H2 De Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

H2 De Eerste Wereldoorlog

A: Nieuwe grenzen

Nationalisme:

Leidde tot een nieuwe Duitse staat en het uiteenvallen van het Turkse Rijk.

Modern imperialisme

B: Nieuwe wapens

Industrialisatie zorgt ook voor veranderingen in oorlogsvoering.

Militarisme

Wapenwedloop

C: Nieuwe bondgenoten

Spanningen in Europe erg hoog door:

nationalisme

modern imperialisme

militarisme

wapenwedloop

Landen zoeken steun bij elkaar. Europa verdeeld in twee bondgenootschappen;

de centralen en de geallieerden.

Von Schlieffenplan?

De aanleiding

In 1914 werd de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije vermoord door Gavrilo Princip. Princip vond dat Bosnië bij Servië hoorde.

de regering van Oostenrijk gaf Servië de schuld van de moord.

Gevolg?

Om een tweefronten oorlog te voorkomen, zette Duitsland het Von Schlieffenplan in.

Werkte dit?

Het enthousiasme onder de soldaten was groot. De mensen verwachten een snelle overwinning. 

Het westfront

Front lag stil en vanuit loopgraven werden aanvallen uitgevoerd. 

Het oostfront

Geen loopgraven, maar ook hier veel slachtoffers.

Een wereldoorlog

Ook op andere plekken werd gevochten. Koloniën, Ottomaanse Rijk.

Een totale oorlog

De Eerste Wereldoorlog was een totale oorlog; de hele samenleving werd ingezet om de oorlog te kunnen winnen.

* Fabrieken moesten goederen produceren die nodig waren voor de oorlog.

* De vrouwen namen het werk van de mannen over.

*Propaganda werd ingezet om mensen te overtuigen.

* Censuur werd ingezet om de juiste boodschap over te brengen.

De eerste oorlogsjaren

Nederland was neutral tijdens de oorlog. Wel werd het leger voor de zekerheid gemobiliseerd. Soldaten bewaakten de grens in het oosten én aan de kust.

Bepaalde producten werden niet meer geëxporteerd omdat die belangrijk waren voor de oorlog. Dit zorgde voor schaarste en stijgende prijzen. Producten werden op grote schaal gesmokkeld.

Schade en schaarste

Vanaf 1916 steeds meer handelsbelemmeringen, de handel met het buitenland kwam bijna helemaal tot stilstand.

Bedrijven moesten sluiten en er ontstond voedselschaarste.

De regering stelde een distributiesysteem in.

Een stroom vluchtelingen

Belgen vluchtten naar Nederland. Dit had twee gevolgen:

• Nederland moest de vluchtelingen opvangen.
• De Duitsers sloten de grens af met de Dodendraad.

Russische Revolutie

Al voor de oorlog was er veel onvrede in Rusland.

In 1917 grijpen de communisten in Rusland de macht. Lenin beloofde de Russen een einde te maken aan de honger, oorlog en onderdrukking.

Rusland werd een communistisch land. 

De Sovjet- Unie

Lenin sloot vrede met Duitsland en stapte uit de oorlog.

De vergissing van Troelstra

Communisten in andere landen raakten geïnspireerd door de Russische Revolutie.

In Nederland riep de leider van de SDAP de revolutie uit.

Dit werd een grote mislukking.

Duitsland wordt verslagen

In 1917 sloot de VS zich aan bij de geallieerden. Dit had te maken met de onbeperkte duikbotenoorlog van Duitsland.

Eind 1918 werd duidelijk dat Duitsland de oorlog niet gingen winnen.

11 november 1918 tekenden de geallieerden en Duitsland een wapenstilstand.

Verdrag van Versailles

Duitsland zou de schuld hebben van de oorlog. Belangrijkste bepalingen:

• Duitsland moest herstelbetalingen doen.
• Duitsland moest gebieden afstaan.
• Duitsland stond koloniën af.
• Het Duitse leger mocht niet groter zijn dan 100.000 man.
• In het Duitse Rijnland mochten geen soldaten aanwezig zijn.

De Volkenbond

Internationale organisatie die nieuwe oorlog moest voorkomen.

Geen succes; aantal belangrijke landen geen lid; Duitsland en Rusland (communisme)

Afsluiting

Vul de samenvatting van Hoofdstuk 2 in en maak de oefentoets online.