5.2 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H5 Burgers en stoommachines

5.2 Democratie in Nederland

Herhaling

PROGRAMMA

• Uitleg HERHALING 5.2
• Aan het werk
• Maak een....?

Werkblad 

Lees de omschrijving en vul het juiste begrip in

( Tip: gebruik paragraaf 5.2 uit je handboek)

Iemand die in de politiek streeft naar meer vrijheid

……………………………………………………………………………..

Bestuurssysteem waarin het parlement de hoogste macht heeft

……………………………………………………………………………..

Deel van de Staten-Generaal waarvan de leden door burgers zijn verkozen

………………………………………………………………………………

Lees de omschrijving en vul het juiste begrip in

Iemand die in de politiek streeft naar meer vrijheid

……………………………………………………………………………..

Bestuurssysteem waarin het parlement de hoogste macht heeft

……………………………………………………………………………..

Deel van de Staten-Generaal waarvan de leden door burgers zijn verkozen

………………………………………………………………………………

Vul het juiste begrip in op de open plekken in de tekst

 

(Kies uit: Provinciale Staten, Eerste Kamer, Staten-Generaal, Tweede kamer, staatshoofd, grondwet, liberalen, regeringsleider, parlementair stelsel.)

Nederland heeft sinds 1815 een parlement dat bestaat uit de

 ………………..…………………….. en ……………………………………… die samen de

……………………………………………………. worden genoemd. Veel rechten had het

parlement niet, de koning was niet alleen …………………………. maar ook

……………………………………………… Door invloed van de …………………………… kreeg

Nederland een nieuwe …………………………… in 1848. In deze grondwet werd

vastgelegd dat Nederland een ……………………………………………………………………….

zou krijgen, een systeem waarin het parlement de hoogste macht heeft. De

Tweede Kamer werd voortaan gekozen door de burgers en de Eerste kamer door de ………………………………………………………..

Wat zien jullie hier?

Den Haag 1914 

Niet vanzelfsprekend

Over-overgroot moeder 

1789: 

De Franse Revolutie

• Strijd voor vrijheid, gelijkheid en broederschap

• Meer gelijkheid: einde aan de standenmaatschappij

• Een grondwet

1795-1801: 

Bataafse Republiek

• Revolutie van de Patriotten: zij willen meer van het volk en minder van de Oranjes

• De Patriotten krijgen hulp van de Fransen

• Frankrijk bezet Nederland (1795-1813) en stadhouder Willem V moet vluchten naar Engeland

Jaar 1813 - Nederland  

 -Napoleon verslagen en prins Willem van Oranje keert terug 

-Prins Willem I wordt Koning van Nederland

-In 1815 werden Nederland en België samen gevoegd tot het Koninkrijk der Nederlanden

Fransen niet meer aan de macht, dictator/generaal. Hoe heet hij? 

Zoon wethouder prins Willem I keert terug NL,  19 jaar geleden gevlucht met zijn vader.  22 jaar 41 jaar 

Filmpje?

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Nederland krijgt een grondwet en een tweekamerstelsel

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

Jaar 1815 het bestuur van Nederland

Het parlement

Eerste Kamer

Tweede Kamer

Staten-Generaal

Koning: staatshoofd + regeringsleider

Constitutionele Monarchie

• Constitutie: Regels vastgelegd in de grondwet 
  
• Monarchie: Regeringsvorm met koning(in) als staatshoofd, verkregen door erfopvolging 
  

Volk komt in opstand 

• Koning Willem I besliste alles zonder overleg.
  

• De Nederlanders vonden dit de eerste jaren prima.
  

• Liberale Belgen niet. Zij kwamen in opstand en stichtten in 1830 een onafhankelijke staat.
  
• 
  

Liberale invloed

• Veel leiders van de Belgische Opstand waren liberalen die in de politiek streefden naar vrijheid.
  

Liberalisme

Politieke stromingen

Klassiek liberalisme

Liberalen vrijheid, zonder te veel instemming van de een regering, veel vrijheid/inspraak bij de burgers.

In Nederland kwamen liberalen ook in opstand.

Ondertussen in Frankrijk...

• -Honger vanwege mislukte oogsten.
  
• 
  
• -Opstand onder het volk
  
• 
  
• -De koning vluchtte, de liberalen namen de macht over
  
• 
  
• -Frankrijk: monarchie -> republiek
  

Liberale invloed

• 1840 Koning Willem II komt aan de macht 
  

• 1848 Liberale leider Johan Rudolph Thorbecke schrijft nieuwe grondwet 

-Koning Willem I overleden Koning Willen II aan de macht

-Parlement komt erachter dat zijn vader te veel geld had uitgegeven. 

-In 1 nacht liberaal filmpje 

-Koning Willem II wilde voorkomen dat dit ook in Nederland gebeurde.

-Hij gaf de liberale leider Johan Rudolph Thorbecke de opdracht een nieuwe grondwet te schrijven.

Grondwet van 1848

Burgerlijke vrijheden:

• Godsdienstvrijheid
  
• Persvrijheid
  
• Vrijheid van verenigingen en vergaderen
  

Gevolgen

De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:

Koning is onschendbaar

Ministeriële verantwoordelijkheid

Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)

Grondwet van 1848

Nederland wordt een parlementaire democratie

-> Niet de koning, maar het parlement de hoogste macht.

Grondwet van 1848

Regeringsleider: minister-president

Alle ministers bij elkaar: het Kabinet

Koning: 

staatshoofd + regeringsleider

Parlementair stelstel: een politiek systeem waarbij het parlement (1e en 2e kamer) de hoogste macht hebben. 

-Koning is staatshoofd maar geen regeringsleider

 – minister president is staatshoofd – 

-Koning wordt onschendbaar 

– alle ministers zijn verantwoordelijk voor alles wat de koning doet 

-Koning macht niets doen zonder toestemming van de ministers 

-2e kamer wordt gekozen door de burgers van Nederland

Jaar 1815 

Jaar 1848

Nederland: Constitutionele Monarchie 

Staatshoofd + regeringsleider

Koning Willem I: 

Ministers: 

Voeren beleid uit, gekozen door de Koning

Parlement: 

1e kamer & 2 kamer = Staten Generaal

1e kamer = gekozen door de koning 

2e kamer = gekozen door 50% van alle mannen en de rest door invloed van rijke burgers 

Staatshoofd 

Koning Willem I: 

Regeringsleider

Minister-President 

Ministers: 

Voeren beleid uit, gekozen door de Koning

Parlement: hoogste macht! 

1e kamer & 2 kamer = Staten Generaal

1e kamer = gekozen door Provinciale Staten, die gekozen zijn door burgersnuit hun provincie 

2e kamer = gekozen door Nederlandse burgers 

Willem I

Willem II

Willem III

- 1849 Willem III komt aan de macht

-Nederland wordt democratischer 

Samenvatting

Koning Willem Alexander geboren 1967

Koning Willem II (1818-1849)

Kroonprinses Amalia geboren 2003

Maak een...

Rap, gedicht, verhaal, nieuwsbericht over 5.1 

Goed gewerkt!