6.3 Westerse wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

lezen 6.3

Plattegrond

Lezen 6.3

Plattegrond

Planning

Toets gaat over heel hoofdstuk 5, en 6.1 + 6.3

Deze les: 6.3 behandelen, meeschrijven, opdrachten maken

Les maandag: nakijken en oefenen voor de toets.

Les donderdag: kleine oefentoets

6.3 Modern imperialisme

Leerdoelen

• Waardoor ontstonden koloniale wereldrijken?
• Hoe ging het imperialisme in Azië?
• Hoe ging het imperialisme in Afrika?
• Hoe bereiden Nederland zijn rijk uit?

4 Oorzaken:

1. Nationalisme: landen in Europa willen aanzien en macht van hun land vergroten met een wereldrijk.
2. Het blanke superioriteitsgevoel: blanken vonden dat ze het recht en de licht hadden om de wereld te beschaven.
   
3. Streven naar winst: kolonies leveren grondstoffen en producten voor de industrie en waren belangrijke afzetgebieden.
4. De industriële revolutie: Europeanen waren goed bewapend en hadden betere verbindingen over land en water.

dus wereldrijk nodig

macht + aanzien van land vergroten

grondstoffen voor productie

afzetgebied van productie

4. krachtigere wapens, moderne schepen en spoorlijnen

makkelijker door de

 industriële revolutie

De oorspronkelijke bevolking werd onderworpen, gedood of verdreven

2. Kapitalisme

1. Nationalisme

Europeanisering

+

Modern imperialisme

oorzaken

"Wij zijn beter dan letterlijk iedereen die niet wit is"

3. Superioriteitsgevoel van Europeanen

gevolg

"Wij zijn beter dus wij hebben de last om voor de rest te zorgen en op te voeden"

Opdracht:

hoe ga je werken? In tweetallen, met je buurman / buurvrouw

Wat heb je nodig? je schrift en je boek. je schrijft allebei de tabel in je schrift.

Hoe? fluisteren

Tijd? 10 minuten

Vraag? Hand opsteken!

Modern imperialisme in Azië en Afrika

• Neem onderstaande tabel over in je schrift
• Lees in 6.3 de stukken 'imperialisme in Azië en Afrika'

	Azië	Afrika
Vanaf wanneer en waarom?
Welke landen koloniseren?
Welke producten?
Leg uit:	invloedssfeer	Conferentie van Berlijn

Modern imperialisme in Azië en Afrika

	Azië	Afrika
Vanaf wanneer en waarom?	Sinds 1500 aanwezig, 18e-19e eeuw mod. imp. 1858 Brits Indië: eerst voor handel daarna uitbreiding macht en aanzien	Sinds 16e eeuw aanwezig, 18e-19e eeuw mod. imp handel daarna uitbreiding macht en aanzien door gebiedsuitbreiding
Welke landen koloniseren?	GB, NL, FR, VS en Japan om verovering westen tegen te gaan	Alle west Europese landen, in bijzonder: Duitsland en België (genocide)
Welke producten?	grondstoffen voor industrie	rubber, grondstoffen voor industrie
Leg uit:	invloedssfeer: gebieden waar staten van buiten veel invloed hadden zoals China	Conferentie van Berlijn: tijdens de conferentie werden er afspraken gemaakt over de verdeling van Afrika

Imperialisme in Azië

Grootste aanwezigheid is Groot-Brittannië, maar ook Frankrijk en Nederland aanwezig.

• Bijzondere aan Azië is dat ook Japan zich als imperialistisch gedroeg
• Korea ingelijfd in 1910 door snelle industrialisatie

China geen kolonie, maar wel onder invloedssferen (gebied waar een buitenlandse staat veel invloed heeft)

Modern imperialisme in Afrika

Imperialisme in Afrika

Twee soorten: 

1. protectoraat

• staat waarover een andere staat heerst

2. bezetting 

• als een leger een gebied verovert en de bevolking in bedwang houdt

Onrust onder Europese landen want landen willen niet iets mislopen of dat één staat te groot wordt: Conferentie van Berlijn (1884-1885)

kenmerkend: genocide, rechte grenzen dwars door woongebieden van volken

Congo

• Kolonie van Belgie
• Dwangarbeid rubberoogst
• Mishandelingen, verminkingen en moordpartijen 

Namibie

Kolonie van Duitsland

In Namibië werden twee opstandige bevolkingensgroepen, de Herero en de Nama, bijna geheel door de Duitsers vermoord. Het was een genocide: het volgens een plan vermoorden van een volk of bevolkingsgroep. 

Wedloop om Afrika

het Nederlandse wereldrijk

Nederland breidde in de 19de eeuw zijn bestaande macht in delen van Indonesia uit naar het hele land. De kolonie kreeg de naam Nederlands-Indië.

De gebiedsveroveringen gingen gepaard met veel geweld. In Atjeh leidde dit tot een bloedige guerrillaoorlog.

Nederland deed niet meer in de wedloop om Afrika, maar behield wel kolonies in Suriname en de Nederlandse Antillen

Opdrachten

6.3 Maken 1/4/5/6

6.3 Maken 9/10/11