§5.1 Agrarische en demografische revolutie | Les 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

bespreken: grote veranderingen in Engeland

§5.1 Agrarische en demografische revolutie

Deze les: 

- Tegen verspilling

- Enclosures

Agrarische revolutie

Lees:

Van paragraaf 5.1 de alinea's: "Tegen verspilling, Enclosures & Agrarische revolutie"

Wat betekent agrarisch?

Jethro Tull

Jethro Tull bedacht verbeteringen in de landbouw. 

Dit vond hij nodig omdat er veel zaden werden verspilt. 

Er werd nog met de hand gezaaid waardoor er veel zaden verloren gingen.

Welke verbeteringen voor de landbouw bedacht Jethro Tull?

Welke problemen waren er ontstaan door de komst van landbouwmachines?

De twee soorten fields

Open Fields: Kleine stukken akkers waar iedere boer een paar stroken van bezat. (versnipperde landbouwgrond) 

Common Fields: Gemeenschappelijke stukken bos en weilanden. Landarbeiders en keuterboeren mochten gebruik maken van dit veld. Het doel was eten hebben voor jezelf en dieren om te overleven!

Enclosure Acts

De Engelse Regering stelde een wet in waarmee de gemeenschappelijke eigendommen geprivatiseerd en herverklavert/herverdeeld konden worden.

Common fields en open fields verdwijnen en worden privebezit. Zo krijgen veel groot grondbezitters het voor het zeggen!

De open of common fields bleken een probleem voor de nieuwe landbouwmachines, welke redenen kun je hierbij noemen?

1. Elke boer had hier grond voor eigen gebruik en landarbeiders, keuterboeren gebruikten ze voor vee en wintervoer.
2. Elke boer had hier grond voor eigen gebruik. Landarbeiders en keuterboeren konden bij hen vlees en wintervoer kopen.
3. Common fields waren grote weilanden, bossen die eigenlijk alleen maar werden gebruikt voor vermaak en brandhout.
4. Common fields waren grote weilanden, bossen die door de dorpsbewoners gemeenschappelijk worden gebruikt.

Wat zijn de Enclosure Acts? En waarom werden ze gemaakt

De gevolgen van de enclosures en enclosure acts waren dat er grootschalige en daardoor efficiëntere landbouw kwam. Kleine boeren hadden geen werk meer en vertrokken naar de stad.

1. waar
2. niet waar

De nieuwe landbouwmachines die uitgevonden werden waren groot, duur en alleen geschikt voor grote stukken grond.

1. waar
2. niet waar

Wat is een Open field?

1. Een stuk grond waar nooit iets groeit
2. Akkerland waar boeren kleine stroken van bezaten
3. Grote akkers
4. Commonfields

Common Fields

1. Een veld voor verlichtingsdenkers
2. Akkerland waar boeren kleine stroken van bezaten
3. Gemeenschappelijke weilanden en bossen
4. Open fields

Hoe noemen we het als één iemand gemeenschappelijke goederen koopt voor zijn privé situatie?

1. Privatiseren
2. Privedelen
3. Piratiseren
4. Egoïsme

Wat is een revolutie?

opdrachten

havo 20/21/22/26/27/28

vwo 30/32/33/34/35/37/40/41/42

Waarom zouden we in deze periode spreken van een Agrarische Revolutie? Geef 3 voorbeelden

Wat gaan we doen

De transportrevolutie 

lesdoelen

Aan het einde van de les weet je 

wat de transportrevolutie was

wat door oorzaken en gevolgen van de transportrevolutie waren

weet je wat verschillende soorten oorzaken en gevolgen zijn

opdracht  maken 18/19/22/23/24/25

Transportrevolutie

De opkomst en explosieve groei van zowel het gebruik van de nieuwe vervoersmiddelen als de aanleg van de bijbehorende infrastructuur aan wegen, spoorwegen en waterwegen vanaf het begin van de 19de eeuw wordt door veel historici een transportrevolutie genoemd

