4H - 6.1 - Over zeeën en oceanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Regenten en Vorsten 

6.1 A / Over zeeën en oceanen 

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid handelssysteem met een stapelmarkt voor een steeds groter handelsnetwerk. (vandaag) 

2. Je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en WIC beschrijven. (volgende keer)

3. Je kunt beschrijven hoe Engeland en Frankrijk reageerden op de economische voorspoed van de Republiek. (volgende keer)

Theorie

Tijd van Regenten en Vorsten (1600-1700)

1588 - 1795

De Republiek der zeven verenigde Nederlanden

Een bijzonder land

1. Landbouw slechts 40% van de bevolking: handelsnatie

2. Geen centraal gezag: soevereiniteit bij de provincies
3. Relatieve tolerantie jegens godsdiensten (behalve Katholieken) 
4. Centrum van kunst en cultuur 

Theorie

In de 15e eeuw verslechterde in de kustgewesten de situatie in de landbouw: het water stond te hoog om graan te verbouwen. Ze konden nu alleen koeien houden die gingen grazen. 

Opschrijven:

Nederlandse boeren stapten over op rundveehouderij en gingen (noodgedwongen) op zoek naar handelsmogelijkheden in, zowel in Europa als daarbuiten. 

Theorie

Maar er moest toch ergens graan vandaan komen.
Iemand enig idee waar dit vandaan kwam?  

Graan werd gehaald uit het Oostzeegebied. Deze meest winstgevende handel werd de Moedernegotie genoemd. Dus: Moedernegotie is de winstgevende graanhandel uit Oostzeegebied. 

Lijkt
op?  

Feb
2023 

Het fluitschip

Theorie

*Een groot deel van deze handel ging via Amsterdam. Dit kwam omdat Antwerpen werd veroverd door de Spanjaarden. Handelaren en bankiers gingen hierop naar Amsterdam. 

Amsterdam werd het centrum van de handel. 

Opschrijven:

Handelskapitalisme: Winst maken, deze winst herinvesteren met als doel om nog meer winst te maken. 

Stapelmarkt: Stad of haven waar goederen worden opgeslagen in afwachting van tekorten en hogere prijzen elders. 

Aan de slag

1. Lees paragraaf 6.1 

2. Maak opdracht 1 en 2 van paragraaf 6.1

Tijd van Regenten en Vorsten 

6.1 B / Over zeeën en oceanen 

Wat gaan we doen?

1. Beeldmateriaal
2. Theorie 6.1 B

3. Beeldmateriaal

4. Lesafsluiting 

Theorie

Veel ondernemers investeerden hun winsten uit de moedernegotie in handelscompagnieen: onderneming van handelaren die investeringen, risico's en winsten met elkaar delen. 

Deze wilden ook reizen organiseren naar Azie. Hier had alleen Portugal echter een rechtstreekse zeeverbinding naar toe. Maar Portugal was inmiddels snel ingehaald door de Nederlandse schepen en innovatieve handelaren.. 

Theorie

De twee meest beroemde handelscompagnieën waren de ... ?

VOC: Verenigd Oostindische Compagnie, opgericht in 1602. 

WIC: West-Indische Compagnie, opgericht in 1621. 

Theorie

De VOC kreeg van de Staten-Generaal het handelsmonopolie op Azie. 

De WIC kreeg dit voor de handel met Afrika en Amerika, de beruchte driehoekshandel waar slavenhandel te vinden was. 

Opschrijven: 

Handelsmonopolie: Afspraak om als enige te mogen handelen in bepaald product, land of gebied. 

Opschrijven:
Er ontstond een wereldeconomie: systeem waarbij goederen uit verschillende werelddelen met elkaar worden verhandeld. 

Beeldmateriaal

Aan de slag

1. Maak de opdrachten 2, 3, 4 en 5 van paragraaf 6.1

2. Kijk op Youtube 'VOC en WIC - De Gouden Eeuw'.

3. Beginnen met Kennen en Kunnen 6.1. 

Leerdoelen nabespreken

1. Je kunt uitleggen dat de graanhandel het begin vormde van een uitgebreid handelssysteem met een stapelmarkt voor een steeds groter handelsnetwerk.

2. Je kunt de doelen en de werkwijze van de VOC en WIC beschrijven.

3. Je kunt beschrijven hoe Engeland en Frankrijk reageerden op de economische voorspoed van de Republiek.