Literatuur in de renaissance

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Welkom in de renaissance!

Bekijk het filmpje in de volgende slide en denk na bij volgende vragen: 

• Wanneer situeer je de renaissance? 
• Wat betekent het begrip? 
• Op welke levensingesteldheid heeft de renaissance 'kritiek'?
• Som een aantal bekende personen uit de renaissance op. 

Antwoorden

• Situering: na de middeleeuwen, 14e eeuw in Italië, 1500-1700 in de rest van Europa
• 'Renaissance' betekent 'wedergeboorte' --> de wedergeboorte van de klassieke oudheid
• 'Memento mori' wordt vervangen door 'carpe diem'
• Enkele bekende namen zijn Rafaël, Leonardo Da Vinci, Michelangelo, Francesco Petrarca

Vaak had kunst in de middeleeuwen de volgende boodschap: 'memento mori'. Maar wat betekent dat nu weer?

1. Aangezien je zal sterven, vergeet niet plezier te maken nu het nog kan!
2. Vergeet niet dat je zal sterven en dus een goed leven moet leiden tot dat moment.

In de renaissance ontstond echter nieuwe levensvreugde, ook wel 'carpe diem' genoemd. Wat is een goede vertaling voor die uitdrukking?

1. Pluk de dag
2. De ochtendstond heeft goud in de mond

In de renaissance kwam de mens centraal te staan, met focus op de emoties van de mens. Welke term drukt dit uit?

1. theocentrisme
2. antropocentrisme

De kunstenaar veranderde ook helemaal in de renaissance. Welke verandering toont de afbeelding?

1. De kunstenaar werkte in groep samen voor de gemeenschap (= gemeenschapskunst).
2. De kunstenaar treedt niet meer anoniem op: hij gebruikt zijn naam (= individuele kunst).

Dit schilderij heet 'allegorie van de lente' en werd gemaakt door de renaissanceschilder Botticelli. Welk kenmerk van de renaissance zie je?

1. Individuele kunst
2. Carpe diem
3. Classicisme: de kunst is geïnspireerd op de cultuur van de klassieke oudheid.

Waarom is dit kunstwerk een voorbeeld van classicisme? Welke elementen zijn met andere woorden een verwijzing naar de klassieke oudheid?

1. In het midden staat Venus, een godin uit de klassieke oudheid.
2. De donkere kleuren zijn een kenmerk van de renaissance.
3. Er staan geen christelijke elementen op het schilderij.

In de renaissance primeert het didactisch-moraliserende aspect van kunst niet meer. Kunstenaars hangen nu het estheticisme aan. Wat betekent dit?

1. De inhoud van kunst is belangrijk
2. Kunst moet moreel verantwoord zijn
3. Kunst moet iets leren
4. Men streeft naar schoonheid in kunst

Plaats de begrippen bij de juiste periode.

Hoge middeleeuwen

Rederijkerstijd 

(late middeleeuwen)

Renaissance

theocentrisme

antropocentrisme

vorm versterkt de inhoud

focus op inhoud (didactisch doel)

focus op vorm

carpe diem

memento mori

dichtersverenigingen

gemeenschapskunst

individuele kunst

classicisme

homo universalis

Emoties in veertien verzen

Download de bundel 'Emoties in veertien verzen' van smartschool en vul de tweede pagina (1 Tijdsbeeld) in. 

• Wat betekent 'renaissance'? 
• Kenmerken renaissance, plaats de volgende begrippen bij de juiste beschrijving: 

1. indivuele kunst
2. gemeenschapskunst
3. classicisme
4. estheticisme
5. antropocentrisme
6. theocentrisme