9.1 DNA

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

9.1 erfelijkheid

Aan het einde van de les weet je:

 waar chromosomen uit bestaan.

het verschil tussen fenotype en genotype

hoe celdifferentiatie werkt

erfelijkheid

chromosomen

Homologe chromosomen 

chromosomen bestaan uit 2 chromatiden en 1 centromeer

Chromosoom= DNA + eiwitten

haploïde cel = n = geslachtscel 23 mens

Diploïde cel = 2n = 46 mens

chromosomen

karyogram/chromosomenportret

autosome chromosomen

geslachtschromosomen

karyotype= vrouw 46XX man 46XY

Welke is man en welke vrouw?

trisomie 21

erfelijke eigenschappen

aangeboren

gen= 1 eigenschap

allel= A of a 

vb. A=bruine ogen en a= blauwe ogen

genotype= Aa, AA en aa

invloed van het milieu

emergente eigenschappen= eigenschap dat niet af te leiden is uit DNA, zoals pianospelen

fenotype= eigenschap dat je ziet.

afhankelijk van genotype + Milieu

cellen verschillen

celdifferentiatie= specialiseren cellen in een bepaalde taak

genexpressie= omzetten RNA in eiwitten, een eigenschap komt tot uiting

bepaald door regulatorgenen die structuurgenen aan of uit zetten

Geef aan waardoor een eeneiige tweeling kan verschillen van uiterlijk.

Hoe kun je in een karyogram aflezen of het een karyogram is van een man of vrouw?

Een cel heeft 13 chromosomen. Geef aan of dit een geslachtscel of een autosomale cel is en leg je antwoord uit.

oefenen

Maak de opdrachten  2, 15 t/m 18

Aan het einde van de les weet je:
waar chromosomen uit bestaan.
het verschil tussen fenotype en genotype
hoe celdifferentiatie werkt