ▪ weinig hoogteverschillen: vlakte

Gebergte:

      ▪ hooggebergte: meeste toppen > 1500 m.

      ▪ middelgebergte: meeste toppen 500-1500 m.

      ▪ heuvelland: meeste toppen 200-500 m.

      ▪ laagland: bijna overal < 200 m.

Vlakte:

     ▪ hoogvlakte / hoogland / plateau: > 500 m.

     ▪ laagvlakte: < 500 m.

Supercontinent cyclus

Oost

In het verleden: actief

Tijdens vorming supercontinent Pangea is 

Z-Amerika op Afrika gebotst ==> vorming 

Hoogland Brazilië

Oost

Nu: passief

Geen aardbevingen en geen vulkanisme.

Oost:

Patronen van landschappen

Trefwoorden voor het oosten?

• passieve continentrand
• tektonische rust
• schilden
• bodemschatten

 

West

Nu: actief

Begrippen: 

subductie, hoogvlakte, hoogland, hooggebergte, vulkanisme, andesiet, aardbevingen, voorlandbekken, Altiplano, veel bodemschatten

https://player.vimeo.com/video/223431662

Subductie

Subductie = proces waarbij een zware oceanische aardplaat onder een andere oceanische of continentale plaat duikt

Gevolgen: aardbevingen en vulkanisme

Vulkanisme

1 Oceanische plaat met sediment duikt onder continent (=subductie)
2 Op voldoende diepte smelt de plaat en vormt zich dik magma met gas.
3 Het magma stijgt op, vloeit uit de aarde en stolt.
==> andesiet als gesteente

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Peru-gat

Waarom hier geen vulkanisme?

Oorzaak: vlakke subductie
Gevolg: de oceanische plaat komt niet diep genoeg om te gaan smelten

Twee rijen met vulkanen

De Andes bestaat op sommige plekken uit twee rijen met vulkanen:

west: actief
oost: dode vulkanen

Oorzaak: dode vulkanen ontstaan tijdens een eerdere subductiefase

Altiplano

Tussen de twee rijen met vulkanen ligt de Altiplano: hoogvlakte

Ontstaan tijdens de laatste subductiefase waarbij magma het gebied omhoog heeft geduwd.

Voorlandbekken

Bekken = laag gelegen gebied

                    

Voorlandbekken ligt parallel aan gebergte

Voorlandbekken

Omlaag gekomen gebied aan de niet-subductie zijde (van de Andes)

Oorzaak: het enorme gewicht van het steeds hoger wordende Andesgebergte (bergen > 5000 m) heeft het gebied naar beneden gedrukt.

Voorlandbekken

Het voorlandbekken ligt inmiddels weer vol met materiaal afkomstig vanuit het Andesgebergte waar afbraak (=erosie en verwering) plaatsvindt.