Sonnet - 1G

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Het sonnet

Aan het eind van de les:

-Heb je geleerd wat rijmschema's zijn en kan je deze herkennen.

-Weet je wat de kernmerken van een sonnet zijn.

-Weet je wat het begrip volta betekent. 

Een rijmschema in gedichten

Klassiek (Italiaans) sonnet

• Altijd 14 regels 
• Twee kwatrijnen (4 regels), samen: octaaf
• Twee terzinen (3 regels), samen: sextet
• Het meest traditionele rijmschema is: abba abba cdc dcd (of cde cde)
• Ontstaan in de 13e eeuw in Italië; verfijnd door Francesco Petrarca

Shakespeare sonnet

• Variatie op het klassieke sonnet
• 14 regels
• 3 kwatrijnen (3 x 4 regels)
• 1 distichon (1 x 2 regels)
• abab cdcd efef gg
• 16e eeuw Engeland, William Shakespeare schreef 154 sonnetten 

Volta

• Volta = wending
• Een ontwikkeling/verandering
• Dit kan bijvoorbeeld zijn: een nieuwe gedachte, een tegenstelling, een oplossing of een verrassing
• In een klassiek sonnet komt dit vaak na het octaaf
• In een Shakespeare sonnet na de 3 kwatrijnen

Wat is een kenmerk van een sonnet?

1. Afgebroken zinnen
2. 2 octaven
3. Gepaard rijm
4. 14 versregels

Wat is, bij een sonnet, een volta?

1. inhoudelijke wending
2. strofe van 8 regels
3. tegenstelling
4. verandering van vorm

Het rijmschema van een Petrarca sonnet kent een aantal variaties, maar het meest standaard is ...

1. ABAA ABAA CDD DCD
2. ABBA ABBA CDC DCD
3. ABBA ABBA DCD DCD
4. ABCD ABCD CDC DCD

Ga aan de slag met je eigen sonnet

Gedicht van veertien regels, verdeeld over vier strofes
4, 4, 3, 3

Belangrijke kenmerken:

-Rijmschema is abba, abba, cdc, dcd

-Tussen de eerste twee strofes en de laatste twee zit vaak een volta, een wending/verandering