Door de transportrevolutie kunnen grote hoeveelheden over land worden vervoerd

Transportrevolutie

• verbeteren landwegen en aanleggen kanalen: verspreiden producten
• doorgaande tolwegen door hele land
• opbrengst tol: onderhouden van wegen
• eerste gebruik van asfalt op wegen
• nieuw kanalennetwerk
• aanleg spoorlijnen
• Demografische revolutie: door landbouw- en transportrevolutie kwamen er steeds meer mensen 

• Vanaf 1850 groei voedselproductie door kunstmest en mechanisering. Gevolg=> meer en betere kwaliteit van het voedsel ook in de steden. 
  
  
• Transportrevolutie: betere wegen, aanleg van kanalen en spoorwegen konden er gemakkelijker en sneller grondstoffen, producten en voedsel in de steden worden afgezet. 
  
  
• Gevolg: specialisatie landbouw en urbanisatie.

Gevolgen

De transportrevolutie had grote gevolgen:

• Mensen van het platteland konden nu op andere plekken komen.
• Gebruik van treinen, trams en fietsen
• Mensen konden nu makkelijker grote afstanden reizen
• Economisch: Goederen werden sneller en in grotere hoeveelheden   vervoerd waardoor handelsvolume toenam. Ook bederfelijke waar kon nu over grotere afstanden vervoerd worden.

Waarom was steenkool zo belangrijk?

1. Aandrijven van stoommachines 🚂⚙️
2. Transport (stoomlocomotieven)🚢
3. IJzer- en staalproductie (machines, spoorwegen en bruggen) 🏭
4. Verwarming en energie 🔥

1. Aandrijven van stoommachines

• James Watt’s verbeterde stoommachine (1769) gebruikte steenkool om water te verwarmen.

• De opgewekte stoom zette machines in fabrieken in beweging.

• Hierdoor konden fabrieken overal staan, niet alleen bij rivieren (zoals bij watermolens).

2. Transportrevolutie 

• Stoomlocomotieven gebruikten steenkool om stoom op te wekken → ontstaan van spoorwegen.

• Stoomschepen maakten reizen sneller en efficiënter.

• Snellere transportmogelijkheden betekenden goedkopere handel en snellere communicatie.

3. IJzer- en staalproductie 

• Steenkool werd omgezet in cokes, een brandstof die nodig was om ijzererts te smelten.

• Dit zorgde voor de productie van sterker ijzer en later staal, wat nodig was voor machines, spoorwegen en bruggen.

4. Verwarming en energie 

• Steenkool werd in huizen en fabrieken gebruikt als warmtebron.

• Het werd ook gebruikt voor gaslampen in steden, voordat elektriciteit algemeen beschikbaar werd.

Leg uit of deze bron past

bij de periode voor of na de

transportrevolutie 

Wat was de belangrijkste oorzaak voor de transport revolutie in Engeland in de 18e eeuw?

1. Verhoging van belastingen op transport
2. De ontwikkeling van stoommachines
3. Beperkingen op handelsroutes
4. Ontdekking van nieuwe zeewegen

Demografische revolutie

• Door de agrarische revolutie en transportrevolutie steeds meer voedsel naar Engelse bevolking.
• + verbetering medische zorg en aandacht voor hygiëne.
• --> Tussen 1750 en 1850 stijgt het aantal inwoners van 6 naar 18 miljoen.

soorten oorzaken en gevolgen

korte en lange termijn gevolgen: gevolg op korte termijn is vrijwel direct merkbaar, op lange termijn pas veel later

bedoelde en onbedoelde gevolgen: door de actie is een bepaald doel te bereiken maar er kan nog meer gebeuren (onbedoeld)

directe en indirecte oorzaken: treed direct in, zonder tussenstap, indirect gebeurt later, na een tussenstap

Waardoor voelen mensen zich meer met elkaar verbonden?

INDUSTRIËLE

REVOLUTIE

TRANSPORT

REVOLUTIE

opdrachten

opdracht 27/29/30/31/34/35