Betoog - havo 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

h5d vandaag 

welkom, dagopening 

terugblik mondelingen 

SE3: wat staat ons te wachten? 

start instructie betoog (inleiding) 

periode tot SE III

• 6 weken (ongeveer 18 lessen) 
  

• ongeveer 15 lessen betoog; rest: examentraining 

• theorie, korte schrijfopdrachten, veel (peer)feedback 

• wat meenemen: vakboek Talent, werkboek Talent, aantekeningen 

Tentamen SE III (weging 30%)

Je krijgt drie uur de tijd om een betoog van 600 woorden te schrijven. 

- de vraag staat op de toets; je maakt daar zelf een stelling van 

- de artikelen krijg je bij de toets 

- je betoog heeft drie argumenten of twee argumenten, een tegenargument en een weerlegging (dat laatste waarschijnlijk)

Aan het eind van de les...

- weet je wat een betoog is. 

- weet je waaraan een goede titel moet voldoen. 

- weet je waaraan een goede inleiding moet voldoen. 

Betoog - algemeen 

• schrijfdoel: ...
•  standpunt: ...
• argument: ...
• tegenargument: ...
• weerlegging: ...
• objectief / subjectief, want: ...
• stelling-argumentenstructuur: ...

Betoog - algemeen 

• schrijfdoel: overtuigen
•  standpunt: jouw mening over het onderwerp (stelling)
• argument: reden waarom jij iets vindt
• tegenargument: reden die tegen jouw argument ingaat
• weerlegging: ontkrachten van het tegenargument
• objectief / subjectief, want: subjectief, want er komen meningen voor
• stelling-argumentenstructuur: inleiding (met standpunt), kern (met argumenten), slot 

Titel

• doel: aandacht trekken en naar het onderwerp verwijzen  

                  - kort, maar krachtig

                  - wel een hoofdletter, geen punt 

Voorbeelden:

Man bijt hond

Laat die robots maar komen 

Brugpieper in spe kan alweer niet de schoolsfeer proeven 

Inleiding

doel:

1. belangstelling wekken 

2. onderwerp introduceren 

Belangstelling wekken 

hoe: 

1. een grappige anekdote

2. een of meer voorbeelden

3. een actuele gebeurtenis

4. historische verwijzing

5. citaat  (Johan Cruijff zei: 'Elk nadeel heb z'n voordeel.')

6. ...

Onderwerp introduceren 

hoe: 

1. kort uitleggen wat het onderwerp inhoudt

2. belang van het onderwerp benadrukken 

3. standpunt noemen 

4. ...

Opdracht inleiding

Lees de inleiding op het blad dat je hebt gekregen. Beantwoord daarna de vragen. 

1. Welke techniek(en) gebruikt de schrijver om belangstelling te wekken? 

2. Wat is het onderwerp van de tekst? 

3. Wat is het standpunt van de schrijver? 

Volgende les: 

- terugblik titel, inleiding (leerdoelen) 

- eigen inleiding schrijven 

- peerfeedback 

H5D vandaag 

terugblik inleiding (opdrachtje) 

oefening titel / inleiding

feedbackronde 

klassikaal afsluiten 

Terugblik inleiding

Lees de inleiding op het blad dat je hebt gekregen. Beantwoord daarna de vragen. 

1. Welke techniek(en) gebruikt de schrijver om belangstelling te wekken? 

2. Wat is het onderwerp van de tekst? 

3. Wat is het standpunt van de schrijver? 

Terugblik inleiding

1. Welke techniek(en) gebruikt de schrijver om belangstelling te wekken? 

citeren, voorbeelden geven, actuele gebeurtenis 

2. Wat is het onderwerp van de tekst? 

tijdsbesteding nieuwe generatie zelfbewuste vrouwen

3. Wat is het standpunt van de schrijver? 

De ontwikkeling in de tijdsbesteding van de nieuwe generatie zelfbewuste vrouwen is uitermate merkwaardig. 

Opdracht inleiding 

1. Schrijf een inleiding van 100 woorden bij de betogende presentatie die je voor de kerstvakantie hebt gehouden. Let op de elementen die je hebt geleerd en let op spelling / zinsbouw. 

2. Kijk de inleiding van je buurman of buurvrouw na met behulp van het feedbackformulier. Probeer zo goed mogelijke feedback te geven. 

H5D vandaag

welkom!

argument / tegenargument / weerlegging - opdracht

signaalwoorden - opdracht 

Argumenten

objectief (feitelijk): deze argumenten zijn controleerbaar. Je kunt ze onderzoeken en aantonen of het argument waar is. 

subjectief (waarderend: deze argumenten zijn gebaseerd op gevoel, emotie, overtuiging, ervaring, geloof, normen en waarden of vermoedens --> deze argumenten hebben meer overtuigingskracht nodig. 

