4.4 Hefbomen alleen KBL

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

4.4 Hefbomen

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 4.4 hefbomen
• Opdrachten maken bij 4.4
• Opdrachten bespreken
• Lesafsluiting

Leervragen 4.4 

• Waarom gebruiken we hefbomen?
• Hoe werkt een hefboom?
•  Hoe reken je met de hefboomregel?
• Wat zijn katrollen en takels?

Waarom gebruiken we hefbomen?

Een hefboom vergroot je kracht.

Enkele hefbomen

Dubbele hefbomen

Hoe werkt een hefboom?

Onderdelen: hefboom heeft een arm, kracht en een draaipunt

Werking hefboom

• Door een hefboom kun je een grotere kracht uitoefenen op een voorwerp. 
• Door de verhouding in de hefboom hoef je met een lange arm maar weinig kracht te zetten om bij de korte arm heel veel kracht te krijgen.

               Welke hefboom geeft de meeste kracht? 

1. Hefboom A
2. Hefboom B
3. Hefboom C
4. allemaal evenveel

Hefboomregel

• Voor een hefboom in evenwicht geldt de hefboomregel 
• Kracht 1 x arm 1 = kracht 2 x arm 2 
• F₁ x l₁ = F₂ x l₂

F is kracht in newton

l is lengte van de arm in m 

4.1 Krachten

Zwaartekracht = massa x 10 

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ = ?

I₁ = ?

F₂ = ?

I₂ = ?

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ = 50 N

I₁ = 2 m 

F₂ = 100 N

I₂ = 2 m 

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ = 50 N

I₁ = 2 m 

F₂ = 100 N

I₂ = 1 m 

1

2

3

4

Hefboomregel

Wat zijn katrollen en takels?

Gebruik van katrollen

Vaste katrol

Een vaste katrol draait de kracht om. 

Je herkent een vaste katrol aan het feit dat hij VAST zit.

De losse katrol

• Een losse katrol maakt ons sterker.
• De last wordt verdeeld over het aantal touwen waaraan de katrol hangt.
  
  

Vaste katrol

Losse katrol

Het hele system van katrollen: takel.

Wat is een takel?

• 2 of meer katrollen, één losse en één vaste katrol
• Met een vaste katrol kun je de richting veranderen waarin je de kracht moet uitoefenen
• Met een losse katrol verminder je de kracht die nodig is 

Takel

• De last hangt aan losse katrol --> spankracht in het touw is de helft van het gewicht van de last 
  
• Trekkracht?

Takel

Wat je wint aan kracht, verlies je aan afstand. 

Je moet meer touw inhalen. Als je de kist 2m omhoog wil hebben moet je 2 x 2 = 4 m touw inhalen 

Aan de slag

Wat KBL: Maken 4.4 BLZ 26 opdrachten 1 t/m 17

Wat BBL: Maken 4.4 BLZ 26 opdrachten 1 t/m 18

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Tijd: 25 min 

Resultaat: Inzicht krijgen in beheersing leerdoelen 4.4

klaar: 1. Nakijken 2. Aan mij laten zien

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

F₁ x I₁ = F₁ x I₂

Leervragen 4.4 

• Waarom gebruiken we hefbomen?
• Hoe werkt een hefboom?
•  Hoe reken je met de hefboomregel?
• Wat zijn katrollen en takels?

Einde van de les

• HW KBL: Maken 4.4 BLZ 26 opdrachten 1 t/m 17
• HW BBL: Maken 4.4 BLZ 26 opdrachten 1 t/m 18
• Volgende les: oefentoets 

Blijf zitten en wacht tot de bel is gegaan.