1.3 De eerste steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom 

Les 1.3 De eerste steden

Ga zitten volgens de plattegrond

Pak je spullen voor je: boeken + aantekeningenschrift (!)

Laptop dicht op tafel

1.3 de eerste steden

Quizvraag: 

In welk jaar, denken jullie, woonden er voor het eerst meer mensen in steden dan op het platteland?

Deze les

1. Terugblik vorige les

2. Uitleg 1.3 De eerste steden

3. Examenvraag oefenen

4. Huiswerk 1.3

Tijdvak 1: De tijd van jagers en boeren

Noem twee grote verschillen tussen de levensstijl van de jagers/verzamelaars en de eerste boeren

Hoe vergrootte de landbouwrevolutie sociale ongelijkheid?

Noem twee oorzaken van de landbouwrevolutie

Hunebedbouwers vereerden hun voorouders. Ze geloofden in een hiernamaals. Leg uit waaraan we dat kunnen zien.

Leerdoelen

1. Hoe ontstonden de steden?

2. Welke groepen ontstonden daar?

3. Welke politieke en culturele ontwikkelingen waren er? 

Kenmerkend aspect: het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen.

De eerste steden

Stad: van het platteland afgescheiden plaats met veel bewoners, waarvan de meesten niet leven van de landbouw

+/- 4000-2000 v Chr in Mesopotamië

Gebied van overstromende rivieren = vruchtbare grond = overvloed

De eerste steden

Stad: van het platteland afgescheiden plaats met veel bewoners, waarvan de meesten niet leven van de landbouw

+/- 4000-2000 v Chr in Mesopotamië

Ontstaan van de eerste steden

Ontstaan landbouw en nieuwe uitvindingen 

Meer voedsel & overschotten

Groei dorpen en specialisatie (andere beroepen!)

Handel en ontstaan steden

1.3 De eerste steden

Hiërarchie (rangorde)

Mesopotamië: groot aantal kleine stadstaten (stad met omringend landbouwgebied) met koning-opperpriesters

Ontstaan elite: Specialisatie leidde tot verschillen in bezit en aanzien doordat sommige mensen meer bezit / macht kregen.

Vraag!

Vanaf het ontstaan van steden met een elite/vorst moesten boeren belasting gaan betalen. Waarom denk je?

En hoe leidde dit tot de ontwikkeling van het schrift? 

Belasting --> schrift

Belasting was voedsel voor ambtenaren, militairen en priesters

Om problemen te voorkomen moest worden bijgehouden welke regels er waren en hoeveel voedsel er was geproduceerd --> het schrift werd uitgevonden. 

)

Schrift

Uit het schrift met afbeeldingen ontstond geleidelijk een abstract schrift met honderden tekens.

Leek op spijkers: spijkerschrift

Egypte: hiërogliefenschrift

Oudste wetboek: Hammoerabi

Codex Hammoerabi

Rond 1754 v.Chr. Oog om oog...

229. Als een bouwer voor iemand een huis bouwt en het niet goed bouwt, en het huis dat hij bouwde erin valt en de eigenaar ervan doodt, dan zal die bouwer ter dood worden gebracht.

230. Als het de zoon van de eigenaar doodt, wordt de zoon van die bouwer ter dood gebracht.

196. Als een man het oog van een andere man uitdooft, zal zijn oog worden uitgezet.

197. Als hij het bot van iemand anders breekt, zal zijn bot worden gebroken.

Aan de slag met 1.3

Wat: 1 t/m 5, 9, 10 en 15

Waarom: Verwerking van de stof, toets over 3,5 (!) week

Hoe: Alleen of met je buurman / buurvrouw (zachtjes overleg!)

Hulp: Boeken, evt. docent

Tijd: +/- 20 minuten

Uitkomst: Check de antwoorden van 1.1 via Teams

Klaar: Maak opdracht 14 en 16

Check-out

1. Hoe ontstonden de steden?

2. Welke groepen ontstonden daar?

3. Welke politieke en culturele ontwikkelingen waren daar?