Tegenargumenten en weerlegging

Met een tegenargument probeer je het standpunt te ontkrachten. 

Met een weerlegging probeer je aan te geven dat het argument onjuist is. 

In het betoog: standpunt - argument 1 - argument 2 - tegenargument - weerlegging - slot 

Signaalwoorden - Groot dictee

1. Hoe worden de alinea's in deze tekst met elkaar verbonden? Zit er lijn in of niet en waarom? 

2. Hoe zou je in je eigen betoog de alinea's kunnen verbinden? 

H5D vandaag

welkom! 

terugblik tekst Groot dictee: signaalwoorden en overgangszinnnen

oefening middenstuk 

H5D vandaag

welkom! 

terugblik middenstuk: signaalwoorden en overgangszinnnen

oefening middenstuk 

volgende les: feedback op middenstuk en uitleg/ schrijfopdracht slot 

Middenstuk 

alinea 2: argument 1 

alinea 3: argument 2

alinea 4: tegenargument + weerlegging

opdracht: schrijf het middenstuk onder de inleiding over het onderwerp van jouw presentatie. Het middenstuk is ongeveer 450 woorden. Let op overgangszinnen / signaalwoorden. 

In de volgende les analyseren we het middenstuk met een feedbackformulier. 

H5D vandaag

welkom! 

feedback oefening middenstuk 

het slot van een betoog

slotopdracht en feedback (klassikaal) 

Het slot van een betoog 

doel: je brengt je boodschap nog eens kernachtig onder woorden, zodat die blijft hangen. 

algemene tip: keer terug naar het begin van je tekst (de inleiding). 

betoog: verwijs in je slot naar de stelling en sluit af met een conclusie of een aanbeveling. 

Slotopdracht

Schrijf het slot van je betoog onder het middenstuk. 

Je slot heeft ongeveer 100 woorden. 

Oefen met de informatie die over het slot is gegeven. 

Probeer je tekst op een mooie manier af te sluiten, bijvoorbeeld een uitsmijter of een retorische vraag-->  'Dat willen we toch allemaal?' 

H5D vandaag

welkom! 

slot beschouwing (voorlezen)

de stijlredactie - verschillende schrijfstijlen 

Oefening 1 

Zaterdagavond heb ik met mijn vriend een ................ avond gehad. 

De docent komt de klas binnen ...................  . 

Een schrijfstijl is net een schilderij... 

kleuren zijn woorden: origineel, saai, beeldend, zakelijk, lyrisch, emotioneel, ouderwets 

lijnen zijn zinnen: korte zinnen, lange zinnen, OPA, APO, variatie 

h5 vandaag 

welkom!

planning t/m de voorjaarsvakantie

uitleg oefenbetoog

artikelen en argumenten: hoe ga je te werk? 

planning t/m de voorjaarsvakantie

vandaag: uitleg opdracht, artikelen arceren, bouwplan maken 

morgen: les vervalt 

vrijdag: oefenbetoog schrijven 

planning t/m de voorjaarsvakantie

volgende week dinsdag: oefenbetoog schrijven en afronden

woensdag: peerfeedback oefenbetoog

vrijdag: peerfeedback verwerken / oefenbetoog aanpassen

H5D vandaag

welkom! 

deze les: artikelen analyseren, schrijfplan invullen, schrijven proefbeschouwing

H5D vandaag

welkom! 

deze les: afronden proefbeschouwing 

morgen: neem een geprinte versie van je tekst mee naar de les! 

In de les geef je feedback op de tekst van een ander m.b.v. een feedbackformulier. 

Feedbackronde 

1. Open het feedbackformulier in je mail. 

2. Geef goed en uitgebreid feedback (digitaal, behalve spelling/zinsbouw, dat geef je aan op het papieren blad). 

3. Mail je feedback naar de schrijver en cc naar [e-mail]. 

H5D vandaag

welkom! 

leerlingen die er woensdag niet waren: feedbackronde 

leerlingen die feedback hebben gekregen: bespreken, verwerken, betoog definitief maken

Feedback

1. Lees de feedback die je hebt gekregen grondig door. 

2. Kies één opmerking / tip die je het meeste opvalt. 

3. Deel de opmerking met de klas (klassikaal, op het bord).  

4. Verwerk de feedback en maak je tekst definitief. 

H5 vandaag

welkom! 

presentatie Jonas

nakijken tekst 2, opdracht 9, 10 en 11

maken tekst 3, vraag 14, 15 en 16

Planning t/m SE III

les 3: Talent, tekst 3, vraag 14, 15 en 16 (p. 61) 

les 1: 

les 2: 

les 3: SE III - schrijf het betoog